Zehirlenmeler, yutulan yabancı cisimler, yanıklar gibi acil durumlar çocukların sağlığı için büyük tehdit oluşturuyor. Acil durumlar söz konusu olduğunda iş, ailelere düşüyor. Çocukluk çağında istenmeyen kaza ve yaralanmalar ölüm nedeni olabilir. Trafik kazaları, suda boğulmalar, herhangi bir cismin boğaza kaçması, yanıklar, düşmeler, zehirlenmeler, besin ve yabancı cisim aspirasyonları bu tip ölümlere örnek olarak verilebilir. Kendilerine neyin zarar vereceğini kestiremeyen çocuklar, eğer gözetim altında olmazlarsa bu tür kazalara kolaylıkla maruz kalabilirler.
Acil müdahale konusunda bilgi edinin
Kronik hastalık durumunda çocuğunuzun etrafındaki kişileri bilgilendirin. Çocuğunuzun kronik bir hastalığı varsa; eşiniz, bakıcılar, okuldaki sağlık görevlileri ve öğretmenler bu hastalığın nasıl acil sorunlara yol açabildiğini ve hastalığa nasıl müdahale edilebileceğini iyi bilmek zorundadır. Bu durumlarda çocuğunuzun yanında, hastalığı ve yapılması gerekenleri açıkça yazan bir kart bulundurmak oldukça yararlı olur.
Kurs ve eğitim programlarına katılın
Her anne ve babanın yüksek ateş, havale geçirme, düşme ve çarpma sonucu oluşabilecek kırıklar, aşırı kanamalar gibi konularda ne yapacağını kendi çocuğuna özel olarak öğretmesi gerekir. Daha da iyisi, çocuklar da ilkyardım konusunda düzenlenen kurs ve eğitim programlarına katılmalarıdır.
Peki ne zaman ne yapmalı?
Yüksek ateş altındaki çocuklara ateş düşürücü verildikten sonra ılık su ile banyo yaptırılması gerekir. Soğuk su banyosu, titremeye ve ateşin daha fazla yükselmesine yol açacağı için kesinlikle önerilmez.
Eğer çocuk havale nöbeti geçiriyorsa, düz bir zemine yan yatırılarak başı hafifçe arkaya eğilip havale durana dek beklenmelidir. Böyle bir durumda çocuğun kusması daha tehlikeli durumlara neden olabilir. Eğer çocuk kusarsa akciğerlerine kusmuk kaçmaması için onu yan yatırmak gerekir.
Kalp-akciğer canlandırması yapılması gereken çocuklarda, bu işlemi eğer eğitimsiz bir kişi yapmaya kalkarsa, çocuğa daha fazla zarar verebilir. Gereksiz yere yapılacak kalp masajı, atmakta olan bir kalbi durdurabilir. Çok çaresiz durumlarda ağızdan ağıza solunum yapılması, büyük olasılıkla hayat kurtarır.
İlaç ya da kimyasal madde içen çocukları asla kusturmaya çalışmayın. özellikle tuz ruhu gibi yakıcı kimyasallar kusma sırasında ikinci kez yemek borusunu yakarak ve akciğerlere kaçarak daha ciddi sorunlara yol açar. Böyle bir durumda, acil servise gidin ve yanınıza içilen ilaç ya da kimyasal maddelerin kutularını almayı unutmayın.
Besin ya da yabancı bir cismin boğaza kaçması durumunda çocuk şiddetle öksürmeye başladıysa solunum yolları tıkanmamıştır ve öksürerek bu cismi dışarıya atmak istemektedir. Eğer solunum yolları tıkanırsa, soluk alamadığı için dudakları ve tüm cildi morarmaya, solmaya başlar.
Çocuğu, yüzü yere dönecek şekilde ön kolunuza yatırın; baş gövdeye göre daha alçak tutulmalıdır. Elinizin içiyle el bileği arasını kullanarak omuzları arasında beş kez kuvvetlice vurun. Çocuğun yüzünü yukarıya çevirerek göğüs kemiği üzerine üç parmağınızla şiddetli basılar yapın. Tekrar yüzünü aşağıya çevirerek aynı hareketleri yabancı cisim çıkana ve çocuk nefes almaya başlayana kadar tekrarlayın.
Asla parmağınızı çocuğun ağzına sokarak yuttuğunu çıkartmaya çalışmayın. Bu hareket, solunum yollarının tamamen tıkanmasına ve hayati tehlikeye yol açabilir.
Acil durum öncesinde önlem almak için:
Büyüme ve gelişmesi sürmekte olan çocuğun düzenli olarak bir çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanı tarafından izlenmesini sağlayın. Böylece birçok hastalık ağır ve acil durumlara yol açmadan başlangıçta kolaylıkla tedavi edilebilir.
Aşı programını eksiksiz olarak uygulayın.
Çocuklar büyüklerinden gördükleri her şeyi taklit etmek ister. Bu nedenle onların önünde ilaç içmekten, baş ağrısı, karın ağrısı gibi şikayetleri dile getirmekten kaçının.
Evde kullanılan çamaşır suyu, kezzap, lavabo açıcı gibi temizlik malzemelerini açıkta bırakmayın ve bardak plastik şişe gibi ambalajlara koymayın.
Tüm elektrik prizlerini uygun şekilde kapatın.
Otomobillerde 12 yaşından küçük çocukları asla ön koltukta oturtmayın ve uygun otomobil koltuklarında kemerin bağlanmış olmasına dikkat edin.
Spor yaralanmalarına karşı özellikle
ve kay kaya binerken uygun başlıklar ve dizleri koruyucu giysiler giydirin.
Acil durumlarda mali sorunların yaşanmaması için; çocukların özel ya da resmi sağlık sigortalarının bulunmasını sağlayın.
Çocuğunuzu bilinçlendirin. Okula giden her çocuğun anne ve babasının adını söyleyebilmesini, evinin adresini tarif edebilmesini, hatta telefon edebilmesini sağlayın.
Daha fazla bilgi için: Alo International 444 0 663International Hospital Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Murat Palabıyık