Takıntılı çocuklar

[Bluesky24]

Obsesyon, zihnin mantıklı olmayan bir düşünce veya duyguyla yoğun ve abartılı şekilde meşguliyetidir. Tekrarlayan düşünceler, şüpheler sık sık görülür. Bazen de mantıksız bir eyleme veya davranışa yol açan, karşı konulamaz ve dayanılamaz bir dürtü (kompülsiyon) söz konusudur. Çocuk, basmakalıp bir davranışı yapmazsa, kaygı ve gerginlik hisseder.







Yapılan araştırmalar, obsesif çocukların sıklıkla normal veya normal üstü zekaya sahip olduklarını gösterir. Çocuklarda en çok görülen ortak takıntılar; kendine veya başka birine özellikle yakınlarındaki insanlara zarar gelecek korkusu, simetri, kusursuzluk ihtiyaçlarıdır.







Kendini garip hissedebilir







Çocuklarda karşı konulamayan istekler sıklıkla, aşırı yıkama ve temizlik, sürekli kontrol halinde ve tetikte olma ve düzeltmeyle ilişkilidir. Bir çocuk takıntılı düşüncelerinin mantıksızlığının farkına vardığı halde, durdurmakta güçlük çeker.







Karşı konulamayan istekler, tekrarlayıcıdır. Bazı kurallar ışığında yerine getirilen, kendine göre anlam taşıyan, yıkamak gibi gözlenebilir ve saymak gibi zihinsel davranışlara dönüşebilir.







Takıntılı düşünceler günlük yaşamı çocuk için oldukça zor ve stresli kılabilir. Bu düşünceler genellikle çocuğun zamanının ve enerjisinin büyük bir bölümünü tüketir, ödev ve ev işi gibi zamanlı yapılması gereken görevlerin yerine getirilmesini zorlaştırır. Zaman tüketici olduğundan okul hayatı ve sosyal aktiviteler veya ilişkiler için bir engel oluşturabilir.







Çocuğun arkadaşları tarafından alay konusu olması kaçınılmaz olabilir. Ya da çocuğun kendini ‘garip' ve ‘kontrolden çıkmış' hissetmesine neden olabilir.







Öfke nöbeti geçirirler







Obsesif çocuklar sabahları takıntılarını yerine getirme endişesi içindeyken aynı zamanda okula yetişmek için acele içindedir. Bu durum onların baskı ve stres altında kalmalarına yol açar. Akşamları ise, yatağa yatmadan tüm zorlayıcı isteklerini yerine getirmeye çalışırlar. Aynı zamanda diğer sorumluluklarının da bilincindedirler.







Hepsini zamanında yetiştirme çabası da oldukça zorlayıcıdır. Hepsi olmasa da, çocukların bir çoğu yaşlarına bağlı olarak bazı takıntılı zorlayıcı davranışlar sergilerler. Örneğin, çocuklar yatma zamanıyla ilgili konularda ısrarcıdırlar.







Obsesif çocuklar sıklıkla öfke nöbetleri geçirirler. Bunların başlıca nedenlerinden biri ailenin çocuğun takıntılı isteğini yerine getirmemesi veya getirememesidir.







Obsesyonların çocuklarda görülme nedenin, genetik geçişten çok onlara sunulan aile ortamı ve aile içi ilişkilerle ilgili olduğu söylenebilir.







Anne-babalara öneriler







Bazı araştırmalar takıntılı düşünce ve davranışlara sahip çocukların annelerinin sıklıkla aşırı koruyucu, endişeli, normal aktiviteleri tehlikeli bularak sınırlayıcı tutum gösteren anneler olduğunu ortaya koymuştur. Babalar ise genellikle mesafeli, yoğun ya da uzak duran babalardır.







- Çocuğunuzun tekrar eden davranış talepleriyle aşırı derecede meşgul olduğunuzda, farkında olmadan çocuğunuzun bu zorluğuna hizmet edebilirsiniz.







- Çocuğun bu problemini tamamen reddedip öfke gösterdiğinizde artan endişe durumu kötüleştirir.







- Çocuğunuz konusunda risk almayı öğrenin ve çocuğunuzun da risk alması konusunda onu cesaretlendirmeye çalışın.







- Ev içindeki aşırı titizliklerinizin ve beklentilerinizin çocuğunuza nasıl yansıdığını gözden geçirin. Eğer bu titiz davranışlarınız çocuğunuzu etkiliyorsa bu konu hakkında mutlaka önlem alın.







Uzm. Pedagog Feriha Dildar – Kelebek