Ramazan'da midenizi koruyun
 

Memorial Hastanesi gastroenteroloji Bölüm Başkanı Doçent Doktor Feryal İlkova, Ramazan ayında oruç tutanların mide şikayetlerinden korunabilmeleri için beslenme önerileri veriyor.



Oruç tutarken uygun beslenme modeli nedir? Oruç tutarken özellikle liften zengin beslenilmeli. Bol sıvı almak, yavaş yemek ve hazmı kolay besinler seçmek Ramazan sofrasının olmazsa olmazları arasında yer almalı. Özellikle sahurda yenilip tekrar yatıldığı için mümkünse yatmadan bir saat önce yemeği bitirmeli. Yiyip hemen yatma sonucu sıklıkla karşılaşabildiğimiz reflüye sebep olabilecek; çay, kahve ve yağlı yiyeceklerden kaçınmak gerekli.



reflü sorunu olanlar oruç tutarken neye dikkat etmeli? İftarda hızlı yememek, yağlı ve sindirimi zor yiyeceklerden kaçınmak, yiyecek alımını iftar, sahur arasında küçük öğünlere bölmek önemlidir. Sahurda da hafif bir şeyler yemek, bol sıvı almak gerekir. İlaçla tedavi ile reflü engellenebilir.



mide sağlığımız için iftar mönüsü nasıl olmalı? Herkese özellikle de mide rahatsızlığı olan kişilere önerebileceğimiz şey; dengeli beslenmektir. Yani; mönüde uygun protein, karbonhidrat ve yağı olması gereken miktarlarda almak önemli. Kabuklu meyveler, sebze, kepek ekmeği iftarda tercih edilmeli. Hayvansal proteinlerden kaçınılmalı, doymuş yağlar tercih edilmeli. Sigara, çay, kahve ve yağlı yiyeceklerden uzak durulmalı. Hastalarıma hep 'Diyetisyeniniz mideniz ve bağırsağınız olsun' derim. Vücudun sesini dinlemek gerekli.



Ramazan'da karşılaşılan sağlık sorunları neler? reflüyü sık görüyoruz, uzun süre aç kalındığı için peptik ülser ve buna bağlı kanamalara sık rastlıyoruz. Yeme alışkanlığı değiştiği için fonksiyonel bağırsak hastalıklarına rastlıyoruz. Örneğin; kabızlık görülüyor. Birdenbire yemek, ağır yemekler yemek, yedikten sonra yatmak mide şikayetlerini artırıyor. Daha önce böyle bir şikayet yoksa da meydana gelmesine neden oluyor. Uzun süre aç kalmak ise, mideyi kendi asidinden koruyan tampon gıda olmadığından, peptik ülsere yol açabiliyor.



mide şikayetleri hangi boyuttaysa oruç tutulmamalı? Hastanın ciddi reflü şikayeti varsa, mide ya da bağırsakların ağır iltihabi bir hastalığı söz konusu ise, aktif ülser hastalığı varsa, karaciğerle ilgili önemli bir hastalığı varsa ya da hasta herhangi bir teşhisle tedavi altındaysa, oruçtan kaçınmak gereklidir. Ayrıca, çocukluk çağında ve ileri yaşlarda çok önermiyoruz.



mideyi rahatlatmak için Ramazan'da nasıl beslenmeli? Ramazan'da, hafif yiyeceklerle, çorba ve sebze yemekleriyle iftarı açmak gerekir. Daha sonra yatana kadar geçecek süre içinde sık ve az yemek önemlidir. İftar yemekleri yavaş yavaş yenmelidir. Hayvansal gıdalardan uzak kalınmalıdır. Baklagiller gibi hazmı zor gıdalar iftar için seçilmemelidir. Doyulduğu zaman, yani açlık hissi bittiğinde sofradan kalkmak gerekir. Bu arada bol sıvı almak önemlidir. Normalde günde bir buçuk litre olarak içilmesi gereken su miktarı, iftarla sahur arasına bölünmelidir. İftardan iki üç saat sonra, ara öğün olarak meyve ya da tatlı yemek önemlidir. Bunu bir porsiyonla sınırlamak ve uyumadan en az üç saat önce yemeği bitirmek önemlidir. Sahurda da yine bol sıvı almak, hafif yemek, makarna, pilav, börek ve baklagillerden olabildiğince uzak kalmak önemlidir.



reflü nedir?



reflü, Latince'de 'geri kaçış' anlamına geliyor. Normalde, gıdaların yemek borusundan mideye geçmesinden sonra, yemek borusuna geri gelmemeleri gerekir. mideden yemek borusuna doğru olan kaçak, sadece yemek borusunun alt kısmında olduğunda buna "gastro-özofageal reflü", gırtlak seviyesine kadar olduğunda "larengo-farengeal reflü" adı veriliyor. Gırtlağın hemen arkasında yutak yer alır. Yutak ile yemek borusunun üst kısmı arasında bir kapak (üst yemek borusu kapağı); yemek borusunun alt kısmı ile midenin girişi arasında ikinci bir kapak (alt yemek borusu kapağı) bulunur. Bu kapakların görevinin bozulması halinde, mide içindeki salgılar ve erimiş haldeki gıdalar yemek borusuna geri kaçabilir. Geri kaçan, mide içeriği (salgılar, mide asidi ve gıdaların hazmedilmesini sağlayan pepsin maddesi) mideden yukarı doğru, yemek borusuna ve boğaza (yutak ve gırtlağa) yükselir ve bu bölgelerde tahrişe neden olur. Bu da reflü sebebidir.



mide yanmasına dikkat!





reflü bulunan hastalarda mideyle ilgili hiçbir belirti olmayabilir veya aşağıdaki belirtilerden biri veya birkaçı birlikte bulunabilir:



* midede yanma



* Göğüs kafesi arkasında yanma



* mide suyunun yemek borusuna doğru yükseldiğinin hissedilmesi



* boğazda takılma ve yabancı bir madde varmış hissi



* Yutkunma güçlüğü



* Sık boğaz ağrısı



* Ses kısıklığı ve diğer ses problemleri



* boğazda yabancı bir madde veya şişlik varmış hissine bağlı olarak, sık sık boğaz temizleme alışkanlığı



* Nedeni bulunamayan müzmin öksürük.



Kilo almak istemeyenler için Ramazan diyeti



İFTAR





Su veya zeytin ile oruç açıldıktan sonra, bir kâse çorba, bol salata (az yağlı) bir-iki ince dilim esmer ekmek.



20:00





Bol salata (az yağlı), altı-sekiz yemek kaşığı sebze yemeği (susuz), iki köfte kadar kadar az yağlı tavuk veya balık veya hindi veya kırmızı et, bir kâse yoğurt, bir-iki ince dilim esmer ekmek.



21:00





Bir kâse sütlü tatlı veya meyve tatlısı veya az ceviz fındık gibi yağlı tohum, açık çay veya bitkisel çay.



22:30





İki porsiyon meyve.



SAHUR





Akşam yemeğinde olduğu gibi sebze yemeği + et + ayran + çorba veya kahvaltılık; bir bardak süt veya ayran, bir haşlanmış yumurta, bir büyük dilim beyaz inek peyniri, beş adet zeytin, domates salatalık v.b sebze söğüş, bir-iki dilim esmer ekmek, (En az 40 dakika - bir saat sonra bir porsiyon meyve yenip yatılmalı.)



Kaynak : Bayposta.com