[Bluesky24]

Kadın cinsel organları erkektekinden daha karmaşıktır. İçte karnın alt bölümünde rahim ya da dölyatağı (uterus) ile sağda ve solda yumurta kanalları (fallop borusu) ve yumurtalıklar yer alır. Rahmin alt ucu bir boyun oluşturarak vajinanın içine doğru uzanır (serviks). Vajina dış cinsel organlara açılır; bunlar idrar yolu (üretra), klitoris (bızır) ve vulvadan oluşur.

Klitoris



Halk dilinde bızır adı verilen klitoris birçok bakımdan küçük bir penis gibidir. İçinde boylu boyunca uzanan aynı türden üç tüp vardır ve kadın uyarılınca klitoris de şişer ve sertleşir. Sinir uçlarıyla dolu olduğu için, dokunmaya son derece duyarlıdır ve klitorisin uyarılmasıyla kadında cinsel uyarılma sağlanır ama şiddetli ya da sert hareketler ağrıya neden olabilir.

Vulva



Vulvada iki deri tabakası vardır: dıştaki daha kalın olana dış dudaklar, içteki daha ince olana da küçük dudaklar adı verilir. Normalde bunlar üst üste gelerek vajina ağzını sıkıca kapatır, ama ayrılırlarsa vajina ağzı görülebilir. Daha önce hiç cinsel ilişkiye girmemiş ya da tampon kullanmamış bir kadında vajina ağzını çevreleyen ve himen ('kızlık zan) adı verilen ince bir zar bu girişi daha da daraltır. Çok seyrek olarak himen vajina ağzını bütünüyle kapatarak 'det kanamaları başlayınca kanın içerde toplanmasına neden olur. Bu durumda küçük bir ameliyatla himeni kesmek gerekir. Bazı kadınlarda ise himen yırtılır ve kalıntıları vajina girişine hafif girintili çıkıntılı bir görünüm kazandırır. Küçük dudakların içinde, vajina ağzının hemen üzerinde küçük bir doku tomurcuğunda üretranın (idrar yolu) ağzı yer alır.

Vajina ağzının alt bölümünde iki tarafta birer Bartholin bezi bulunur. Bunların ürettiği sıvı cinsel birleşme sırasında vajinanın kayganlaşmasını sağlar. Bazen bu bezler enfekte olur ya da bir kist nedeniyle şişer ve antibiyotik kullanmak ya da küçük bir ameliyat yapmak gerekebilir.

Vajina



Vajina tüp şeklindedir ve normalde yaklaşık 10 cm uzunluğundadır. Vajinanın vulvaya yakın alt bölümü güçlü kaslarla çevrilidir ve penisin vajinaya rahatça girebilmesi için bu kasların gevşemesi gerekir. Öte yandan, bu kaslar çok gevşerse (belki çocuk doğurduktan sonra) cinsel ilişki hem erkek hem de kadın için daha az haz verici olabilir ve kasların güçlenmesi için özel bazı egzersizlerin yapılması gerekir.

Üstte rahim boynu (serviks) vajina içine doğru girer. Servikal sürüntü testi ya da smear' yapılacağı zaman spekulum adı verilen bir alet yardımıyla vajina açılır ve rahim boynu görünür hale getirilir; buradan yavaşça biraz doku ve salgı örneği alınarak bir lama yayılır ve mikroskopta incelenir. Kadınların çoğu, cinsel birleşme sırasında penisin tekrarlanan darbelerinden olduğu gibi, rahim boynuna doğrudan basınç yapılmasından rahatsız olur.

Vajina duvarları kıvrımlıdır. Kadın cinsel olarak uyarılınca vajinanın üst üçte ikilik bölümü uzayarak penise bütünüyle uygun hale gelir.

Rahim



Rahim ya da döl yatağı, ucu (rahim boynu) aşağıya doğru bakan bir üçgen biçimindedir. Rahim boynu ise vajinaya açılır. Kadınların çoğunda rahmin gövdesi hafifçe öne eğiktir ve önünde yer alan idrar kesesinin üzerine doğru yatmıştır. Bazı kadınlarda da rahim arkaya doğru yatmıştır; genellikle bunun herhangi bir sakıncası yoktur, ama doktor servikal sürüntü örneği almak için rahim boynunu bulmakta biraz zorlanabilir! Üst köşelerin her ikisinde de yanlara açılan kısa iki kol şeklinde yumurta kanalları (fallop boruları) vardır. Yumurta kanallarının uçlarındaki parmak benzeri doku her iki tarafta da yumurtalıkları kuşatır. Kadında kısırlaştırma ameliyatı sırasında bu yumurta kanalları kesilerek bağlanır ya da bir mandalla kapatılır.

Rahim esas olarak kaslardan oluşur ve görevi gebelik sırasında büyüyen fetüsü barındırmak ve doğum sırasında kasılmalarda bebeğin dışarı çıkmasını sağlamaktır. Gebelik sırasındaki genişleme yeteneği olağanüstüdür; hacmi altı mililitreden dokuzuncu ayda dört litreye kadar çıkar. Normalde boyu yaklaşık yedi santim kadardır.

Rahmi kaplayan örtü, hormonların etkisi altında her ay yenilenir. Gebelik gerçekleşmezse, bu örtü oluşma sürecinin sonunda, ortalama 28. günde bir 'det kanamasıyla (regl, aybaşı) atılır. Bununla birlikte 'det döngüsü çok değişken olabilir ve birçok kadında 'detler çok düzenli değildir.

Gebelik gerçekleşirse, fetüs için hazırlanan rahmin örtüsü oluşumunu sürdürür; fetüs bu örtüye bağlanarak gelişmeye başlar. Bu nedenle 'detin gecikmesi bir kadına gebe kalmış olabileceğini düşündüren ilk işarettir.

Yumurtalık



Yumurtalıklarda yumurtalar vardır. Her yumurta bir hücre kümesiyle çevrilmiştir. Her ay bir yumurta olgunlaşır' ve çevresindeki hücre kümesi büyür. Sonunda bu yumurta yumurtalığın yüzeyinden kopar ve yumurta kanallarının parmaksı uzantıları tarafından kanala çekilir. Bu olaya ovülasyon ya da yumurtlama adı verilir. Kanalda ilerleyen yumurta hücresi spermle karşılaşırsa, orada döllenir. Normalde ovülasyon 'det kanamasının ilk gününden yaklaşık 14 gün sonra gerçekleşir.





Kaynak: saglik.gen.tr