[Bluesky24]

MESLEKSEL AKCIĞER HASTALIKLARINDA TEDAVI,PROGNOSTIK SORUNLAR VE ÇÖZÜMLERI[/b]Mesleksel akciğer hastalıklarının klinik yönetimi heterojen bir grup aktiviteyi içerir. Öncelikli olarak, doktor hasta ilişkilerinde etik konulara dikkat etmek gereklidir. Hastalanan işçinin her zaman için bir hasta olduğunu daima akılda tutmak gereklidir. Doktorun hem tedavi önerilerinde hem de genel sağlık bakımının yürütülmesinde ve diğer işçiler açısından da işyerinde koruyucu önlemlerin alınmasında sorumluluğu vardır. Mesleki akciğer hastalıklarının yönetiminde multidisipliner bir yaklaşım gerekliliği mevcuttur. Göğüs Hastalıkları uzmanı, allerjist, radyolog, patolog, varsa meslek hastalıkları uzmanı, gerektiğinde onkolog vs. konsültasyonu yapılmalıdır. Bu takımda endüstriyel hijjen uzmanının da önemli bir rolü olacaktır. Meslek hastalıklarını yönetiminde diğer hastalıklardan farkı olark işin bir de medikolegal boyutu vardır. Hastalan işçiyi değerlendiren ve tedavisini üstlenen doktor tedavi önerileri yanında tespit edilen hastalığın işyerindeki maruziyetle ilişkisini, işçinin fonksiyonel ve maluliyet durumunu da değerlendirme zorunluluğu vardır. Son olarak, mesleki akciğer hastalıkları yönetiminin bir de halk sağlığı boyutu vardır. İşyeri koşulları hastalanan işçi dışında diğer işçiler için bir risk taşımakta mıdır değerlendirmeli ve diğer işçilerin korunması için önlem alınmasını sağlamalıdır. Ek olarak, mesleksel akciğer hastalıklarının klinik yönetiminde izlem ve tarama programlarının çok büyük bir önemi vardır. Sonuç olarak, primer, sekonder ve tersiyer önlemler gibi bir grup aktivitelerin birlikte yürütülmesi ile mesleksel akciğer hastalıklarının yönetimi en ideal şekilde yürütülebilir (1-4).

MESLEKSEL ETKENLERLE ORTAYA ÇIKAN HAVAYOLU, PARANKİM VE PLEVRA HASTALIKLARI

Bronş Astımı:

Prognoz:

Mesleksel astma geliştikten sonra, çevresel maruziyet devamının kötü prognoza neden olduğu ve maruziyetin erken sonlandırılmasının daha iyi prognoza yol açtığına dair güçlü kanıtlar mevcuttur. 6-12 ay içerisinde maruziyet kesildiğinde tama yakın iyileşme sıktır (5). Paggiaro ve arkadaşlarının çalışmasında mesleki astım olgularının maruziyetten uzaklaşmayla % 50'sinin birkaç ayda düzeldiği belirtilmiştir (6). Yeni tanı konulmuş mesleksel astmada çevresel orjinin erken tanımlanması optimal prognoz açısından son derece önemlidir. Aksi takdirde maruziyetin uzaması sonucunda tam iyileşme şansı kaybedilebilir (5,6).

Pratikte, etkilenmiş işçilerin çoğunda tam iyileşme sağlanamaz. İşyerindeki maruziyetten uzaklaşmamanın ana nedeni iş kaybı veya bunun tazmin edilmeyeceği endişesidir. Duyarlı ajana karşı maruziyet sonlandırıldığında, semptomların azaldığını (7), havayolu aşırı duyarlılığının iyileştiğini (7, 8), akciğer fonksiyonlarının düzeldiğini (8) ve spesifik IgE seviyelerinin azaldığı (9) gösteren çalışmalar vardır. Çeşitli çalışmalarda farklı tam iyileşme oranları bildirilmiştir. Bunun nedeni maruziyetten daha ağır derecede etkilenmiş bireylerin varlığı olabilir. Günümüzdeki kanıtlar, maruziyet sonlandıktan sonra 12 ay içinde FEV1 artışının devam ederek pik değerine ulaştığı ve 24 ay içinde havayolu aşırı duyarlılığı tama yakın düzeldiğini göstermektedir. Ancak zamanla daha fazla iyileşme olacağının da bazı kanıtları vardır (10). Bu değişiklikler sıklıkla erken dönemlerde başlanan yoğun tedaviye bağlıdır.

Mesleki astımda kötü prognozla ilişkili başlıca faktörler ilk semptomlar başladıktan sonra maruziyetin uzun süre devam etmesi, ilk maruziyet ile ilk semptomların ortaya çıkışı arasında uzun zaman priyodu olması, ve tanı sırasında hastalığın şiddetinin daha ağır olması (daha düşük FEV1) dır (11,12). Diğer kötü prognostik göstergeleri arasında: tanıdan önce uzun süre semptom varlığı, nonspesifik bronşiyal hiperreaktivitenin fazla olması, BAL'da eozinofil varlığı sayılmaktadır. Aynı zamanda provakasyon testine dual yanıt varlığında, yani spesifik provakasyon testini takiben erken ve geç reaksiyon gelişen bireylerde, sadece erken ya da geç reaksiyon gelişen bireylere göre prognozun daha kötü olduğu gösterilmiştir.



İçindekiler



Kaynak: toraks.org.tr