BİR KAZA SIRASINDA HASTA/YARALILAR NASIL DEĞERLENDİRİLMELİ
 

BİR KAZA SIRASINDA HASTA/YARALILAR NASIL DEĞERLENDİRİLMELİ





************************************************** ********** Bir hasta/yaralı kurtarırken öncelikler sırası izlemek gerektiğini gördük. Bir kaza yerinde bulunanlarımız, büyük olasılıkla, uygulanan yardımın bir dü******zen gerektirdiğini düşünmüştür (emir veren-hatta çelişkili emirler veren çeşit******li insanlar, yaralıların gereksiz hareketlen, bir manevra uygulandığı sıradaki düzensizlik vb.)

************

Bu durumdan kaçınmak için ilkyardıma tarafından hatırlanması kolay bir hareket şeması uygulanması gereklidir. Bu semayı "Hastanın İlk Değerlen******dirmesi" olarak adlandırıyoruz.

******

Bir hasta/yaralının ilk değerlendirmesi, yaşam bulgularının ve durumunun genel bir değerlendirmesini içerir. Bu değerlendirme, her durum için girişim******deki önceliklerimizin belirlenmesini ve gerekli önlemlerin alınmasını sağlar.

******

Olay yerinde yapılması gereken değerlendirme iki aşamadan oluşur :

******

1- İLK DEĞERLENDİRME

2- İKİNCİ DEĞERLENDİRME

************

1-************ İLK DEĞERLENDİRME[/b]



Hasta/yaralının yaşamı açısından acil bir tehdit oluşturan durumların belir******lenmesi amacıyla yapılır ve aşağıda sıralanan noktalar hızla gözlenir.

******



Bilinç durumu, Özellikle hasta/yaralını n bilinç durumu, soru sorularak yada dokunarak değerlendirilir.

Solunum yolu açıklığı sağlanmalıdır.

Solunum, bak dinle hisset yöntemiyle değerlendirilir.****** Eğer solunum yoksa yapay solunum yapılmalıdır.

Kan dolaşımı, şah damarından****** 3****** parmakla 5****** saniye süre İle nabız alınmaya çalışılarak yapılır.

Ağır kanamaların (hemorajilerin) varlığı, varsa hemen durdurulmalıdır.

****************** Şekil 2.1' de bu aşamaları sırasıyla görüyoruz.

******



******2-****** İKİNCİ DEĞERLENDİRME:

******

Yaşamsal fonksiyonların devamını sağladıktan sonra hasta/yaralının diğer yaralarıyla (kanama, yanıklar, kırıklar vb.) ilgilenebilir ve olası kapalı yaralarını araştırabiliriz.

************

Bunun için hasta/yaralıyı baştan aşağı sırasıyla ayrıntılı olarak inceleriz (Şekil 2.2). Ne olup bittiğini öğrenmek bizim için çok yararlı olacaktır. Bunun için ka******za yerindeki tanıklara sorular sorabiliriz ya da hasta/yaralının kendisiyle ko******nuşabiliriz (bize anlattığı her şeyi dinleriz, özellikle durumuyla ilgili anlattıkla******rı önemlidir. Bir yeri ağrıyor mu, kıpırdayabiliyor mu? ya da bir uzvunu hissedebiliyor mu? vb).

******



******

************************************************** **************** Her aşamada hasta/yaralıyı sakinleştirmeli, amacımıza ve her zaman dikkatle gerçekleştirdiğimiz manevralarımıza ilişkin bilgi vermeliyiz.[/b]

******

İkinci değerlendirme için eylem şeması aşağıdaki gibidir :

******[/b]

a) Baş[/b]

******

·****************************************** Kafa derisi ve yüzde yaraların varlığı araştırılır.

·****************************************** Burun veya kulaklardan kan gelip gelmediğine bakılır, bu kafatası kırık******

larına ilişkin bir belirti olabilir.

·****************************************** Göz ve çevresinde yaraların bulunup bulunmadığına bakılır.

·****************************************** Yüz incelenir (soluk, soğuk ve terli bir deri şoku düşündürür).



******

b) Boyun

************

·****************************** Çok hassas bir bölgedir. Hasta/yaralının göstereceği en küçük bir ağrı belirtisini gözeterek azami dikkatle davranın. Eğer hareket ettirmeniz gerekiyorsa, baş-boyun ve gövdeyi aynı hizada tutarak hareket ettirin.

·****************************************** Şahdamarı nabzına bakın (vuruların sıklığı, boyutu vb).

·****************************************** Boyun çevresindeki giysileri gevşetin.

************[/b]

c) Göğüs (toraks)[/b]

******[/b]

·****************************************** Yaraların ve/veya kırık kuskusu uyandırabilecek şekil bozukluklarının varlığını araştırın.

·****************************************** Solunum hareketlerini ve solunum zorluğu bulunup bulunmadığını de******ğerlendirin.

·****************************************** Ağrı bulunup bulunmadığını sorun, varsa yerini belirleyin.

************

d) Karın[/b]

******[/b]

·****************************************** Yaraların bulunup bulunmadığına bakın.

·****************************************** Ağrı olup olmadığını sorun, varsa yerini belirleyin.

·****************************************** Karnın sert mi yoksa yumuşak rnı olduğuna dikkat edin.

·****************************************** İç organ yaralanması olasılığını göz önünde bulundurun.

************

e) Kollar ve bacaklar (ekstremiteler)[/b]

******[/b]

·****************************************** Hasta/yaralıyı mümkün olduğu kadar az hareket ettirerek yaralar, ka******nayan yaralar, şekil bozukluğu (deformiteler), kızarıklık vb bulunup bulunmadığını görmek için kolları ve bacakları inceleyin (her iki kolu ve bacağı karşılaştırmak çok yararlı olacaktır).

·****************************************** Bir omurilik yaralanmasını ayırmak için kollarını ve bacaklarını hissedip hissetmediğini (deriyi çimdikleyerek) ve hareketliliğini (hasta/yaralıdan el ve ayaklarını oynatmasını isteyerek) araştırın.

************

·****************************************** ÖNEMLİ :[/b]

******

Söz edilenlerin yanı sıra kişinin örneğin şeker hastası, herhangi bir maddeye karşı alerjik ya da kanama hastası olduğunu, bir ilaç te aavısı gördüğünü ya da organlarını bağışladığını gösteren bil******gilendirici bir kart, bilezik ya da kolye gibi bir tıbbi uyarı ta******şıyıp taşımadığını an******lamak için araştır******mak uygun olacaktır (Şekil 2.3).

******

Kaynak: Sağlık Rehberi