Perinatal takip
 

Günümüzden yaklaşık 100

yıl öncesine kadar doğum ile ilgilenen doktor ve ebeler sadece

doğum olayı ile ilgilenirler gebeliğe ve gebelikte takibe çok

fazla önem vermezlerdi. Tıp bilmindeki gelişmelere paralel

olarak gebelik ve fetal gelişimdeki pekçok faktörün

anlaşılması buna bağlı olarak görülen anne ve bebek

ölümlerinin azalmasında ve sağlıklı toplumların

oluşmasında son derece önemli bir rol oynamaktadır. Bu olayda

tıp alanındaki ilerlemeler kadar iletişimdeki gelişmelerin

etkisi ile anne ve baba adaylarının bilinçlenmesinin ve

günümüzde takip talep etmelerinin de rolü son derece

önemlidir. Prenatal takip adıyla anılan bu bakımın ana

hedefleri:



1)Anne ve fetusun sağlık durumunun tanımlanması



2)Gebelik yaşının saptanması ve fetal gelişimin izlenmesi



3)Komplikasyon riskindeki hastaların tanımlanması ve riskin

mümkün olduğunca azaltılması



4)Problemlerin önceden tahmin edilip önlenmesi



5)Hastanın eğitilmesidir.



Bu amaçların gerçekleşmesi bir takım planlı sağlık

hizmeti ile mümkündür.



Gebelik

Öncesi Danışmanlık



Gebeliğin başarı ile sonlanmasında gebelik öncesi alınan

bazı önlemler ve tedaviler etkili olabilmektedir. Örneğin

şeker hastalığı olan bir kadında gebelikten önce kan şeker

düzeylerinin kontrol altına alınması anomalili bebek doğurma

riskini en aza indirecektir.Benzer şekilde gebelik üzerinde

etkili olabilecek tüm hastalıklar ya da sosyal davranışlar

kontrol edilmelidir.



Kişideki bazı durumlar

gebeliği olumsuz yönde etkileyebileceği gibi, gebeliğin

kadını olumsuz yönde etkileyebileceği bazı hastalıklar da

mevcuttur. Örneğin konjenital ya da sonradan edinilmiş kalp

hastalıkları, akciğer damararındaki yüksek tansiyon, damar

tıkanıklığı ya da bazı konjenital anomaliler kadın gebe

kaldığında hayatını tehdit edebilecek komplikasyonlara yol

açabilir.



Yine daha önceki dönemlerde

düşük ya da ölü doğum ile sonuçlanmış başarısız

gebelik tecrübesi yaşayan kadınlar gebelik öncesi

danışmanlıktan fayda görebilirler.







Anne yaşı, madde ya da ilaç

bağımlılığı, viral enfeksiyolar gibi faktörlerde söz

konusu ise gebelik öncesi danışmanlık ayrıca önem kazanır.



Gebelik

sonrası takip



Üreme çağında ve düzeli adet gören kadınlarda aniden adet

kesilmesi saptandığında ilk şüphelenilmesi gereken durum

gebeliktir. Bu nedenle prenatal bakımın ilk aşaması

gebeliğin tespitidir. %8 oranında son adet tarihinden itibaren

40. gün civarında hafif bir kanama olabilir. Bu gebelik

ürününün rahime yerleştiği döneme (implantasyon) denk

gelen bir kanamadır. Adet gecikmesi olduğunda ve bu gecikme 10

günü geçtiğinde idrar ya da kanla yapılan tahliler yardımı

ile mutlaka gebelik olup olmadığı tespit edilmelidir. Bu

tüğr testler sadece gebeliğin var olup olmadığını

gösterirler. Eğer gebelik testi pozitif ise yapılması gereken

ilk işlem bir ultrasonografi ile gebeliğin normal olup

olmadığının saptanmasıdır. Test pozitif olduğu halde

gebelik ürünü gelişmemeiş olabilir (blighted ovum, boş

gebelik), veya bir dış gebelik söz konusu olabilir Benzer

şekilde de halk arasında üzüm gebeliği denilen mol gebelikte

ya da embryonun hayatını yitirdiği missed abortus denen

durumlarda da hiçbir belirti olmaksızın sadece gebelik testi

pozitif olabilir. Böyle durumlar anne hayatını tehtid eden

sonuçlar doğurabilirler. Bebek öldüğü halde plasenta bir

süre daha hormon salgılanmaya devam edeceğinden gebelik

testleri uzunca bir süre daha pozitif sonuç verebilir.



Gebeliğin saptanıp, rahim

içerisinde canlı normal bir gebeliğin varlığı ultrason ile

tespit edildikten sonraki ilk aşama bu gebeliğin yaşını

hesaplamaktır. Gebelik yaşı hesaplanırken gebe

kalındığı düşünülen gün değil son adet kanamasının

başladığı ilk gün gebeliğinde başlangıcı olarak kabul

edilir (son adet tarihi=SAT).



Genelde günümüzde kabul

edilen prenatal takip planı şu şekildedir.









İlk Ziyaret

Gebeliğin tespiti,

gebeliğin rahim içerisinde olduğunun tespiti, gebelik

ürününün canlı olduğunun tespiti,



Hastanın aile ve şahsi sağlık problemleri ile ilgili

öyküsünün alınması, kan sayımı, kan grubu tayini,

idrar tetkiki, enfeksiyonlar ile ilgili kan tetkikleri

(hepatit, HIV vb.), risk değerlendirmesi ve varsa riske

yönelik tetkikler, hasta eğitimi.





12. Hafta

Fetal kalp

atımlarının saptanması, büyümenin değerlendirlmesi





14-16. Hafta

Büyümenin

değerlendirilmesi, risk faktörleri varsa amniyosentez,





18-20. Hafta

Gebelik yaşının

yeniden teyid edilmesi, Doğumsal anomaliler yönünden

ayrıntılı ultrason incelemesi,üçlü tarama testi

yapılması





24. Hafta

Doğum ile ilgili

bilgilendirme, fetal gelişmi değerlendirme





28. Hafta

Kan uyuşmazlığı

varsa buna yönelikkoruyucu tetkik ve tedavi, şeker

yükleme ile diabet taraması, Kan sayımı tekrarı,

Risk değerlendirmesinin tekrarı.





30-40 Hafta

Gebenin durumuna göre

komplikasyonların gözlenmesi ve takiplerin

planlanması, fetal iyilik halinin uygun yöntemlerle

saptanması





41. Hafta

Gün aşımına

yönelik plan









Ayrıca her ziyarette vajinal

akıntı, mesane fonksiyonu, bebek hareketleri, rahim

kasılmaları gibi kişinin şikayetleri değerlendirilir ve kan

basıncı, vücut ağırlığı ölçümleri yapılır. Yine

hemen hemen her ziyerette idrarda protein ve şeker bakılması

idealdir.



Yine her ziyerette anne adayına

gebelikteki tehlike işaretleri, diet, egzersiz, uyku, sigara ve

alkol alımı cinsel ilişki gibi konularda eğitim verilir.





























































10 Şubat 2008



Saat: 14:20







UYARI



Çin

Malı ürünlere dikkat !

















































































































































Unutmayın!





Çalışan

anne adayları: Doğum

öncesi iznine ayrılmak için yapmanız gereken

işlemleri unutmayın













































Kaynak: Dr. Mumcu