Genel Anestezi
 

Genel anestezi ya da halk arasında yaygın ama yanlış

kullanılışı ile narkoz pekçok insanda korku ve endişe

yaratan bir kavramdır. Ameliyatın yarattığı stress bir yana

genel anestezi alacak olmak ve buna bağlı olarak "ya

uyurda uyanamazsam endişesi" sadece sezaryen ile doğum

yapacak olan anne adaylarını değil ameliyat planlanan tüm

insanları rahatsız eder.



Anetezi genel tanım olarak ağrının ortadan kaldırılması

anlamına gelir. İki tür anestezi vardır: Genel anestezi ve

bölgesel anestezi. Bölgesel anestezi ufak bir dikiş atılması

için sadece o bölgeyi uyuşturan lokal anestezi ya da belirli

bir vücut bölgesindeki ağrı hissini ortadan kaldıran

epidural ve spinal anestezi şeklinde uygulanabilir.



Dünya üzerinde tüm ameliyatlar için en sık uygulanan

anestezi türü genel anestezidir. Ancak sezaryen açısından

baktığımızda Amerika Birleşik Devletleri başta olmak üzere

gelişmiş ülkelerin çoğunda en sık tercih edilen anestezi

şekli epidural ve spinal anestezidir.



Epidural anestezinin ülkemizde yaygın şekilde

kullanılmamasının nedeni konu ile ilgilenen anesteziyolog

sayısınn fazla olmaması, bu anestezi şeklini uygulamak için

özel eğitim ve tecrübe gerekmesi ve cerrahlar ile

anesteziyologların yerleşmiş alışkanlıklarıdır. Ancak

bilimsel açıdıan bakıldığında acil olmayan sezaryenlerde

genel anestezi en son tercih edilmesi gereken yöntem

olmalıdır.



Genel anestezi nedir?



Genel anestezi çok basit tanımıyla dışarıdan verilen

ilaçlar yardımıyla bilinç durumunun ortadan

kaldırılmasıdır. Tek bir tür genel anestezi yoktur.

Uygulanacak olan cerrahi girişimin türüne ve süresine göre

değişik aşamalarda genel anestezi uygulanabilir. Ancak tüm

uygulamalarda ortak olan nokta hastanın bilincinin kapalı

olması ve uyku halinde bulunmasıdır.



Genel anestezi nesıl

uygulanır?



Genel anestezi yaygın inanışın aksine ağız

ve burundan solutulan gazlar ile uygulanmaz. Bu tür yöntemler

olsa da günümüzde uygulanan modern anestezi tekniklerinde

damardan verilen ilaçlar ile hasta uyutulur ve tüm ameliyat

boyunca anestezi cihazı ve anestezi uzmanı ile teknisyenlerinin

kontrolü altında sürdürülür.



Anesteziye başlamadan önce damar yolu

açılıp sıvı verilmeye başlanır. Bu sırada göğüs

üzerine yerleştirilen transducerler yardımı ile sürekli

olarak kalp elektrosu içekilir ve monitörde izlenir. Diğer

kola tansiyon aleti bağlanırken parmak ucuna kandaki oksijen

miktarını ölçen bir cihaz takılır.



Daha sonra anestezi uzmanı ve teknisyeni gerekli

hazırlıklarını yaparlar, ağız ve burnunu kapatan bir maske

yardımı ile hastaya %100'lük oksijen solutulur ve takiben

serum setinden merkezi sinir sistemini bloke eden anestezik

ilacı enjekte ederler. Bu aşamada hasta birkaç saniye içinde

uyku durumuna geçer.



Anestezi indüksiyonu adı verilen bu aşamadan sonra genel

anestesinin belki de en önemli aşaması olan hastanın

ağızından soluk borusuna tüp yerleştirilmesidir.

Endotrakeal tüp adı verilen bu gereç kısa bir hortuma benzer.

Entübasyon adı verilen bu işlem de tamamlandıktan sonra

hastanın solunumu tamamen anestezi uzmanının kontrolü altına

geçer. Anestezi cihazı tarafından tüm ameliyat boyunca

hastaya oksijen ve bunun yanısıra anesteziyi sağlayan gazlar

solutulur.



Hastaya daha sonra ameliyatın seyrine

göre salgı azaltıcı, kas gevşetici, mide asidi giderici gibi

pekçok değişik ilaçlar damar yolu ile verilir. Bu ilaçlar

hastanın tüm bilinç ve refleks fonksiyonlarını ortadan

kadırır. Ameliyatın seyri sırasında kas gevşetici ilaçlar

hasta tarafından yıkıldığında eğer gerek olursa yeniden

verilebilir.



Ameliyat sona erdiğinde anestezik gazların verilmesi kesilir

ve kas gevşetici ilaçların etkisini ortadan kaldıran ilaçlar

enjekte edilir. Kısa sürede hastanın refleksleri geri döner

ve kendi kendine solumaya başlar. Bu aşamada endotrekeal tüp

çıkartılır. Hastanın bilincinin açıldığı,

reflekslerinin geri döndüğü, ağrılı uyaranlar ve sorulara

cevap verdiği görüldükten sonra ayılma odasına alınır ve

burada tamamen kendine gelene kadar izlendikten sonra odasına

gönderilir.



Tüm anestezi süresi boyunca hastanın kalp atım hızı,

elektrosu, tansiyonu, kandaki oksijen ve karbondioksit miktarı,

solunum sayısı ve hacmi gibi yaşamsal belirtiler sürekli

olarak izlenir ve gerekli müdahalalerde bulunulur.



Genel anesteszinin avantajları



Sezaryende genel anestezinin epidural anesteziye karşı en

önemli üstünlüğü çok kısa zaman içinde

uygulanabilmesidir. epidural anestezide nir ön hazırlık

gereklidir. İdeal bir uygulamada ani tansiyon düşüklüğünü

engellemek için epidural kateter takılmadan önce yaklaşık 1

litre sıvı verilerek damar yatağı doldurulur. Genel anestezi

de ise böyle bir gereklilik yoktur. Öte yandan yine genel

anestezide tansiyon kontrolü daha rahat ve kolay

sağlanabilmektedir. Bir başka avantajı da solunum

kontrolünün daha kolay olmasıdır. Ancak bu avantajlar çok

ciddi öneme sahip değildir ve genel anesteziyi epidurale daha

üstün hale getirmez. Genel anestezi sezaryen operasyonlarında

ancak acil bir durum varsa ilk tercih edilecek anestezi şekli

olmalıdır.



Acil durumların yanısıra anne adayında epidural anestezi

yapılmasına engel tıbbi bir durum varsa da genel anestezi

tercih edilir. Bu durumlar arasında kanama ve pıhtılaşma

bozuklukları, nörolojik problem varlığı ve epidural

kateterin uygulanacağı bölgede enfeksiyon olması

sayılabilir.



Genel anestezinin

dezavantajları



Sezaryen sırasında genel anestezinin en önemli dezavantajı

ise annenin bilinci kapalı olduğu için doğuma

katılamamasıdır. Bir başka dezavantajı da ameliyat sonrası

ağrı kontrolünün daha zor olması nedeni ile daha fazla

ağrı hissedilebilmesidir. Ameliyat sonrası ağrıyı gidermek

için hasta kontrollü ağrı pompası takılması son derece

etkili bir uygulamadır. Hasta ağrı hissettiği anda serumuna

bağlı bir cihazın düğmesine basarak ağrı kesici almakta ve

bu sayede ameliyat sonrası dönemi son derece konforlu olarak

geçirmektedir. Bu teknolojik cihazlar son derece güvenli olup

hasta ne kadar çok düğmeye basarsa bassın ayarlandığı

maksimum dozadan fazlasını vermemektedir.



Genel anestezi bazı riskleri de bereberinde taşır. Bu

risklerden önemlisi aspirasyondur. Aspirasyon mide içeriğinin

solunum yolları ve akciğerlere kaçmasıdır. Genel anestezi

sırasında tüm kaslar ve refleksler durduğu için mide

içeriği gırtlağa kadar gelip buradan solunum yollarına

kaçabilir. Asidik yapıdaki mide sıvısı solunum yolları ve

akciğerler için oldukça zararlıdır. Böyle bir durumda

kimyasal pnömoni gelişerek hayatı tehtid eden durumlara neden

olabilir. Yine mide içinde bulunan cisimler solunum yollarında

tıkanıklığa neden olabilir. Bu risk nedeni ile genel anestezi

almadan önce en az 6 saat öncesinden yeme-içmeyi kesmeniz

gereklidir.



Genel anestezide karşılaşılaşılabilecek bir başka sorun

da entübasyonun zor olmasıdır. Kişinin çene yapısı ve

benzeri faktörler tüpün yerleştirilmesini ve hastanın

ameliyat sırasında solunumunun kontrol edilmesini

zorlaştırabilir.



Tüm bu riskler son derece düşüktür ve anestezi

uzmanlarının tecribesi ve ellerindeki ilaçlar ile kolaylıkla

üstesinden gelinebilir.



Anne adaylarını ürküten bir başka nokta da kendileri

genel anestezi aldıklarında bebeklerinin de bundan

etkileneceği korkusudur. Eski tip anestezi ilaçlarının

plasentadan bebeğe geçerek depresyon ve uyku haline neden

olabileceği bilinmektedir. Bu nedenle genel anestezi ile

yapılan sezaryenlerde eskiden tüm hazırlıklar anne adayı

daha uyutulmadan önce yapılmaktaydı. Anne adayı ameliyat

masasına yatırıldıktan sonra sondası takılıp antiseptik

solüsyonlar ile boyanır, steril örtüler ile örtülür ve

daha sonra uyutularak ameliyata başlanırdı. Ancak bu

uygulamada da ameliyata başlamadan önce anestezi uzmanının

entübasyonu tamamlaması gerekir ki bu da yaklaşık 1-2 dakika

almaktadır. Günümüzün modern ilaçlarının ise bebeğe

geçme riski son derece azdır ve hazırlıkların önceden

yapılması gerekli değildir.



Kendi uygulamalarımızda anne adayı uyuduktan sonra sonda

takılıp boyanmakta ve gereksiz yere ağrı duyması ve fazladan

strese girmesi engellenmektedir. Tüm işlemler anne adayı

uyuduktan sonra yapıldığı için bu hazrılıkların neden

olduğu rahatsızlıklar yaşanmamakta ve anne konforundan ödün

verilmemektedir.



Sonuç olarak genel anestezi sezaryen operasyonlarında sadece

acil durumlar ve epidural uygulanmasına engel tıbbi bir durum

varlığında tercih edilmelidir. Ülkemizde ise maalesef

sezaryenlerin buyuk bir kısmı hem pekçok özel hem de devlet

hastanesinde genel anestezi ile yapılmaktadır.



[/b] Geri





























































10 Şubat 2008



Saat: 14:20







UYARI



Çin

Malı ürünlere dikkat !

















































































































































Unutmayın!





Çalışan

anne adayları: Doğum

öncesi iznine ayrılmak için yapmanız gereken

işlemleri unutmayın













































Kaynak: Dr. Mumcu