BOĞAZ AĞRISI

[Bluesky24]

BOĞAZ AĞRISI





Boğaz ağrısı en sık rastlanılan

tıbbi şikayetlerden biridir. Türkiyede çok fazla kişi bu şikayetle doktora

müracaat etmektedir.





Boğaz ağrısına ne sebep olur?





Boğaz ağrısı başta

enfeksiyonlar olmak üzere çeşitli hastalıklarda ortaya çıkan bir şikayettir.

Enfeksiyonlar ya virüsler (soğuk algınlığı, grip gibi) ya da bakteriler

sebebi ile oluşur. Virüsler ve bakteriler arasındaki en önemli fark

bakterilerin antibiyotiğe cevap vermesine rağmen virüslerin cevap

vermemesidir.





Virüsler:





Virüslerin en sık sebep olduğu

boğaz ağrısı soğuk algınlığı sırasında görülen ve burun akıntısı, kaşıntı,

hapşırık, vücutta kırgınlık ve ağrı ile birlikte olan boğaz ağrısıdır ve

bilinen yüzlerce çeşit virüsün biri hastalığın sebebidir. Vücut virüslere

karşı antikor üreterek yaklaşık bir hafta içinde hastalığı yener. Boğaz

ağrısı kızamık, suçiçeği, boğmaca ve krup gibi başka viral hastalıklara da

eşlik edebilir. Boğazdaki aftlar ve ateş kabarcıkları da oldukça ağrılı

olabilir.





Enfeksiyöz mononükleozis

denilen özel bir viral enfeksiyonun iyileşmesi bir haftadan uzun sürebilir.

Virüs lenf sistemi içine yerleşerek bademciklerde, boyunda, koltuk altında

ve kasıkta şişlikler oluşturur. Bu hastalık boğazda şiddetli ağrı ile

birlikte bazen solunum güçlüğü, karaciğer rahatsızlığı ve buna bağlı

sarılığa sebep olabilir. Ayrıca 6 hafta veya daha uzun sürebilen şiddetli

yorgunluğa sebep olur.





Bu hastalık buluğ çağı veya

genç erişkin dönemindeki kişileri etkiler. Hastalık tükürük ile bulaştığı

için ‘öpüşme hastalığı olarak da isimlendirilmiştir. Hastalık ayrıca

ağız-el, el-ağız yoluyla veya aynı havlu veya çatal bıçak kullanılması yolu

ile de bulaşabilir.





Bakteriler:





Boğaz ağrısı çeşitli tip

streptokoklar tarafından da oluşturulabilen bir rahatsızlıktır. Bu hastalık

aynı zamanda kalp kapakçıkları ve böbrekleri de etkileyebilir. Streptokoklar

ayrıca bademcik enfeksiyonu, zatürree, sinüzit ve kulak hastalıklarına da

yol açabilir.





Tüm bu ciddi komplikasyonlar

sebebi ile streptokokların yol açtığı boğaz ağrısı antibiyotik ile tedavi

edilmelidir. Bakteriyel boğaz ağrıları genellikle soğuk algınlığından daha

uzun süren hastalık yaparlar. streptokokların yaptığı hastalık muayene ile

tanınamıyorsa boğaz kültürü yapılması gerekebilir.





Son zamanlarda kullanılmaya

başlayan ‘strep testi 24 saatlik kültürde üreme süresine kıyasla 15 dakika

içinde streptokok enfeksiyonu varlığını gösterebilir. Bu testlerin

pozitifliği doktorun antibiyotik yazmasına sebep olur. Ancak strep testi

veya kültür antibiyotiği hak eden pek çok bakterinin gözden kaçmasına sebep

olabilir.





Tonsillit boğazın her iki

tarafında yer alan bademciklerin iltihabıdır. Yaşamın ilk 2-3 yılında bu

dokular enfeksiyonu yakalar ve çocuğun kendi savunma sistemini yaratmasına

yardımcı olur. Sağlıklı bademcikler enfekte kalmaz ve tonsillit sebebi ile

sık sık boğaz ağrısı geçirme bademcikteki iltihabın tam olarak tedavi

edilmediğini gösterir. Son yıllarda yapılan bir çalışma sık sık tonsillit

atağı geçirmekte olan çocukların ( birkaç yıl boyunca senede 3-4 tonsillit

atağı) bademciklerinin cerrahi bir operasyonla çıkartılmasından sonra daha

sağlıklı olduklarını göstermiştir.





Burun veya sinüslerdeki

enfeksiyonlar da boğaz ağrısına sebep olabilir çünkü içinde bakteri olan

hastalıklı akıntı boğaza doğru gittiği için hastalığı buraya taşır.







Tahriş:





Soğuk kış aylarında kuru ısı

özellikle sabahları, tekrarlayıcı ve yanıcı şekilde bir boğaz ağrısına sebep

olur. Bu durum odanın nemlendirilmesi ve sıvı alımının artması ile düzelir.

Burun tıkanıklığı olan ve sürekli ağızdan nefes alan hastalarda da boğaz

kuruluğu oluşur. Bu hastalarda burun muayenesi ve tedavisi gerekmektedir.













Sabahları oluşan seyrek bir

boğaz ağrısı sebebi de mide asit salgısının ağız ve boğaza geri gelmesi ve

buna bağlı tahriş ağrısıdır. Bunu tedavisi ise yatarken başın ayak

hizasından biraz daha yüksek olmasına dikkat etmektir. Ayrıca yatmadan 1-2

saat öncesinde bir şey yememeye dikkat etmek gerekir. Doktora görünmenizde

yarar vardır.





Endüstriyel kirlilik ve

kimyasal maddeler boğaz ve burunu tahriş ederler ancak en sık ve rahatsız

edici hava kirliliği sebebi sigaradır. Alerjik veya içindeki maddelere

duyarlı olan insanları rahatsız eder.



Sesini çok fazla zorlayan bir

insan (örneğin bir spor karşılaşmasında) da boğaz ağrısından yakınır ve bu

ağrını sebebi ses tellerinin zorlanması ve ses tellerine kötü muameledir.

İyi eğitilmiş ve deneyimli spikerler ve şarkıcılar seslerini ve boğazlarını

bu şekilde zorlamamasını öğrenirler. Yüksek sesleri boğaz kaslarını

zorlamadan derin nefes alıp karın ve göğüs kafesi kaslarını kullanarak

çıkarırlar.

Boğaz, dil ve gırtlak tümörleri

de genellikle uzun süre sigara ve alkol içimi ile ilgilidirler. Bazen kulağa

yayılabilen boğaz ağrısı ve yutkunma zorluğu böyle bir tümörün semptomları

olabilir. Sıklıkla boğaz ağrısı çok hafif ve kroniktir ve hasta tarafından

fark edilmeyebilir. Diğer önemli semptomlar arasında ses kısıklığı, boyunda

kitle, açıklanamayan kilo kaybı ve/veya tükürükte kan olması sayılabilir.







Bu hastalıkta tanı kulak, burun

ve boğaz üzerinde uzmanlaşmış doktorların şüpheli bölgeleri gösteren özel

aynalar ve teleskopik aletlerle yapacağı muayene ile konabilir.





Boğaz ağrımı nasıl tedavi

edebilirim?





Soğuk algınlığı sebebi ile

oluşan boğaz ağrısı şu önlemlerle rahatlatılabilir:





- Sıvı alımınızı arttırın





- Yatak odanızın havası nemli

olsun





- Tuzlu su ile günde birkaç

kez gargara yapın



- Asetaminofen gibi hafif

ağrı kesiciler kullanın





Ne zaman doktora gitmeliyim?





Boğaz ağrınız ciddi ise, soğuk

algınlığının normalde geçeceği 5-7 günde geçmemişse, allerji veya tahriş

edici bir maddeye bağlı değilse tıbbi yardım almalısınız. Aşağıda yer alan

bulgu semptomlar varsa doktorunuzu görmeniz gerekmektedir:





- Ciddi ve uzamış boğaz

ağrısı





- Soluk almada ve yutkunmada

güçlük





- Ağzı açmada güçlük



-

Kulak

ağrısı, Eklem ağrıları



-



Döküntü, Ateş





- Tükürükte kan





- Sık tekrarlayan boğaz

ağrısı





- Boyunda kitle



- 2 haftadan uzun süren ses

kısıklığı