Guatr Ülkesi Türkiye

[Bluesky24]

Ani kilo artışı veya kaybı, uyku düzensizliği,sinirlilik, çarpıntı, ellerde titreme gibi şikayetleriniz varsa dikkat! Guatr olabilirsiniz

TEM Hospıtal Genel Cerrahi Uzmanı Op.Dr. Samet Mengüce göre; daha çok kadınlarda görülen guatr, yapılan araştırmalarda en çok görüldüğü ülke Türkiye.

Dr. Mengüc Guatra ilişkin tüm bilinmeyenleri Habertürk'den Emine Koç'a anlattı.





E.Koç: Guatr nedir?

Dr. Mengüç: Tiroid bezinin büyümesine tıp dilinde Guatr denir. Tiroid bezi boyundaki nefes borusunun tam önünde kelebek şeklinde hormon üreten bir organdır. Tiroid bezinin ürettiği hormonlar T3 ve T4 dür. İyot eksikliğine bağlı olarak'******yada,mikroplarla, virüslerle, kanserle veya allerji ile mücadeleyi sağlayan immün sistem dediğimiz kişinin bağışıklık ve savunma sistemindeki bozukluklar sonucu, tiroid bezine karşı reaksiyon oluşur ve bez tahrip olarak az çalışır hale gelir. Az çalışan tiroid bezi yeterince T3 - T4 hormonu salgılamak için TSH dediğimiz ve beynin hipofiz (iki kaş ortasının arka'******kısmı) bölgesinden salgılanan bir hormonunda etkisiyle kendini büyüterek cevap verir .İşte tiroid bezinin bu şekilde meydana gelen büyümesine tıp dilinde Guatr denir.



E.Koç: T3 ve T4 denen Tiroid hormonları ne işe yarar ?





Dr.Mengüç: Tiroid hormonları insan metabolizmasının hızını, vücudun sıcak veya soğuğa adaptasyonunu(uyumunu ), bebeklerin büyümesini ve gelişmesini, zeka gelişimini, derimizin ve saçımızın kalitesini, ayrıca karbonhidrat, yağ ve protein metabolizmalarını düzenler.



E.Koç:Guatr'******neden ve nasıl oluşur ?

Dr. Mengüç:Guatrın en sık sebebi vücuttaki iyot eksikliğidir.

Tiroid bezi İyot maddesi ve aminoasitleri kullanarak T4 ve T3 hormonları üretir. İyotun temel kaynağı su ve topraktır. Eğer yaşanan coğrafi bölgedeki su ve topraktaki iyot oranı az ise Guatr oluşur. Tiroid bezinin sağlıklı çalışması için günde en az 150 mg. iyot besinlerle alınmalıdır. Türkiye'de bazı bölgelerde günlük iyot alımı ortalama 35-50 mikrogram olup, ihtiyacın altındadır.Türkiye'de %30 oranında guatr görülür.'******%40 tiroid nodülü görülür,sadece kadın nüfusta bu oran %60'tır.Bu yüzden Türkiye bir guatr ülkesidir. İyot en fazla deniz suyunda ve başta balık olmak üzere'******deniz ürünlerinde bulunur. İyottan fakir topraklarda yetişen sebze ve meyvelerde'******veya burada yetiştirilen hayvanların etinde iyot azdır.

Karadeniz'de yaygın

İyot eksikliğinden başka en büyük guatr nedeni genetik faktörlerdir.

Mutasyon,dediğimiz genetik bilgideki değişiklikler'******soyaçekimle kuşaklar boyunca aktarılarak bazı ailelerde guatr oluşumuna neden olur. İyot eksikliğinin en önemli etkisi yeni doğan ve bebekler üzerinde olan etkileridir. yot eksikliği olan bölgelerde özellikle Karadeniz'de'******ölü doğum , düşükler, doğuştan gelen sakatlıklar en önemlisi sağırlık ve zeka geriliği sık görülür. 2000 tarihinden itibaren ülkemizde satılan sofra tuzlarında zorunlu iyot takviyesi başlatılmıştır.Çünkü bu bir halk sağlığı mücadelesidir

'******

Bugün dünyada Guatr problemini suya, ekmeğe ve süte iyot katarak çözen tek ülke ABD dir.

E.Koç: Guatr hastalığını'******önlemek mümkün mü ? Nasıl ?





Dr.Mengüç: Guatr hastalığını'******önlemek için en önemli yaklaşım, iyotlu tuz kullanımı, bol miktarda balık, midye, karides ve deniz mahsüllerini tüketmek, tatillerde deniz kanarlarında yaşamak, kara lahana gibi guatr yapan besinlerden ve troidi bozan ilaçlardan uzak durmaktır.



E.Koç: Tiroid Nodülü ne demektir ?

Dr.Mengüç: Nodül bir nohut'******tanesinden bir ceviz büyüklüğüne kadar olabilen, anormal hücrelerin oluşturduğu tiroid bezi içindeki oluşumlardır.

Görüntü olarak kistik veya solid (sert) olabilir. Fonksiyon olarak da sıcak( hormon yapan ) veya soğuk (hiç hormon yapmayan ) diye ikiye ayrılırlar. Bunların ayrımını ,'******Ultrasonografi ve Tiroid Sintigrafisi ile yapıyoruz. Ayrıca T3 - T4 ve TSH hormonlarına bakılır. Gerektiğinde nodülden biyopsi yapılabilir.

E.Koç:Sıcak -soğuk nodül ayrımının önemi var mıdır. ?

Dr. Mengüç:Soğuk nodüllerde kanser riski % 5- 15 arasında değişir. Bu nedenle önemlidir. Soğuk nodüller ya'******ameliyat edilir ya da her yıl biyopsi ile takip edilir. Sıcak nodüllerde kanser riski çok çok azdır.

E.Koç:'******Guatr hastalığının belirtileri nelerdir, guatr olup olmadığını nasıl anlayabiliriz?

Dr.Mengüç:Tiroid hastalıkları başlıca birbirine zıt 2 grup belirti ve bulgularla seyreder.

1-Bezin yetersiz hormon salgılaması ile seyreden belirtiler ki, tıp dilinde bu duruma Hipotiroidi denir.

Hipotiroidi belirtileri; .

-Kilo artışı,

-Halsizlik,

-Yorgunluk,

-Kadınlarda adet düzensizliği

-Ellerde ve ayaklarda şişmeler,

-Saç dökülmeleri ve kırılmaları,

-Ciltde kuruluk

-Kabızlık



2-Tiroid bezinin normalden fazla hormon salgılamasıyla seyreden belirtiler,bu durumada tıpta Hipertiroidi denir.

Hipertiroidi Belirtileri

-Kalp atım sayısında artış(çarpıntı)

-Kilo kaybı'******(iştah artışına rağmen)

-Sinirlilik çabuk yorulma

-Terleme sıcağa tahammülsüzlük

-İshal ve sık dışkılama

-Ellerde titreme

-Bakışlarda şaşkınlık ve panik hali

-Göz kürelerinin öne doğru fırlaması

E.Koç: Guatr Hastalığı olanlar veya'******Guatr dan şüphelenen insanlar hangi uzmanlara'******müracaat etmelidir?

Dr.Mengüç: Bugün için tıp bazı hastalıklara multidisipliner yani birden çok uzmanlık alanının işbirliğiyle yaklaşıyor. Tiroid hastalıkları ve Guatr da multidisipliner bir hastalıktır.



Örneğin;

-Genel Cerrahlar Tiroid ameliyatı yaparlar.

-Dahiliye ve Endokrin uzmanları tetkik'******ve tahlillerle'******tirod hastalarını takip eder

-Radyoloji uzmanları USG,BT ve MR ile değerlendirir.

-Nükleer tıp uzmanları sintigrafi ile değerlendirir ve gerekirse radyoaktif iyot tedavisi uygular.

-Biyokimya uzmanları'******T3 -T4- TSH gibi hormon değerlendirmeleri yaparlar.

-Patoloji uzmanı ameliyatla alınan tiroid bezi veya biyopsi yapılan nodülleri inceler.

Görüldüğü üzere Tiroid hastalıkları sadece bir değil birçok branş uzman doktoru ilgilendiriyor. Türkiye'nin bugün mevcut sağlık koşularında en uygunu Üniversite olan yerlerde öncelikle Endokrinoloji uzmanına,diğer yerlerde ise ya bir Dahiliye veya bir Genel Cerrahi uzmanına müracaat etmelidir.



E.Koç:Guatr tedavisi hakkında neler söyleyebiliriz?

Dr.Mengüc:Tiroid hastalıklarının başlıca 3 çeşit tedavisi vardır.

1-İlaç tedavisi

2-Radyoaktif İyot Tedavisi

3-Cerrahi Tedavi

İlaç tedavisi de 2 ye ayrılır. Eğer tiriod bezi yeterince T3 ve T4 salgılayamıyorsa (yani Hipotiroidi de)'******, dışarıdan T 3 -T4 hormonlarını'******içeren ilaçlar verilir. Eğer Tiroid Bezi normalden fazla T3 ve T4 salgılıyorsa (yani Hipertirodi de )'******bu kez T3-T4'******hormonlarını'******etkisiz hale getiren ilaçlar verilir.



Radyoaktif İyot Tedavisi ; Hipertiroidizm ve Tiroid kanserlerinin cerrahi tedavisinden sonra uygulanabilmektedir. Bu amaçla radyoaktif bir madde olan'******iyot 131 kullanılır. Radyoaktif İyot Tedavisinde amaç fazla çalışan tiroid bezini'******tahrip ederek çalışmaz hale getirmektir. Bunun için nükleer tıp merkezlerinde özel olarak hazırlanmış odalarda hastalar 3-5 gün süre ile tedavi edilir.



Cerrahi Tedavi; Tiroid bezinin tamamen çıkarılması, tek taraflı çıkarılması, kısmen çıkarılması, sadece nodül olan kısmın çıkarılması gibi hastalığın durumuna göre çeşitlilik arzeder. Hangi cerrahi tedavinin uygulanacağına hastanın durumuna göre cerrah karar verir.



http://www.haberturk.com/haber.asp?id=5832cat=220dt=2006/11/14





Kaynak: saglik.gen.tr