[Bluesky24]

ishal veya diare

İSHAL



Aslında bir hastalık olmaktan ziyade bir semptom, yeni hastalık belirtisi olan ishal, genel olarak gastroenterit adıyla anılan ve bulantı , kusma , karın ağrısı ve sulu dışkı gibi sindirim kanalının hem üst, hem de alt bölümlerine ait belirtilerle seyreden bir grup sendromu belirtir ve dışkının sıklığında ve hacminde artma ya da kıvamında azalma olarak tanımlanır. Barsak epitelindeki harabiyet sonucu barsak boşluğuna fazla miktarda sıvı geçtiğinde , barsaklar normalde sindirim kanalından geri emilmesi gereken maddelerin bir kısmını geri emme yeteneklerini yitirdiklerinde , ya da barsak hareketlerinin anormal olduğu durumlarda ishal meydana gelir.Klinikte karşımıza en sık çıkan ishal tipi, özellikle yaz mevsimlerinde artış gösteren mikrobik kökenli ishallerdir. Bunların da yarıdan fazlası , rotavirüs adlı mikroorganizma tarafından meydana getirilir. E. Coli bakterisi , dizanteri ve kolera etkenleri gibi bir çok farklı mikroorganizma rotavirüsü takip eder. Enfeksiyon etkenleri dışında birçok hastalığın seyri sırasında ishal görülebilir.Uzun süren inatçı ishalleri besinlerin sindirimini sağlayan bazı enzimlerin doğuştan eksik olduğu metobolik hastalıklar, sinir ve kas sisteminin bazı hastalıkları ve inflamatuar barsak hastalıkları gibi kronik hastalıkların belirtisidir. Pankreas ve safra kesesi hastalıkları, radyasyon etkisi, zehirlenmeler, başta geniş spektrumlu antibiyotikler olmak üzere bazı ilaçların yan etkisi gibi birçok durum ishale sebep olabilir.

Sayısı günde 6-8i geçmeyen, sarı ya da kahverengi, kansız ve mukussuz, ateş ateş yapmayan ishaller genelde herhangi bir ilaç tedavisine ihtiyaç göstermeden 3-7 gün içinde kendi kendilerine geçerler.

Bu hastalarda hijyen koşullarına özen gösterilmesinin yanı sıra yumuşak ve sulu gıdalardan zengin bir diyetle genelde kısa sürede belirtiler düzelir. Ancak özellikle çocuklarda ve bağışıklık sistemi herhangi bir nedenle zayıflamış hastalarda destek tedavisi önem taşır, zira vücuttaki su kaybı ve sıvı-elektrolit dengesizlikleri ölüme varan sonuçlara yol açabilir. ülkemizde her yıl binlerce çocuğun ishal nedeniyle ölmekte olduğu akıldan çıkarılmamalıdır. Sosyo ekonomik düzey ve hijyen koşulları geriledikçe ölüm oranı da artmaktadır. Ağızdan veya damar yoluyla verilen glikoz-elektrolit çözeltileri, bulantı-kusma yada ağrı gibi belirtiler varsa bunları kontrol etmeye yönelik ilaçlar gerekebilir. Dışkı yeşil renkli yada kanlı-mukuslu olduğunda, yüksek ateş yada kusma varlığında uygun bir antibiyotiğin tedaviye eklenmesi yerinde olur.

İshalden korunmada en önemli noktalar ellerin sabun ve suyla yıkanması, besinlerin temizliği ve tazeliğine ve diğer hijyen kurallarına dikkat edilmesidir.





Dr.Kerem Ozan DERYA