Çocuklarda Ateş ve Ateşli Havale

[Bluesky24]

ÇOCUKLARDA ATEŞ ve ATEŞLİ HAVALE





Normalin üstündeki vücut ısısı olarak tanımlayabileceğimiz ateş, anne

babaları korkutsa da aslında çocuk için zararlı değil hatta yararlıdır.

Çocuk hastalıklarında, özellikle enfeksiyonlarda görülen bir bulgudur,

kendi başına bir hastalık değildir. Ateş, vücudun enfeksiyon etkeniyle

savaşmasını, bağışıklık sisteminin daha iyi çalışmasını sağlar.







Kaç Dereceye Ateş Demeliyiz?





Bu, ateşin ölçüldüğü yere göre değişir. Makattan yapılan ölçümlerde

38 derece üzeri, ağızdan 37.5 , koltuk altından 37.2, kulaktan 38

derecenin üstündeki değerler ateş olarak kabul edilmelidir.





Ateş Ne Kadar Yükselirse Tehlikeli Olur?





Ateşli bir çocuğu değerlendirirken, ateşin yüksekliğinden çok çocuğun

genel durumu yol gösterici olmalıdır. Ateşin ne kadar yüksek olduğu,

hastalığın ağırlığının bir göstergesi değildir. Çocuklarda ateşin en

sık nedeni olan basit viral enfeksiyonlar, 39-40 derece ateşe neden

olabilir. Tam tersine, bazı ciddi hastalıklar da çok yüksek ateşe yol

açmayabilir. Ancak 0-3 ay arası bebeklerde, normalin üstünde ölçülen

bir vücut ısısı- değer kaç olursa olsun- hemen doktora ulaşmayı

gerektirir. Daha büyük çocuklarda, çocuğun genel durumuna dikkat etmek

gerekir. Eğer çocuk uyanık, aktifse, oynuyorsa, yiyip içebiliyorsa,

uykusu iyiyse, solunumu normalse çok korkmaya gerek yoktur.





Ancak eğer; uyku hali, huzursuzluk, solunum zorluğu varsa, yeme

içmeyi reddediyorsa, şiddetli başağrısı varsa, ateşi düşse de genel

durumu düzelmiyorsa veya ateş 24-48 saatten uzun sürerse yine doktora

ulaşmak gerekir.





Çoğu anne babanın ateşle birlikte aklına gelen havale geçirme

olasılığı ise, ancak bazı ateşe hassas çocuklarda, ateşin ani

yükselmesiyle görülmektedir. ( Buna yazının devamında ayrıca

değineceğiz)





Ateşin Nedenleri Nelerdir?





Virüs veya bakterilerin yol açtığı enfeksiyonlar: Soğuk algınlığı, grip

gibi enfeksiyonlar ateşin sık görülen nedenleridir. Soğuk algınlığında

ilk 24 saat tek bulgu ateş olabilir, diğer belirtiler arkadan gelir.

Anjin, orta kulak iltihabı, ishal, idrar yolu enfeksiyonu da ateşe yol

açar. Nadiren zatürre, menenjit, tüberküloz gibi ciddi enfeksiyonlar da

ateşin nedeni olarak saptanabilir.







Aşılar: Bazı aşılardan sonra ateş görülebilir, aşıyı yaparken doktorunuz sizi uyaracaktır.









Fazla kalın giydirme: Küçük bebekler, özellikle

yenidoğanlar sıcak ortamlarda fazla giyimli olurlarsa, vücut ısılarını

dengeleyemediklerinden ateşleri çıkacaktır.





Romatizmal hastalıklar, bağışıklık sistemi hastalıkları,lösemi,

lenfoma gibi hastalıklar ise uzun süren ateşlerde araştırılması gereken

nedenlerdir.













Ateşli Çocuğa Yaklaşım Nasıl Olmalıdır?





Öncelikle, ateşin düşmanımız değil dostumuz olduğunu bilerek hareket

etmeliyiz. Ateşin yükselmesiyle, vücut enfeksiyon etkeniyle daha iyi

savaşabilmektedir. O halde, ateşli çocukta hemen ateşi düşürmeye

çalışmak gereksizdir. Eğer bir enfeksiyon söz konusuysa, ateşi düşürmek

enfeksiyonu daha çabuk iyileştirmeyecek, nedeni ortadan

kaldırmayacaktır. Ancak çocuk ateşli dönemde kendini kötü hissediyorsa,

halsizse ateş düşürücü ilaçların yardımıyla kendini daha iyi

hissedecektir. Bu durumda, doktorun önereceği parasetamol veya ibufen

grubu ateş düşürücüler kullanılabilir.







Ateşli çocuğun, normalden fazla sıvı almasına, susuz kalmamasına dikkat etmek gerekir.





Eğer ateş çok yüksek değilse ve çocuk kendini kötü hissetmiyorsa,

ilaç vermeden önce üzeri soyulup ılık bir duş aldırılabilir. Bulunduğu

oda serin tutulmalı, giysileri mümkün olduğunca ince ve pamuklu

olmalıdır.







Ateşli Havale Nedir?





Ateşli havale, 6 ay- 5 yaş arası ateşe hassas çocuklarda, ateşin

ani yükselmesiyle görülen bir havale ( nöbet ) türüdür. Görülme sıklığı

yaklaşık yüzde 3 tür. Ateşli havaleye ailesel bir yatkınlık söz

konusudur. Ateşli havale geçiren çocukların anne, baba veya

yakınlarında çocuklukta ateşli havale geçirme öyküsü saptanabilir.





Ateşli Havalede Ne Görülür?





Çocuk aniden bilincini kaybeder, vücudu, kol ve bacakları

kilitlenir. Ardından kasılmalar başlar, gözleri kayabilir.Altını

ıslatabilir. Rengi solar. Genelde birkaç saniyeden 1-2 dakikaya dek

sürer ve kendiliğinden geçer. Kasılmaların ardından çocuk derin bir

uykuya dalmış gibi görünür.





Ateşli Havale Sırasında Ne Yapmak Gerekir?





Çocuğunun havale geçirdiğine tanık olmak, anne babalar için korkunç

bir deneyimdir. Özellikle ilk defa böyle bir olay yaşanıyorsa,

soğukkanlılığını korumak, paniğe kapılmamak pek kolay değildir. Ancak

elden geldiğince sakin olmak, çocuğun da yararına olacaktır. Nöbet

sırasında boğulma, tıkanmayı önlemek için çocuğun başı yana çevrilir.

Ağzını açmaya çalışmak doğru değildir. Üzerinde sıkı giysiler varsa,

açılıp gevşetilmesi uygun olur. Nöbet sonrası, ateşi düşürmek için ilaç

verilebilir. İlk ateşli havale mutlaka doktor tarafından

değerlendirilmeli, ateşe neden olan etken saptanıp buna uygun tedavi

başlanmalıdır. Tekrarlayan ateşli havaleler geçiren çocuklarda, aileye

nöbet sırasında makattan verilecek, nöbeti durduracak bir ilaç

önerilebilir.





Ateşli Havalenin Tehlikesi Nedir?





Korkutucu görünümüne rağmen, ateşli havale geçirmek çocuklarda

kalıcı bir hasara, nörolojik bir bozukluğa neden olmaz. Bir kez ateşli

havale geçiren çocuk, ateşli olduğu dönemlerde tekrar havale

geçirebilir. Yaşı büyüdükçe bu risk azalacak, 5-6 yaştan sonra ateşli

havale görülmeyecektir.