Erken Doğum
 

Uzun zamandır vaktinden önce doğan bebekler prematur olarak

adlandırılırdı. Ancak son zamanlarda bu eğilim

değişmektedir. Maturite yaşı değil fonksiyonu

belirtmektedir. Bu nedenle vaktinden önce doğan bir bebek

fonksiyonları normal ise prematür olmayabilir.



Tanım olarak bakıldığında erken doğum ya da preterm

doğum 37 gebelik haftasının tamamlanmasından önce dünyaya

gelen bebeği tarif eder.Doğum sancılarının başlaması ise

erken doğum tehdidi olarak adlandırılır. Erken doğumlar tüm

doğumların yaklaşık %9-10'unu oluşturur.



Nedenler & Risk Faktörleri



Tıp alanında son zamanlarda yaşanan başdöndürücü

gelişmelere rağmen hala daha doğumun nasıl ve hangi

etkenlerle başladığı tam olarak açıklanamamıştır. Normal

doğumu başlatan etkenler vaktinden önce faaliyete geçerlerse

doğal olarak bu erken doğum tehdidine neden olacaktır. Erken

doğumun sebepleri arasında suçlanan bazı etkenler vardır.

Bunların başında enfeksiyonlar gelir.



Özellikle gebeliğin son dönemlerinde görülen idrar yolu

enfeksiyonları ya da vajinal enfeksiyonlar salgıladıkları

bazı maddeler ile doğum eylemini başlatabilirler. Yine bu tür

enfeksiyonlar sonucu açığa çıkan bu maddeler amniyon

zarının direncini düşürerek bu zarın vaktinden önce

yırtılmasına yol açabilir. Zarların doğum eylemi

başlamadan açılmasına Erken Membran Rüptürü adı verilir.



Zarların açılması erken doğumların önemli bir

nedenidir. Erken doğum tehdidinde suçlanan bir diğer faktör

de çoğul gebeliklerdir. Burada rahim fazla miktarda

gerildiğinden sancılar erken başlıyor olabilir.

Polihidramniyos vakalarında da benzer mekanizma ile doğum

vaktinden önce gerçekleşebilir.



Çift gözlü rahim gibi doğumsal rahim anomalileri geç

düşüklerin ve erken doğumların bir başka nedenidir. Ancak

bu tür bir şekil bozukluğu olan her kadın erken doğum

yapacak diye bir kural yoktur. Bu hastalarda sadece risk

artmıştır.



Uterus myomları rahim içerisindeki hacimi azaltarak erken

doğum sancılarını başlatabilir.



Gebeliğin son dönemlerinde ortaya çıkan ve yüksek

tansiyon, idrarda protein kaybı, genel ödem ile kendini belli

eden preeklempsi vakalarında ve plasentanın erken ayrıldığı

abrubtio durumlarında da erken doğum normalden daha fazla

görülür. Annede gebelikte ortaya çıkan ya da gebelikten

önce var olan kansızlık (anemi)de erken doğumların

özellikle ülkemizde önemli bir nedenidir.Yine düşük

sosyoekonomik düzeydeki hastalarda erken doğum daha fazla

görülür.



Önceden birden fazla geç düşük veya erken doğum

öyküsünün bulunması da risk faktörleri arasında sayılır.





Erken doğuma yol açan nedenlerden en önlenebilir olanı

sigara kullanımıdır. Erken doğum sigara kullanan anne

adaylarını bekleyen önemli tehlikelerden birisidir.



Bazı hallerde ise doğum eylemi ve erken doğum

kendiliğinden değil, doktor kararı ve müdahalesi ile

gerçekleştirilir. Anne adayının hayatının tehlikede olduğu

ve gebeliğin bu tehlikeyi arttırdığı durumlarda anne

adayının hayatını kurtarmak amacı ile bir erken doğum söz

konusu olabilir. Bu doğum sezaryen veya suni sancı verilerek

normal doğum şeklinde olabilir.



Benzer şekilde bebeğin anne karnında durmasının içinde

bulunduğu sıkıntıyı arttırabileceği ve bebeğin kaybedilme

riskinin yüksek olduğu durumlarda da yine erken doğuma karar

verilebilir.



Belirtileri



Doğumun olabilmesi için rahimde kasılma olması ve bu

kasılmaların rahim ağzını açacak kadar şiddetli ve

sürekli olması gerekir.Ancak her kasılma ağrı olarak

hissedilmeyebilir. Genelde belde ve kasıklarda adet sancısına

benzer ağrılar hissedilebilir. Kişi bunu karnında bir

sertleşme olarak algılar.



Yine halk arasında Nişan adı verilen sümüğümsü bir

tıkacın gelmesi ya da normalden fazla sulu bir akıntı olması

erken doğum tehdidini düşündürür. İstirahat ile geçmeyen

bu tür sancılar olduğunda vakit kaybetmeden hekim ile temasa

geçmek son derece önemlidir.



Bebek aşağıya doğru bastırıyor gibi bir his genelde

erken doğum tehdidi altındaki pek çok kadında görülür.





Erken doğum belirtileri varlığında ne

yapılmalıdır



Belirtiler başladığında ne yaptığınızı

hatırlamaya çalışın

Yaptığınız işi bırakın

Bir saat sol yanınıza dönerek yatın

2-3 bardak sıvı için 1 saat içinde belirtilerde

gerileme olmaz ise doktorunuza haber verin





Tanı



Tanı vajinal muayenede rahim açıklığının saptanması,

suların geldiğinin tespit edilmesi ve NST'de rahim

kasılmalarının görülmesi ile konur. Erken doğumdan

şüphelenildiğinde ilk yapılacak iş vajinal muayene ile rahim

ağzında bir açıklık olup olmadığının saptanmasıdır.

Aynı esnada zarların yırtılıp yırtılmadığıda kontrol

edilmeli eğer emin olunamıyor ise turnusol kağıdı koyarak

takip edilmelidir.



Daha sonra ultrasonografi ile bebeğin durumu

değerlendirilir.



Eğer rahim açıklığı 4 santim ya da daha fazla ise erken

doğumu 24-48 saatten daha fazla geciktirmek çoğu zaman

mümkün olmamaktadır.



Tedavi



Tanı konduktan sonra tedavi tıbbi olarak yapılır. Çok

şiddetli durumlarda hastaneye yatırılarak damardan verilen

ilaçlar yardımı ile kasılmalar durdurulmaya çalışılır.

Bu sağlandığı taktirde daha sonra ağızdan alınan ya da

fitil şeklinde kullanılan ilaçlar ile idame sağlanmaya

çalışılır. Bu tedaviye tokoliz adı verilir.Kasılmalar çok

şiddetli değilse ve açıklık 4 santimetreden daha az ise

ağızdan kullanılan ilaçlar denenebilir.



Gebeliğin devam etmesinin anne ya da bebeğin hayatını

tehlikeye atacağının düşünüldüğü durumlarda tokoliz

uygulanmaz.



Bazı yazarlara göre 34 haftadan sonra tokoliz uygulanması

gereksizdir.



Bu arada eğer saptanabiliyorsa doğum eylemini başlatan

sebepler usulunce tedavi edilir.



Tokoliz masum bir tedavi değildir. Anne adayı açısından

ciddi yan etkileri olabilir. Kullanılan her grup ilaç farklı

yan etkilere sahiptir bu nedenle erken doğum tehdidi

tanısının dikkatli konulması, eğer bebek gelişimini büyük

ölçüde tamamlamış ise 37 haftadan küçük de olsa eylemin

normal seyrine bırakılması önerilebilir.





























































10 Şubat 2008



Saat: 14:20







UYARI



Çin

Malı ürünlere dikkat !

















































































































































Unutmayın!





Çalışan

anne adayları: Doğum

öncesi iznine ayrılmak için yapmanız gereken

işlemleri unutmayın













































Kaynak: Dr. Mumcu