KADINLARIN YAPTIRMASI GEREKEN TIBBİ TESTLER

[Bluesky24]

Sağlık söz konusu olduğunda eşe dosta fikir vermeyi seviyoruz da rutin testleri yaptırmaya gelince sırra kadem basıyoruz! Belki korkudan belki de ihmalkarlıktan... Oysa günümüzde ölümcül hastalıklar bile tedavi edilebiliyor, yeter ki erken teşhis edilsin. İşte her kadının yaptırması gereken 10 test:



1- Meme



Hangi tanı yöntemi?: Mamografi



Meme kanseri erken evrede teşhis edildiğinde artık ölümcül bir hastalık olarak görülmüyor. Dolayısıyla erken teşhis için 20 yaşından sonra memenizi ayda bir kontrol etmenizin yanı sıra, 2-3 yılda bir doktor muayenesinden geçin. Ayrıca uzmanlar 40 yaşından itibaren her yıl mamografi çektirmeniz gerektiğine dikkat çekiyorlar. Eğer birinci derecede akrabalarınızda meme kanseri varsa, daha sıkı takip altında olmalısınız.



Nasıl uygulanıyor? Mamografide düşük doz x-Ray, yani iyonizan radyasyon üreten bir tüp ile meme inceleniyor. İnceleme için hasta mamografi denilen röntgen cihazının önüne oturtuluyor. Meme x ışınına duyarlı bir levha üzerine yerleştirilerek sıkıştırılıyor. Ardından radyasyon verilerek, her iki memenin iç yapısının görüntüleri filmde oluşturuluyor.



Neden önemli? Mamografide, meme kanseri henüz ele gelen bir kitle olmadan, yani kireçlenme aşamasındayken tespit edilebiliyor. Bu sayede meme kanseri çok erken evrede tedavi edilebiliyor.



2- Gözler



Hangi tanı yöntemi?: Tonometre



Halk arasında göz tansiyonu olarak bilinen glokomun rutin muayenelerine en geç 40 yaşında başlamalısınız. Ancak ailenizde glokom hastası varsa, doktorunuz sizden testlerinizi daha erken yaşta düzenli olarak yaptırmanızı isteyebilir. Ayrıca diyabetliyseniz, görme bozukluğundan yakınıyorsanız ya da kan dolaşımına bağlı bir hastalığınız varsa, retinanın kontrol edilmesi de göz sağlığınız açısından önemlidir.



Nasıl uygulanıyor? Göz içi basıncında genel adı tonometri olan cihazlara başvuruluyor. Retine kontrolünde, gözün arka bölümünü görebilmek için göz bebeğiniz damla formundaki ilaçlarla geişletiliyor. Göz içi basıncı, tonometre cihazından kontrollü bir şekilde hava püskürtülmesiyle ölçülüyor.



Neden önemli? Glokom yaptığı sinir hasarı ile görme alanında kayıplar oluşturuyori hatta körlüğe yol açıyor. Ancak erken teşhis sayesinde uygulanan ilaç tedavisi veya lazer yöntemiyle görme kaybının önüne geçilebiliyor.



3- Kalp ve dolaşım sistemi



Hangi test?: Efor Testi



Uzmanlara göre 40 yaşını geçmiş her kadının senede bir kez kardiyolojik check-uptan geçmesi, kalp sağlığı açısından büyük önem taşıyor. Ancak, eğer akrabalarınızda genç yaşlarda bu hastalık ortaya çıkmışsa, doktorunuz kalp check-up programından daha önce yararlanmanızı isteyebilir. Efor testi, bu yaşamsal önem taşıyan check-uplara başvurulan yöntemlerden biri.



Nasıl uygulanıyor? Efor testi, çoğunlukla koşu bandında uygulanıyor. Yaklaşık 10 dakika süren bu test sırasında, kalbinizin ve kalp kapaklarınızın durumu ile işleyişi hakkında bilgi veren EKG sürekli izleniyor, belirli aralıklarla damar basıncı ölçülüyor.



Neden önemli? Efor testi egzersizi ritim ve ileti bozukluklarını araştırmak amacıyla yapılıyor. Bu sayede kalp ve dolaşım sistemi hastalığınız ciddi boyutlara ulaşmadan tedavi edilebiliyor.



4- Rahim ağzı



Hangi test? Pap Smear



En son ne zaman pap smear testi yaptırdınız? Uzmanlar, 18 yaşını aşmış ve aktif cinsel hayatı olan her kadının yılda bir kez düzenli olarak pap smear testi yaptırmalarını öneriyor. Çünkü bu test sayesinde, jinekolojik kanserler arasında 2. sırada yer alan rahim ağzı kanseri, çok erken safhada teşhis edilebiliyor.



Nasıl uygulanıyor? Muayene sırasında, özel bir fırça yardımıyla rahim ağzı bölgesinden hücre sürüntüsü alınıyor. Bu sürüntüler pataloji laboratuarlarında inceleniyor. İnce yayma tekniğiyle, rahim ağzı kanserine yol açan Humam Papilloma virüsü tespit ediliyor.



Neden önemli? Belirti vermeyen kanser öncesi hücre değişimleri, bu test ile fark edilebiliyor.



5- Rahim çevresi



Hangi tanı yöntemi? Ultrason



Özellikle kist veya miyom oluşumuna yatkın bir bünyeniz varsa, vajinal ultrason muayenesi sizin için çok önemli. Uzmanlar, yakınması olsun veya olmasın, her kadının yılda bir kez ultrason muayenesinden geçmesine dikkat çekiyorlar.



Nasıl uygulanıyor? Vajinal yolla yapılan ultrasonda iç organlar çok daha net bir şekilde izleniyor. Yumurtalıkları ve rahmi daha iyi görebilmek için ince bir sonda vajinaya yerleştiriliyor. Ekranda beliren görüntü, kadının sağlığı hakkında bilgi veriyor.



Neden önemli? Jinekolojik ultrason ile karın organları, özellikle de rahim, yumurtalıklar ayrıntılı bir şekilde değerlendiriliyor. Rahmin yapısı, pozisyonu, büyüklüğü, rahimden kaynaklanmış tümörler, miyomlar saptanabiliyor. Bunların yanı sıra rahim içi zarı, yani endometrium değerlendirilmesi yapılıyor. Aynı şekilde yumurtalıkların yapısı, yumurta geliştirme kapasiteleri, yumurtalık kitleleri saptanabiliyor.



6- Cilt



Hangi tanı yöntemi? Dijital dermatoskopi



Siz siz olun, her yıl düzenli olarak dermatoloji uzmanının kapısını çalın. Özellikle vücudunuzda çok sayıda ben varsa veya ailenizde cilt kanseri görüldüyse bu muayene sizin için çok daha büyük önem taşıyor.



Nasıl uygulanıyor? Son yıllarda malin melonom riski arttığı için yeni tanı yöntemleri gelişti. Bunlardan biri de dijital dermatoskopi. Bu yöntemde yağlanmış deri yüzeyi ışıklı bir büyütme sağlayan dermatoskop ile inceleniyor. Vücuttaki benlerin haritası oluşturularak noktasal lokalizasyonlar belirleniyor. Ardından her bir ben için dermatoskopik görüntü alınıyor ve kaydediliyor. Böylece bir sonraki kontrolde elde edilecek görüntüyle karşılaştırma şansı sağlanıyor. Bunların yanı sıra dijital dermatoskop, benlerde izlenen şüpheli değişiklikleri de gösteriyor.



Neden önemli? Bu test ile cilt üzerindeki değişiklikler, henüz kansere dönüşmeden tespit edilebiliyor.



7- Kan



Hangi test? Kan testi



Düzenli olarak yaptıracağınız kan tahlilleri sayesinde, genel sağlık durumu hakkında bilgiye ulaşabilirsiniz. Uzmanlara göre, bir yakınmanız olmasa bile 35 yaşından itibaren 2 yılda bir kan tahlili yapmanızda yarar var. Ancak, herhangi bir şüphe karşısında bu testlerin hemen yapılması gerekiyor.



Nasıl uygulanıyor? Damardan kan örneği alındıktan sonra laboratuarlarda alyuvar ve akyuvarların durumuna bakılıyor, lökositler inceleniyor.



Neden önemli? Testlerden alınan sonuçlara bakılarak vücudunuzda enfeksiyon ve alerjik bir durum olup olmadığı tespit edilebiliyor. Kolesterol ve kan şeker değerleriniz hakkında bilgi ediniliyor.



8- Kemikler



Hangi tanı yöntemi? Kemik mineral yoğunluk ölçümü



Osteoporoz tanısı ve kemiğin kırılma riskini belirlemek için genellikle menoozdan sonra uygulanan en önemli yöntemlerden. Özellikle ailenizde osteoporoz hastası varsa kemik mineral yoğunluğu ölçümünü ihmal etmeyin.



Nasıl uygulanıyor? Günümüzde kemik mineral yoğunluk ölçümü, hiçbir hazırlık gerektirmeden, vücuda bir zarar vermeden, özel bilgisayar programı ve hassas ölçüm yapan dansitometri cihazlarıyla yapılıyor.



Neden önemli? Bu yöntemle vücudunuzdaki kemik yoğunluğu ölçülüyor ve kemik erimesi riski tespit ediliyor. Erken teşhis sayesinde, özellikle ileri yaşlarda ciddi ve yaşamsal problemlere yol açan kırıkların oluşması önlenebiliyor.



9- Dişler



Hangi test? Tükürük testi



Diş ve diş eti hastalıkları, tüm dünyada ve ülkemizde önemli sağlık sorunları arasında yer alıyor. Dolayısıyla dişlerinizde ciddi bir sorunla karşılaşmamak için her yıl düzenli olarak diş hekiminizi ziyaret etmeyi ihmal etmeyin. Uzmanlar, ağız ve diş sağlığında doğal bir koruyucu olan tükürüğün de test edilmesini öneriyorlar.



Nasıl uygulanıyor? Bu test için tükürüğünüzün incelenmesi yeterli oluyor. Tesste tükürüğün kimyasal ve mikrobiyolojik yapıları inceleniyor.



Neden önemli? Çürüğün ilerlemesinde dirençli olup olmadığınız, çürüklerin yaygınlığı ve protezler konusunda bilgi veriyor. Erken tanı ve tedavi sayesinde çürüklerin sağlık sorununa yol açması önleniyor.



10- Bağırsaklar



Hangi tanı yöntemi? Kolonoskopi



Kolon kanseri, en sık görülen kanser türleri arasında 3. sırada yer alıyor. Sinsi sinsi ilerleyen bu hastalık, özellikle 50 yaş ve üzerindekileri tehdit ediyor. Yapılan araştırmalar günümüzde kolon kanserinin önlenebilir bir kanser olduğunu ortaya koyuyor. Uzmanlar, 50 yaşından sonra, risk durumunuza göre 2-5 yılda bir düzenli olarak kolonoskopi yönteminden yararlanmanızı öneriyor. Eğer akrabalarınızda kolon kanseri hikayesi varsa, doktorunuz bu yöntemden daha erken yaşta yararlanmanızı isteyebilir.



Nasıl uygulanıyor? Kolonoskopiyle kalın bağırsağın tümü incelenebiliyor. Çekim sırasında hastalar tomogrofi cihazına yatırılıyor ve kalın bağırsağa hava verilerek iç bölgenin görülmesi sağlanıyor. İşlem sonunda verilen hava geri alınıyor.



Neden önemli? Kolonoskopi yöntemiyle hekim ileride tümöre dönüşebilecek polipleri teşhis edebiliyor. Poliplerin cerrahi yöntemlerle alınması sayesinde, kolon kanseri oluşma riski önlenmiş oluyor.

Kaynak: Hekimce