[Bluesky24]

AKCİĞER EMBOLİSİ[/b]Epidemiyoloji

Akciğer embolisi, sık rastlanan fakat tanısı zor olan, morbidite ve mortalitesi yüksek bir hastalıkdır. Gelişmiş batılı ülkelerde bile ölüm nedenlerinin üçüncü sırasında yer alır.1-3

Önemli bazı epidemiyolojik özellikleri şunlardır:

· ABD'de her yıl 300-600 bin kişi bu hastalığa yakalanmaktadır.

· Erkeklerde daha sık görülür. 50 yaşından sonra cinsler arasındaki fark eşitlenir.

· Morbidite yaşla artar.

· Tanı erken konursa hastaların % 90'nından fazlası yaşar.

· Semptomlar başladıktan sonraki ilk 1 saat içinde tedavi başlanmamışsa, hastaların % 33'ü kaybedilir.

· Tedaviye rağmen hastaların % 3-8'ı tekrarlayan emboliler ya da altta yatan fetal hastalık nedeniyle kaybedilir.

· Ölen hastaların % 50'sinde akciğer embolisinin, ön tanılar içinde yer almadığı saptanmıştır2,4.

Patogenez

Akciğer embolisine neden olan trombüsler vücudun çok değişik bölgelerinden kopabilir. En sık rastlanan primer trombüs kaynağı, alt ekstremite derin venleridir. Seyrek de olsa sağ atriyum ve sağ ventrikül içi trombüsler de emboli riski taşırlar. Üst ekstremite derin ven trombüsleri çok ender olarak emboliye neden olurlar.

Emboliye neden olan primer trombüs kaynaklarının sıklık ve risk oluşturma sıralaması şöyledir:

· İliyofemoral ve uyluk derin venleri ( en sık)

· Pelvik ve periprostatik venler

· Baldır derin venleri

· Sağ atriyum ve sağ ventrikül içi trombüsler 4

Derin ven trombüsü (DVT), venöz staz, venöz sistemde intima hasarı ve hiperkoagülabilite nedeniyle oluşur (Virchow Triyadı). DVT'nin üç komplikasyonu vardır: Pulmoner emboli, postrombotik sendrom ve kronik tromboembolik pulmoner hipertansiyon. Tümüne venöz tromboemboli (VTE) denir.

DVT ve dolayısı ile akciğer embolisi riski oluşturan klinik koşullar ve altta yatan nedenler Tablo 1' de sıralanmıştır.

Tablo 1. Virchow triyadına göre klinik risk faktörleri

[b]

İçindekiler



Kaynak: toraks.org.tr