üriner sistem taşları
 

üriner sistem taşları



böbrek tasi ve mesane tasi

Üriner sistem tas hastaligi ürolojik hastaliklar içinde siklik bakimindan üçüncü sirayi almaktadir. Yetersiz sivi

alimi ile beraber yüksek satürasyon olusumu, önce kristallerin daha sonrada taslarin ortaya çikmasina neden

olur. Bir diger etkende tas olusumunu engelleyen ve "inhibitör" adi verilen maddelerin (sitrat, magenezyum vb.)

idrar konsantrasyonlarinin düsük olmasidir. Ayrica idrar akimini

engelleyen tikaniklik gibi durumlar tas olusumunu kolaylastirmaktadir.

Üriner sistem tas hastaliginin gelismis toplumlarda görülme sikligi

ortalama %3 civarindadir. Tas hastaligi en sik 30-60 yas grubu

insanlarda görülmektedir. Bir kisinin tas hastaligina yakalanip tedavi

olmasindan sonra yeniden bu hastaliga yakalanma sansi %50

dolayindadir. Bu nedenle bir kez tedavi ile bu hastaliktan tamamen

kurtulmak mümkün olmadigindan, hastanin uygun araliklarla takip

edilmesi zorunludur.

Üriner sistem tas hastaliklarini kabaca 4 grup altinda inceleyebiliriz.

1. Kalsiyum taslari: Tüm taslarin %70-80'ini olusturmaktadir. Kalsiyum,

oksalat ve ürik asidin idrarla fazla, sitratin az atilimi bu tip tas olusmasi-

ni kolaylastirmaktadir.

2. Ürik asit taslari: Idrar pH'si asidik olanlarda, gut hastaligi olanlarda

ve barsak rezeksiyonu geçirenlerde siktir.

3. Sistin taslari: Kalitsal geçisli bir hastalik olan sistinüri varliginda

görülür.

4. Struvit (enfeksiyon) taslari: Adindan da anlasilacagi üzere idrar kültürlerinde Proteus, Pseudomonas,

Klebsiella üreyen ve idrari bazik karakterli olanlarda bu tasin varligindan kuskulanilmalidir.

Üriner sistem tas hastaligi olanlarda bulgular siklik sirasina göre

su sekilde siralanabilir;

1. Agri

2. Hematüri (Idrarindan kan gelmesi)

3. Ates

4. Bulanti ve kusma

Hastada eger tas hastaligindan süpheleniliyorsa önce idrar analizi ile beraber direkt grafi alinmalidir. Direkt

grafide tasin görülemedigi durumlarda (ürik asit taslari) ultrasonografi yardimci olmaktadir. Daha sonra

çekilecek intravenöz pyelografi ile tedavi semasi sekillendirilir.

Tedavide tikaniklgin hastayi tehdit etmedigi durumlarda bol sivi alimi ile beraber agri kesiciler ve hareket

yapilmasi önerilmektedir. Tikanikligin ileri düzeyde oldugu durumlarda hastanin sagligi açisindan bazi

müdahaleler gündeme gelmektedir. Bunlar açik cerrahi girisim veya endoskopik (kapali yöntem) yöntem

ile tasin alinmasi veya disardan sok dalgalari ile tasin kirilmasidir (ESWL).