Suni sancı

[Bluesky24]

Doğum sancılarını başlatmak ya da var olan kasılmaları

desteklemek amacıyla damar yolu ile oksitosin verilmesi işlemi

halk arasında suni sancı olarak adlandırılmaktadır.



Oksitosin normalde beyinin hipofiz adı verilen bölgesinden

salgılanan ve temel görevi rahim kasılmaları ile sütün

memeden dışarı atılmasını sağlamak olan bir hormondur.

Sentetik olarak üretilen oksitosin hormonu çok düşük

dozlarda damardan verildiğinde rahimde kasılmalara neden

olmaktadır.



Damardan oksitosin verilmesi ve bu sayede doğumun

başlatılabilmesi için rahimin buna hazır olması gerekir. Bu

hazırlıkların en önemlisi rahim ağzında meydana gelen

değişimlerdir. Bir diğer önemli değişim de rahimi

oluştuıran kas liflerinde oksitosin hormonunun bağlanıp etki

gösterebileceği alanların yani reseptörlerin oluşmasıdır.

Oksitosin reseptörleri genelde gebeliğin son dönemlerinde

oluştuğundan erken dönemde yapılan oksitosin uygulamaları

çoğu zaman ya cevap vermez ya da geç cevap verir.



Oksitosin sadece doğum eylemini başlatmak amacıyla değil

devam eden bir eylemin desteklenmesi amacıyla da

kullanılabilir. Her iki kullanımında da son derece dikkatli

olunması gerekir.



Oksitosinin bir diğer kullanım alanı da doğum sonrası

kanamaların kontrol edilmesidir. Doğumdan sonra yüksek

dozlarda verilen oksitosin rahimde kasılmaya neden olmakta ve

dolayısı ile kanamanın azalmasını sağlamaktadır.



Oksitosin nasıl uygulanır?



Oksitosin uygulamasına karar verildiğinde çok düşük

miktarlarda oksitosin hormonu yaklaşık yarım litre serum

içinde sulandırılıp hazırlanır. Hazırlanan bu serum

dakikada gönderdiği sıvı miktarı ayarlanabilen bir infüzyon

pompasına bağlanır. Pompadan çıkan hortum annenin damar

yoluna bağlandıktan sonra infüzyona başlanır.



Oksitosin infüzyonuna kural olarak çok düşük dozlarda

başlanır. Değişik uygulamalar olmakla birlikte genelde

başlangıç dozu dakikada 1-4 damla sıvı verilmesi

şeklindedir. Bu başlangıç dozu bile oksitosinin normal doğum

eyleminde ne kadar güçlü bir etkisinin olabileceğinin

göstergesidir.



Oksitosin infüzyonuna başlanmadan önce anne adayı

monitöre bağlanarak rahim kasılmalarının varlığı ve

şiddeti ile bebek kalp atım hızı gözlenir. İdeal olarak

monitörizasyona oksitosinden en az 15 dakika önce

başlanmalıdır ve tüm indüksyon boyunca aralıksız devam

edilmelidir.



Oksitosin infüzyonu başladıktan sonra doz her 15-20

dakikada bir yavaş yavaş arttırılır. Amaç düzenli ve

etkili rahim kasılmalarının sağlanmasıdır. Burada

hedeflenen her 2-4 dakikada bir gelen ve 40-50 saniye kadar

süren düzenli kasılmalar elde etmektir. Monitörde bu tür

kasılmalar saptanıncaya kadar dakikada verilen damla sayısı

giderek arttırılır ancak belirli bir dozun üzerine asla

çıkılmaz.



Aktif eylem sağlandıktan sonra doz azaltılabilir ya da

sorun saptanmadığı durumlarda doğuma kadar aynı dozda

kalınabilir.



Ağrısız doğum yapılacak ise epidural kateter oksitosin

infüzyonuna başlanmadan önce takılabilir ancak aktif

kasılmalar başlayana kadar genelde kateterden ilaç

verilmez.Bir başka yol ise oksitosin ile etkili kasılmalar

başlayıp anne adayı bu kasılmaları sancı olarak hissetmeye

başlayana kadar beklemek ve epidural kateteri bu dönemde

takarak hemen ilaca başlamaktır.



Bazı jinekologlar oksitosin infüzyonuna başlamadan önce

amniyotomi yapmayı tercih ederler. Bu durumda oksitosinin

etkisinin başlama süresi daha kısa olmaktadır. Ancak rahim

ağzı olgunlaşmasının gerçekleşmiş olması yani Bishop

skorlarının uygun olması durumunda da zarlar açılmamış

olsa bile oksitosine kolay cevap alınmaktadır.



Oksitosin infüzyonu çok

ağrıya neden olur mu?



Oksitosin infüzyonu ile elde edilen kasılmalar doğal

kasılmalardan daha sık, daha düzenli ve daha şiddetlidir.

Daha önceden oksitosin uygulanmadan doğum yapmış anne

adaylarının %80'inden fazlası oksitosin ile elde edilen

kasılmaların daha fazla ağrıya neden olduğunu

bildirmektedirler. Ancak epidural anestezi uygulanması durumunda

kasılmaların yarattığı rahatsızlık doğal

kasılmalarınkinden daha fazla değildir.



Oksitosin ile indüksiyon

güvenli midir?



Her kadının oksitosine verdiği cevap farklıdır. Bazen çok

düşük dozlarda oksitosin şidetli ve sürekli kasılmalara

neden olurken bazen çok yüksek dozlarda bile hafif şiddette

kasılmalar elde edilemez. Bu nedenle oksitosin ile indüksiyon

yaparken hem anne hem de bebek çok yakın ve dikkatli bir

şekilde takip edilmelidir.



Oksitosin çok uzun yıllardır doğum indüksiyonunda

kullanılmasına rağmen hala daha gerekliliği ve

güvenilirliği konusunda yerleşmiş fikir birliği yoktur. Tüm

uygulamalarda olduğu gibi oksitosin infüzyonu da bazı

komplikasyon riskleri taşımaktadır ancak bu komplikasyonların

görülme sıklığı çok fazla değildir.



Uterin hiperstimülasyon



Uterusun yani rahimin oksitosine beklenilenden daha fazla yanıt

vermesidir. Rahim kasılmalarının hem şiddetinin hem de

sıklığının fazla olmasıdır. Hiperstimnülasyon ile ilgili

birkaç değişik tanım vardır. En sık kabul edilenler:





10 dakikada beşten fazla kasılma olması

15 dakikada yediden fazla kasılma olması

İki kasılma arasında geçen gevşeme süresinin bir

dakikadan kısa olması

Kasılmanın süresinin 90 saniyeden uzun sürmesidir.





Kontrollü pompalar ile verildiğinde hiperstimülasyon riski

çok azalmaktadır. Hiperstimülasyon ortaya çıktığında

bebek açısından tehlike var demektir. Bu nedenle oksitosin

infüzyonu yaparken bebeğin kalp atımları yakından izlenmeli

tercihan sürekli monitör bağlı olmalıdır. Oksitosinin

vücuttan atılma süresi çok kısa ( 10 dakikadan az) olduğu

için ilaç verilmesi kesildikten hemen sonra durum büyük

olasılıkla düzelecektir.



Ancak bebek kalp atım hızının normale dönmemesi durumunda

acil sezaryen gerekli olabilir.



Uterus yırtılması



Oksitosin uygulanması sırasında uterusta yırtılma meydana

gelebilir. Ancak daha önceden cerrahi işlem yapılmamış

uteruslarda bu durum yok denecek kadar az görülür. cerrahi

dışında daha önceki doğum sayılarının fazla olması,

bebekte geliş bozuklukları ve çoğul gebelik, amniyon sıvı

fazlalığı, iri bebek gibi uterusun aşırı gergin olduğu

durumlar yırtılma açısından risk faktörleridir.



Su zehirlenmesi



Oksitosinin yapısı su tutulmasına neden olan antidiüretik

hormon ile benzerlik gösterir. Bu nedenle oksitosin yüksek

dozlarda uzun süre verildiğinde idrar miktarında azalmaya ve

vücutta su tutulmasına neden olabilir. Şiddetli su tutulması

kanda sodyum düzeyinin belirgin derecede azalmasına, bilinç

bulanıklığına, istemsiz kasılmalara, nöbetlere, kalp

yetmezliğine, komaya ve hatta ölüme neden olabilir. Su

zehirlenmesi çok nadir görülen bir komplikasyondur.



Sezaryen sonrası normal

doğumlarda oksitosin



Daha önceden sezaryen operasyonu geçirenlerde takip eden

gebelikte normal doğum planlandığında oksitosin verilip

verilemeyeceği konusunda değişik görüşler olmakla birlikte

pekçok çalışmada güvenle kullanılabileceği ortaya

konmuştur. Ancak oksitosin kullanılanlarda rahimde yırtılma

riski bir miktar daha artmaktadır ancak bu artış anlamlı

değildir.







KAYNAKLAR





ACOG practice bulletin. Induction of

labor. Number 10—November 1999 (Replaces technical

bulletin No. 217, December 1995). Obstet Gynecol.

1999;94:5.

Goni S, Sawhney H, Gopalan S. Oxytocin

induction of labor: a comparison of 20- and 60-min dose

increment levels. Int J Gynaecol Obstet.

1995;48:31-36.

Horenstein JM, Phelan JP. Previous

cesarean section: the risks and benefits of oxytocin

usage in a trial of labor. Am J Obstet Gynecol.

1985;151:564-569.

Leung AS, Farmer RM, Leung EK, et al. Risk

factors associated with uterine rupture during trial of

labor after cesarean delivery: a case-control study. Am

J Obstet Gynecol. 1993;168:1358-1363.

Phelan JP, Ahn MO, Diaz F, et al. Twice a

cesarean, always a cesarean? Obstet Gynecol.

1989;73:161-165.

Seitchik J, Castillo M. Oxytocin augmentation of

dysfunctional labor. I. Clinical data. Am J Obstet

Gynecol. 1982;144:899-905.



































































10 Şubat 2008



Saat: 14:20







UYARI



Çin

Malı ürünlere dikkat !

















































































































































Unutmayın!





Çalışan

anne adayları: Doğum

öncesi iznine ayrılmak için yapmanız gereken

işlemleri unutmayın













































Kaynak: Dr. Mumcu