15 soruda tüp bebek tedavisi

[Bluesky24]

Kısırlık günümüzde yaygın mıdır?







Günümüzde evlenme yaşı ilerlediğinden ve çiftler hemen çocuk sahibi olmak istemediklerinden dolayı kısırlık daha sık görülmektedir. Son dönemlerde enfeksiyonların yaygın görülmesi tüplerde tıkanıklığa neden olarak infertiliteye yol açabilir. Yaklaşık her altı çiftten birinde kısırlık problemi yaşanmaktadır.







Kısırlığa yol açan nedenler nelerdir?







çiftlerde kısırlık erkek, kadın veya her ikisindeki problemlere bağlı olabilir. Kısır çiftlerin %30'u erkeğe, %30'u kadına ve geri kalan %40'ı ise eşlerden her ikisindeki problemlere bağlı nedenlerden dolayı çocuk sahibi olamamaktadır. Erkekteki kısırlık nedenleri başlıca iki ana grupta toplanır.



Spermin sayı ve kalitesini etkileyen üretim bozuklukları



Spermi dışarıya taşıyan kanallardaki tıkanıklıklar







üretim bozukluğu, sperm sayısı ile ilgili veya kadın yumurtasının döllenmesini engelleyen sperm hareketlerinin zayıflığı ile ilgili ya da sperm şekillerinin anormalliği ile ilgili olabilir. Erkeklik hormonu olan testesteronun üretimini kontrol eden hormonlardaki bozukluklar kısırlığa yol açabilir. Bazı bakteri ve virüsler erkeklerde yumurtalık iltihabına neden olarak kısırlık problemi oluşturabilirler. Doğuştan veya sonradan geçirilen bir enfeksiyona bağlı olarak kanallarda gelişen tıkanıklıklar testislerde üretilen spermin dışarıya çıkışını engeller. Ayrıca iktidarsızlık ve geriye kaçma da kısırlığa yol açabilir.







Yumurtlama bozuklukları kadınlarda en sık görülen kısırlık nedenidir. Yumurtlama bozukluğu yumurtlamanın hiç olmaması veya düzensiz ya da seyrek olmasıdır. Yumurtlama bozuklukları başlıca üç grupta



toplanabilir.







Yumurtalıklardaki yumurta üretimini uyaran hormonların doğuştan eksikliğine bağlı olarak beyin sapından salgılanamaması



Süt hormonu olan prolaktin'in beyin sapından normalden fazla salgılanması



Polikistik over hastalığı







Tüplerin kısmen veya tamamen tıkalı olması sperm ile yumurtanın buluşmasını engelleyerek döllenme ve gebeliği önler. Geçirilmiş bir enfeksiyon, endometriyozis (rahim içini kaplayan dokunun karın içinde rahim dışında da bulunması durumu ve buna bağlı olarak karın içine kanama olması) ya da geçirilmiş bir ameliyat sonrası oluşan karın içi yapışıklıklar tüplerde hasara yol açabilir. Rahim ağzında oluşan polip gibi iyi huylu tümörler veya bu bölgeye uygulanan cerrahi girişimler de kısırlığa yol açabilir.







Nedeni açıklanamayan kısırlık ne demektir?







Tıbbın bütün olanakları kullanılmasına rağmen kısırlık nedenini açıklayan problemin bulunamadığı çiftler bu gruba girer. Tüm araştırmalar yapıldıktan sonra bir problem bulunamayan çiftlerin oranı %5-l5 arasında değişir. Bu çiftlerin bir kısmı hiç tedavi görmeden gebe kalabilir. Diğerlerinde ise en başarılı tedavi yöntemi yardımcı üreme teknikleridir.

Kısırlığın araştırılmasında muayene önemli midir?







Fizik muayene infertilite araştırmalarının en önemli basamaklarından biridir. Kadın eşin kadın — doğum hastalıkları uzmanı tarafından muayenesi, ultrason ile incelenmesi, rahim ağzından örnek alınarak patolojik incelemenin yapılması ve mikrobiyolojik araştırmalar için de örnek alınması gerekir.

Kısırlıkta hangi laboratuvar testleri yapılır?







Erkekte sperm analizi, kadında ise hormonal durumu ve yumurtalıkların kapasitesini değerlendirmek amacı ile adet kanamasının üçüncü günü hormon testleri yapılır.

Yumurtlamanın belirlenmesi için hangi testler yapılabilir?







Bazal vücut ısısının ölçülmesi, ultrasonografik incelemeler, rahmin iç tabakasından parça alınarak incelenmesi ve kanda progesteron ve LH hormon düzeylerine bakılması kullanılan yöntemlerdir.

Kısırlık vakalarının üçte birini erkeğe bağlı problemler oluşturduğundan kısırlık nedeninin araştırılmasında erkekte yapılan ilk test sperm analizidir. Sperm analizinde 2-5 günlük cinsel perhiz sonrası meni örneği incelenir. örnek alındıktan sonra bir saat içerisinde laboratuvara ulaştırılmalıdır. özellikle soğuk havalarda sperm örneğinin vücut ısısında taşınması gereklidir. Sperm analizinde meninin miktarına, asiditesine, içerdiği akyuvarlara, mililitredeki sperm sayısına, spermlerin hareketliliğine ve yapılarına bakılır.

Erkeklerde testis (yumurtalık) biyopsisi niye yapılır?







Menide hiç spermi olmayan hastaların testislerinden alınan parça incelenerek sperm üretiminin olup olmadığı tesbit edilir.

Kısırlık araştırmalarında hangi hormon testleri yapılır?







Kadınlarda kandaki FSH (folikül uyarıcı hormon), LH (luteinize edici hormon), östradiol (kadınlık hormonu), prolaktin (süt üretimini sağlayan hormon), testosteron (erkeklik hormonu), DHEA-S (böbrek üstü bezlerinden üretilen hormon) ve progesteron (adet döneminin ikinci yansında salgılanan hormon)

Bu hormon düzeylerine neden bakılır?







Hastanın adetleri düzensiz, adet kanamaları az veya hiç yok ise bu hormon düzeyleri ölçülerek düzensizliklerin nedeni ve yumurtalıkların durumu hakkında bilgi edinilir.

Kısırlık nedenlerinden biri olan tüplerdeki tıkanıklık nasıl anlaşılır?







Tüplerdeki tıkanıklık kısırlığın en önemli nedenlerinden biridir. Geçirilmiş enfeksiyonlar tüplerde iltihaplanma ve şişmeye neden olabilir. Cinsel temas yolu ile geçen hastalıklar da tüplerde tıkanıklığa yol açabilir. Düşük sonrası enfeksiyon geçirmiş, rahim içi araç kullanan ve apandisit geçirmiş olan kadınların tüplerinde tıkanıklık daha sık görülür. Karın içi kanamalara neden olan endometriyozis hastalığı da tüplerde tıkanıklığa neden olabilir. çocuğu olmayan kadınlarda tüpler mutlaka incelenmelidir. Rahim filmi ve laparoskopi ile tanı konulabilir.

Aşılama nedir?







Aşılama kadınlarda rahim ağzı ile ilgili problemlerin olduğu durumlarda erkeklerde de sperm sayısı ve hareketlilik ile ilgili sorunlarda ya da nedeni açıklanamayan kısırlıklarda uygulanan bir tedavi yöntemidir. Erkeklerden alınan meni örneği laboratuvar koşullarında çeşitli yıkama işlemlerine tabi tutularak sperm hücreleri dışındaki tüm sıvılardan arındırıldıktan sonra, sperm hücreler çok az bir sıvı içerisinde konsantre edilip, sayı ve hareketlilik oranı artırılır. Daha sonra bu sıvı ince bir kateter yardımı ile rahim ağzından geçirilerek doğrudan rahim içine verilir. Bu işlemden önce kadının yumurtalıklarının uyarılması için ilaç kullanılabilir. Bu uygulama ile çoğul gebelik şansı artar. Kadına ilaç kullandığı süre boyunca ultrasonografık incelemeler yapılarak yumurta gelişimi izlenir ve yumurtanın içinde bulunduğu folikül adı verilen kesenin çapı 18-20 mm'ye ulaştığında folikülün çatlamasını sağlayan bir iğne yapılır. Bundan 34-38 saat sonra da aşılama yapılır.

Tüp bebek tedavisi nedir?







Tüp bebek tedavisi yumurtalıklardan alınan yumurtaların erkek eşten alınan spermlerle vücut dışında döllenmesi ve elde edilen embriyoların anne adayının rahmine transfer edilmesidir.

Kimlere tüp bebek tedavisi uygulanır?







Bu tedavi yöntemi endometriyozis, anti-sperm antikorlarına bağlı immünolojik nedenler sonucu oluşan kısırlık, erkeğe bağlı kısırlık ve nedeni bilinmeyen kısırlık vakalarında uygulanmaktadır.

Tüp bebek tedavisinin basamakları nelerdir?







Tüp bebek uygulaması dört basamaktan oluşur



Yumurtaların geliştirilmesi: Yumurtalıkların uyarılması için hormon ilaçlan kullanılır ve fazla sayıda yumurtanın olgunlaşması sağlanır.



Yumurtaların toplanması: Ultrasonografı eşliğinde ve lokal anestezi ile yumurtalar toplanır.



Yumurtaların laboratuvarda döllenmesi: Elde edilen yumurtalar ile erkek eşten elde edilen sperm laboratuvar koşullarında özel besi yerleri içerisinde bir araya getirilir.



Embriyoların anne adayının rahmine transfer edilmesi: Oluşan embriyolar ince bir kateter aracılığıyla anne adayının rahmine transfer edilir.

Tüp bebek uygulaması kaç defa yapılabilir?







Uygulamalar arasında 2-3 ay geçmesi koşuluyla çift çocuk sahibi olana kadar tüp bebek uygulaması yapılabilir.

Kaynak:Biruni Labotuvarı





Kaynak: saglicaklakal.com