[Bluesky24]

Diş

Çekimi ve Sonrası







Dişler neden çekilir?



Günümüzde, bilimsel ve

teknolojik ilerlemenin dişhekimliği bilimine katkıları sayesinde,

öncelikle dişi tedavi etmek ve ağızda tutmak hedeflenmekle birlikte,

bazı durumlarda, hasta sağlığını koruma veya tedavi planlaması nedeniyle

diş çekimine başvurulmaktadır. Bu durumları şöyle özetleyebiliriz:



• İleri

derecede çürük ve

madde kaybı





yüzünden tedaviyle kurtarılamayan



dişler.



• Çarpma

sonucu, tedavisi mümkün





olmayacak şekilde kırılan dişler.



•

Kanal tedavisine

rağmen kurtarılamayan





apseli dişler.



• İleri

derecede dişeti iltihabı

nedeniyle





sallanan dişler.



•

Zamanında düşmeyen

süt dişleri.



• Aşırı

konum değişikliği (dönme, devrilme



vb.)

nedeniyle sorun yaratan dişler



• Kist ya

da tümör içindeki dişler.



• Tam

sürememiş (gömük) ve sorun



yaratan

dişler.



• Yer

darlığı nedeniyle

ortodontik tedaviye





yardımcı olmak amacıyla, sorunsuz



olduğu

halde bazı dişler çekilebilir.





Diş çekimi kuvvet

gerektirir mi? Bu bakımdan bayan ve erkek dişhekimleri arasında fark var

mıdır?



Çekim sırasında elbette

bir kuvvet uygulanır. Ancak çekim aletleri zaten hekimin uyguladığı

kuvveti birkaç katına çıkaracak şekilde tasarlandığından, aşırı kuvvet

olumsuz sonuçlar bile doğurabilir. Dolayısıyla diş çekimi daha ziyade,

teknik bilgi ve beceri gerektiren bir girişimdir. Birçok çene cerrahının

bayan olduğu unutulmamalıdır.





Çekim sırasında diş neden

kırılır?



•

Özellikle büyük azılarda, yani çok köklü





dişlerde, kökler çok ayrık ya da kıvrık





olduğunda.



• Kemiğin

elastikiyetini kaybettiği yaşlı





kişilerde.



• Yine

esnemeyen çok kalın çene kemiğine



sahip

olan kişilerde



• Aşırı

madde kaybı nedeniyle tutacak yeri



azalmış

ve kırılganlaşmış dişlerde çekim





sırasında kırılma olabilir.



Bu korkulacak bir durum

değildir. Anestezi, yani uyuşma başarıyla sağlanmışsa, dişhekimi bu iş

için üretilmiş aletlerle, kalan parçaları acısız bir şekilde çıkartır.





Diş çekimi korkusunu yenmek

için ne yapılabilir?



Bu korkunun hiçbir

şekilde giderilemeyeceğinin anlaşıldığı özel durumlarda, genel anestezi

altında çekim yapılabilir. Ancak çoğunlukla hasta hekim arasındaki

diyalog ve yaklaşım böyle bir girişimin gerekmediğini göstermektedir.

Öncelikle çekilmesi gereken dişin vücuda verdiği zararlar ve ağrı gibi

olumsuzluklar göz önüne alınarak, bundan kurtulmak gerektiği

hatırlanmalıdır. İyi bir uyuşma sağlandıktan sonra, çekim sırasında,

sadece bir basınç hissi ve dişin yükselmesi sırasında küçük çıtırtılar

duyulabilir. Ağrı ya da acı olmaması gerekir. Genellikle insanlar

çevrelerindekileri korkutmayı severler ve bu basınç ve çıtırtıları

abartarak anlatırlar. Bu tür yanlış telkinlerin etkisinde kalınmamalı,

her türlü soru hekime yöneltilmelidir.



bakınız:



dişhekimi korkusu





Çekim öncesi yapılması gereken

şeyler nelerdir?



Eğer doktorunuzun

önerdiği bir ilaç (örneğin antibiyotik) söz konusuysa, mutlaka

saatlerine uyarak, düzenli bir şekilde kullanmalısınız. Bir hastalığınız

ya da allerjiniz varsa ve ayrıca bu yüzden sürekli kullandığınız ilaçlar

mevcutsa, kesinlikle bunları hekiminize söylemelisiniz. Çekimden önce

pıhtılaşmayı geciktiren aspirin türü ilaçlar kullanılmamalıdır. Mümkünse

dişler güzelce fırçalanmalı ve bir antiseptikli suyla çalkalanmalıdır.

Böylece ağızdaki bakterilerin azalması ve enfeksiyon riskinin

düşürülmesi iyi olur.





Diş çekiminden sonra nelere

dikkat edilmeli?



• Çekim

yarasının üzerine konan tampon



yarım

saat kadar tutulmalıdır.



• Bu

tampon atıldıktan sonra,





gerekmiyorsa tekrar tampon konmamalı,



oluşan

pıhtının bozulmamasına özen





göstermelidir.



• Ağız

suyla çalkalanmamalıdır.



• Çekim

sonrası iki saat kadar bir şey





yenmemeli, bu süre dolduktan sonra da



mutlaka

ılık şeyler tecih edilmeli ve çok



sıcak

ya da soğuk yiyeceklerden uzak





durulmalıdır.



• 24 saat

sigara içilmemelidir. Sigara





pıhtının bozulmasına ve yara yerinin





iltihaplanmasına neden olabilir. Kuru



soket

denen bu durum uzun süre ağrıya



sebep

olur.



• 24 saat

alkol alınmamalıdır.



• Hiç bir

şekilde çekim yerine





dokunulmamalı, yara bölgesi emilip





tükürülmemelidir.



• Yaralı

bölge 24 saat kullanılmamalıdır.



• Ağrı

olursa aspirin dışında bir ilaç tercih





edilmeli, mümkünse bunun için hekime





danışılmalıdır.



• Çekim

yeri mutlaka temiz tutulmalıdır.



Yara

içerisine yemek artığı dolması





önlenmelidir. Çekimden 24 saat sonra,



yumuşak

bir diş fırçasıyla bölge yavaşça





fırçalanmalıdır.

Bu sırada ılık tuzlu su





gargarasından da faydalanılabilir.



•

Kanamanın hafif bir sızıntı halinde 6- 24



saat

sürmesi normal kabul edilmektedir.



Ancak

aşırı bir kanama varsa ya da bu



süre

aşılmışsa mutlaka dişhekimine





başvurulması gerekir.



• Aynı

şekilde, uzun süren ağrı şişlik





durumlarında da hekime haber





verilmelidir.



• Sızıntı

şeklinde devam eden





kanamalarda, ıslatılmış bir çay poşeti,





gazlıbezle sarılarak yara yerine





konulabilir. Bu şekilde bir süre tampon



yapmak,

çayın içindeki bazı maddelerin



kan

durdurucu özelliği nedeniyle faydalı





olabilir.





Yara iyileştikten sonra ne

yapılabilir?



Çekim boşluğunun

yerine, duruma göre,

köprü,

protez ya da

implant

uygulanmalıdır. Diş eksikliği sindirim bozukluklarına yol açabileceği

gibi, çekilen dişe komşu olan dişlerde konum bozuklukları (eğilme,

devrilme vb.) ve buna bağlı olarak çiğneme sorunları da oluşabilir.





Gömük diş nedir, çekimi gerekli

midir?



Diş etrafındaki çene

kemiğinin çok yoğun olduğu ya da dişetinin çok kalın oluduğu durumlarda,

çene kavsinin dar olması nedeniyle dişin sürecek yer bulamaması halinde,

süt dişlerinin

erken kaybı sonucu ya da bazı hastalıklara bağlı olarak sürememiş ve

dişetinin altında, kemik içinde kalmış dişlere gömük diş denir. Bu

dişler apseye neden oluyorlarsa, ağrı yapıyorlarsa, dişin büyüklüğü ve

konumu çene kırığı riski taşıyacak kadar kemiğin incelmesine neden

oluyorsa, tümör ya da kist ile birlikteyse ve komşu dişin

çürümesine yol

açıyorsa çekilmeleri gerekir.



Bakınız:

Yirmilik dişler

Kaynak: ido.org.tr

(istanbul dişhekimleri odası dergisi)