Günlük Mesaj

Bluesky24 · 06-05-2010, 03:48 PM

Diyabette beslenme ve egzersiz

Diyabette beslenme ve egzersiz

Türkiye'deki şeker hastaları ara öğünlerini düzenli yemiyor ve günde sadece 19 dakika fiziksel aktivite yapıyor.

Türkiye'de diyabet uzmanları tarafından yayınlanan Diabet Bilimi adlı dergide basılan ilmi araştırma sonucunda Türk diyabet hastalarının ara öğünlerini hiçbir şekilde düzenli olarak yemedikleri, açlık krizine girdiklerinde unlu gıdalar ile meşrubatları haddinden fazla tükettikleri ve spor yapma alışkanlıklarının hiç olmadıkları tesbit edildi. Şeker hastalarının beslenme ve egzersiz alışkanlıklarının irdelendiği araştırmayı Metropolitan Florence Nightingale Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Uzmanı Doç. Dr. Selçuk Can yürüttü. Araştırmaya katılan yaşları ortalama 51 olan 10 erkek, 10 kadın hastanın beslenme ve egzersiz verileri bilgisayar ortamında değerlendirildi. çalışmaya katılanlar Türkiye'deki tipik diyabet hastalarını temsil ediyorlardı. Kan şekerleri hafif yüksek (açlık: 173 mg/dl), kiloları fazla idi. Hiçbiri insülin kullanmıyor, ilaçlar ile tedavi ediliyorlardı.

Araştırmanızda diyabet hastalarının beslenme alışkanlıklarının nasıl olduğunu buldunuz ?

Olumlu bir gösterge olarak hastaların kahvaltı ve akşam yemeği yeme alışkanlığı çok yüksek düzeyde idi. Şeker hastaları düzenli olarak %95 kahvaltı, % 70 öğlen, % 100 oranlarında akşam yemeği yiyiyordu. Olumsuz beslenme alışkanlıklarının başında ara öğün tüketiminin az olması geliyor. Şeker hastalarının %60 kadarı düzenli kuşluk ara öğünü (saat 10.30), %60 kadarı ikindi kahvaltısı, sadece % 55 kadarı düzenli gece ara öğünü tüketiyordu. Hastaların %15 kadarının gece uyanıp yemek yemeleri şişmanlamalarına neden oluyor. çünkü gece tüketilen gıdaları vucüdun uykuda iken yakması imkansız, bunlar direk yağa çevriliyor. Diyabet hastaları ara öğünlerini düzenli tüketmedikleri için sık sık açlık krizine giriyorlardı. Hastaların açlıklarını bastırmak için en fazla unlu gıdaları tercih ettiklerini tesbit ettik. Bu durum hem kan şekerlerinin yükselmesine hem de kilo vermelerinde zorluğa sebep olmaktadır. Düzenli ara öğün almayanların oranı % 40 idi.

Yaptığınız araştırma sonuçlarına göre şeker hastalarının yaptıkları doğrular hangileridir ?

İstanbul'daki diyabet hastalarının verilen eğitimler sonucunda bazı olumlu alışkanlıklar geliştirdiklerini gördüm. Aşırı ekmek tüketenlerin oranı sadece %20 gibi düşük bir rakam idi. Bu rakam ekmeğin çok tüketildiği ülkemiz için bence çok iyi. Diyabetlilerin %65 kadarının beslenmelerinde baklagil bulundurması da dengeli beslenme için önemli. Baklağillerin şeker hastalığında yasak olduğu savı bugün tarihe karışmıştır. Yaptığımız araştırmada tereyağ tüketim alışkanlığının da ülkemizde terk edilmeye başladığını tesbit ettik. Şeker hastalarının sadece %10 kadarı tereyağ tüketiyordu ve bu da oldukça iyi bir rakam.

Yaptığınız araştırma sonuçlarına göre şeker hastalarının yaptıkları yanlışlar nelerdir ?

Diyabetlilerin her hafta ortalama iki kutu meşrubat tüketmeleri kan şekerlerini arttırıyor. çalışmaya katılanlar %10 margarin, %80 sıvı yağ (%45 zeytinyağı), %10 tereyağı tüketiyordu. Zeytinyağı tüketiminin daha artması gerekir. Bir meyve cenneti olan ülkemizde meyve tüketiminin de yavaş yavaş azalmaya başladığını gördük. Şeker hastalarının %30 kadarı tavsiye edilen miktarlardan daha az meyve tüketiyordu.

Şeker Hastalarının egzersiz düzeyi ne durumda ?

Yaptığımız çalışmaya katılan şeker hastalarının sadece %60 kadarı düzenli spor yapıyor; %40 kadarı hiç spor yapmıyordu. Egzersiz olarak %50 oranında yürüyüş, ikinci sırada %10 oranında yüzme yapılıyordu. Futbol, basketbol gibi fazla kalori yakan sporlar hiç tercih edilmiyordu. Şeker hastalarının haftalık egzersiz süresi 138 dakika idi ve bu ortalama günlük 19 dakika egzersize karşılık geliyordu. Halbuki bu sürenin en az birbuçuk katı rutin egzersiz olarak tüm şeker hastaları tarafından benimsenmelidir. Amerikan Diyabet Cemiyeti diyabetlilerin günlük en az 30 dakika egzersiz yapmalarını tavsiye etmektedir. Prof. Dr. Altan Onat kendi yaptığı TEKHARF çalışmasında Türk toplumunda fiziksel inaktivitenin çok yaygın olduğunu tesbit etmiş ve ülkemizde fiziksel inaktivitenin koroner kalp hastalığı ölümlerine sebep olduğunu göstermiştir. Fiziksel inaktivite Türk toplumunda diastolik kan basıncı (küçük tansiyon yükselmesi), kan şekeri ve yüksek bel kalça oranı (göbekte yağ birikmesi) ile ilişkili bulunmuştur.

Araştırmanızın sonuçlarına göre hangi mesajları verebilirsiniz ?

Şeker hastalarına yönelik eğitim programlarında diyabetlilerin özellikle öğlen yemekleri ve ara öğünlerini düzenli tüketmeleri, öğün atlamamaları, gece yemek yememeleri, meşrubat tüketiminin azaltılması vurgulanmalı ve spor yapanların oranının artması sağlanmalıdır.

Doç. Dr. Selçuk CAN Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı

Amerikan Board Sertifikalı Doktorlar Derneği Başkanı

[b]