İyi ki varsın

[Bluesky24]

Bir durup düşünün bakalım. Hayatınızda kaç kişiye "iyi ki varsın" dediniz? Anne babanız, yakın akrabalarınız gibi sizin isteminizin dışında hayatı paylaştığınız insanlardan söz etmiyorum. Bir şekilde tanıştığınız ve yaşamınızda bir şeyleri paylaştığınız insanlardan söz ediyorum. Bunların kaçına "iyi ki varsın" dediniz?







Pek çok arkadaşınız, dostunuz için övgüde bulunduğunuz, iltifatlar gönderdiğiniz olmuştur. Bunlar o kişinin özelliklerini ön plana çıkaran, güzel yanlarını öven sözlerdir. Ama "iyi ki varsın" çok daha farklıdır. Bu sözlerde o kişinin özellikleri, sıfatları yoktur. Sadece insan olarak varlığı, gerçekliği vurgulanmaktadır. Bizim için o kişinin tüm özellikleri ile var olması, yaşamımızda yer tutmasından söz ederiz.







Bu sözlerle tüm sanal özellikler kenara bırakılır ve iki insanın tümüyle gerçek biraradalığından söz edilir. Ardında, insan ilişkilerinin yapmacık, sanal ve sığ olmasından yakınma, her şeyi ile doğal ve gerçek insan insana ilişki arama kaygısı hissedilir.







"Sen var olmasaydın ben bu sanal dünyada kendimi boşlukta ve hatta tümüyle sanal hissedecektim" gibi özel bir iltifattan söz ediyoruz.







Nedir insanı böyle özel bir tanımlamaya iten?







Eskiden gerçek ile hayal arasındaki ayırım keskindi. Yaşadıklarımız gerçek, hayallerimiz düşüncelerimiz, kurgularımız sanaldı. Romanların ortaya çıkması, sinemanın yaygınlaşması ve televizyonun tüm kurgusal yapıtları hayatımıza sokması ile hayal ile gerçek arasındaki ayırım giderek daha zor olmaya başladı.







Filmlerde yaşanan olayların günlük yaşamda karşılığı olmasa da gerçek olabileceği fikri giderek yaşamımızı etkiler oldu. Çocukların kaçırılıp dilenci yapıldığına dair bir iki film izleyen insanlar bu sanal olaydan etkilenerek çocuklarını oynamaları için sokağa bırakmamaya, ya da yanlarından ayrılmamaya başladı. Hayallerin gerçekmiş gibi algılandığı ve giderek yaşamımızda gerçeklerden daha çok yer tutar hale geldiği bir süreci yaşar olduk.







Hayaller saf hayal olmaktan çıkarak gerçek ile bulaşık hale gelirken gerçek kavramı da biçim değiştirdi. Sıradan bir trafik kazasının ne kadar gerçek olursa olsun televizyon haberlerinde hipergerçek haline getirildiğini görmeye başladık. Onların anlattığı gerçek saf gerçekten uzaklaştı ve bu nedenle aslında tekrar yaşanması mümkün olmayan bir olay bir dram haline getirilerek sanallaştırıldı. Savaşların medya yoluyla naklen yayınlanması savaş gerçeğini bile görmemize engel oldu. Savaşın bir bilgisayar oyunu veya insan içermeyen sanal bir süreçmiş gibi algılanmakta olduğunu kimse inkar edemez.



Gerçeğin olduğundan daha farklı bir gerçek olarak aktarılmaya başlanması süreci, gerçek kavramının da saf halini yitirmesine, sanal kavramlara bulanmasına neden oldu. Gerçek ve sanal kavramları biri birinin zıttı olmaktan çıkarak biri birini tamamlar hale geldi. İşte insanlar burada bocalamaya başladı. İletişim teknolojisinin hızla ilerlemesi ile sanal gerçeklerin yaşamımızın büyük kısmını kaplaması fiziksel ve ruhsal varlığımızı yeniden sorgulamamıza neden oldu.







Korkmaya başladık. Tüm yaşadıklarımızın, çabalarımızın, beklentilerimizin de sanal olmasından, tümüyle gerçek olmayan bir hayatı yaşadığımızdan korkmaya başladık. Elimizde gerçek anlamda varlığımızı kanıtlayacak yaşadığımız geçmiş ve yaşamı paylaştığımız insanlardan başka bir şey olmadığını görüyorduk. Geçmiş yılların yaşam biçimlerini anlatan kitapların ya da nostalji konulu sohbetlerin son yıllarda popüler olması rastlantı olmasa gerek.







İşte sanal ile gerçeğin duruma, yere, zamana göre yer değiştirebildiği bu zamanlara sosyologlar postmodern zamanlar diyorlar. Günümüzün gerçeği, neyin gerçek, neyin sanal olduğunun kesin olarak ayırımının yapılamamasında yatıyor.







Her neyse; sanal ile gerçeğin karışmış gibi göründüğü ve neyin ne kadar gerçek olduğunu algılamanın giderek daha zorlaştığı bir dünyada birilerine "iyi ki varsın" diyebiliyorsanız hala gerçek insanı oynamaya çabalıyorsunuz demektir.







O kişinin sizin açınızdan sadece var olmasının, gerçek olmasının önemini hissediyor, artı ve eksi bütün özellikleri ile onun gerçek yaşamınızın parçası olmasını istiyorsunuz demektir.







Şimdi isterseniz bir daha düşünün; yaşadıklarınız gerçek mi? Yaşamınızda "iyi ki varsın" diyebildiğiniz insanlar var mı?







Dr. Mehmet Uhri



mehmetuhri