ÇİÇEK HASTALIĞI

[Bluesky24]

Variola olarak bilinen çiçek hastalığı uygulanan aşılama programları sayesinde 1977 yılında tüm dünyada ortadan kaldırılmıştır. Görülen son olgu Somalide 1977 yılında kaydedilmiştir. Dünyada sadece iki laboratuvarda bulunmaktadır.



Virus, tükrük damlacıklarıyla yani hasta kişiyle yüz yüze temasla geçer. Kirli çarşaf, giysilerle de bulaşabilir. 12 günlük (7-17 gün) kuluçka döneminden sonra, önce ateş, yorgunluk, baş ağrısı ve sırt ağrısı görülür. Tipik çiçek döküntüsü 2-3 gün sonra özellikle yüz, kol, bacaklarda kırmızı yara şeklinde başlayıp, kısa sürede içi dolu sivilcelere dönüşür ve 2. haftada kurumaya başlar. Kabuklar 3-4 haftada dökülür ve yerinde sıklıkla iz bırakır. Hastalar, bu döküntü kuruyana dek bulaşıcı sayılmalıdırlar. Çiçek, hastaların %30' unda öldürücü olabilir. Hasta kişi, hemen izolasyona alınarak ve teması olanlara hemen aşı yapılarak virusun yayılması önlenebilir. Asılanmamış çocuklarda, yaslılarda ve gebelerde, bağışıklık sistemi örselenmiş kisilerde hastalık ağır seyreder.



Çiçek hastalığı, kuluçka süresince veya hastalığın döküntü öncesi ilk iki gününde bulaşıcı değildir. Döküntünün başlaması ile bulaşıcılık başlar. Bulaşma çoğunlukla damlacık yolu ile olur.



Korunmanın tek yolu aşılanmadır.

Biyolojik bir savaşta çiçek virüsünün kullanılma ihtimaline karşı Amerika'da aşı programı başlatılmıştır.

İlk olarak gönüllü şahısların aşılanması ile, daha sonra bu şahıslardan kan alınarak, çiçek aşısı komplikasyonlarına karşı "Gamma-globulin" stoğu yapılmıştır. Bunu takiben ordu mensupları ve sağlık personeli aşılanmasına geçilecektir. Şu anda hiçbir memlekette çiçek aşısı satılmamaktadır.

Ülkemizde böyle bir aşı programı düşünülürse, ilk yapılacak iş gönüllü şahıslardan "Gamma-globulin" hazırlanması olmalıdır. Zira, hiçbir ülkenin kendi vatandaşlarının kanından hazırlanan bu maddeyi diğer bir ülke vatandaşına kullandıracağını zannetmiyorum.

Aşı maalesef o kadar masum bir aşı değildir. Aşı adaleye veya cilt altına verilen bir aşı degildir. Aşı cildin üst tabakalarına uygulanır.

İki türlü aşı vardır:

1.Dana-lenf aşısı [img]/images/smilies/biggrin.gif[/img]ryvax (Wyeth ve Aventis)

2.Doku kültürü aşısı : (Acambis/Baxter)

Çiçek Aşısı Ve Korunma

Çiçek aşısı canlı virus aşısıdır. Yaygın toplum aşılaması sonrasında çiçek eradike edilmiştir. En son olgu (hastane aşçısı) 1977de Somali ve 1978'de İngiltere Birminghamda (iki laboratuvar kökenli olgu) görülmüştür. Dünya Sağlık Örgütü( DSÖ) 1980 yılında çiçek hastalığının tüm dünyada eradike olduğunu ilan etmiştir. Eradike edilmesi nedeniyle DSÖ çiçek aşısının rutin uygulamadan çıkarılmasını önermiştir. ABD 1971'den itibaren aşı uygulamamaktadır. Ülkemizde de 1980 sonrasında çiçek aşısı uygulanmamaktadır. Aşı uygulamaları sadece benzer virüslerle çalışan laboratuvar çalışanlarına uygulanmasıyla sınırlı kalmıştır. 1982'de sivil kullanım için aşı üretilmesi durdurulmuş, ABD askerlerinin aşılanmasına da 1990'da son verilmiştir. Çiçek hastalığına karşı uygulanan rutin aşılama programları 1972 yılında sona ermiştir.

Aşı günümüzde son terör olayları nedeniyle oluşan biyoterörizm tehdidi nedeniyle yeniden gündeme gelmiştir. Vaccinia virus kökeninin kullanıldığı dana veya koyunda üretimle elde edilen birinci kuşak aşılar %95 oranında koruyucu olmuştur. İlgili aşı canlı bir virüs aşısıdır. Aşının koruyuculuğu 5-10 yıl olarak kabul edilmektedir. Daha önce aşılanmışlarda çiçek hastalığı gelişse bile hafif bir seyir göstermektedir.

Kaynak: Sağlık Rehberi