Viral Hepatitler

[Bluesky24]

Viral Hepatitler



1-Sarılık nedir ?

Biluribin adındaki sarı renkli maddenin vücutta birikmesi sonucu deri ve gözlerin sarı bir görünüm almasıdır.



2-Tüm sarılıkların nedeni aynı mıdır?

Değildir. Hepatit virusleri, safra kesesi taşları,bazı parazitler ve ilaçlar sarılık nedeni olabilir.



3- Bulaşıcı olmayan sarılık tipleri var mıdır ?

Safra kesesi taşları veya bazı ilaçlar nedeni ile oluşan sarılıklar bulaşıcı değildir.



4- Doğumdan hemen sonra ilk 15 gün içinde ortaya çıkan sarılık bulaşıcı mıdır ?

Hayır.



5- Bazı kan hastalıkları da sarılığa neden olabilir mi ?

Evet, ancak bu tip sarılıklar bulaşıcı değildir.



6- Safra kesesi taşları da sarılık yapar mı ?

Evet, ancak bu tip sarılıklar bulaşıcı olmayıp taş alınınca iyileşir.



7- Bazı ilaçlar sarılık yapar mı ?

Evet. Parasetamol, alkol , halotan, INH ve Rifampisin de karaciğer hasarına neden olarak sarılık yapabilir.



8-Bulaşıcı sarılıklar nedir ?

Hepatit virusu denilen mikropların karaciğerde yerleşerek yaptığı iltihaplardır. En sık görülenler A, B ve C virusleridir.



9- Viral hepatit ile bulaşıcı sarılık kavramları arasında fark var mıdır?

Hayır, ikisi de aynı anlamdadır.



10- Hepatit A nasıl bulaşır , nasıl korunabiliriz?

Hepatit A virusu binlerce yıldan beri bilinen, sık sık ülkemizde ve dünyada salgınlar yapan bir mikroptur. Sindirim yolundan su ve mikroplu gıdalarla bulaşır. 15 yaşından önce çoğunlukla belirtisiz geçirilen bir hastalık yapar. Erişkinlerde çok daha tehlikeli bir hastalık tablosu oluşturur. Vücut hijyeni ve gıda hijyenine uymak bulaşmayı engeller.Aşı ile de korunulabilir.



11- Hepatit B nasıl bulaşır, nasıl korunabiliriz ?

Kan nakli, tıbbi işlemler ve cinsel yolla bulaşır. Aşısı vardır. Çocuk yaşta çok büyük oranlarda kronikleşme ve siroza dönüşme ihtimali olduğu için normal aşılarla birlikte tüm sağlık ocaklarında 1 yaş altı çocuklara ücretsiz yapılmaktadır.Bulaşma yolları bilinerek bunlara yönelik tedbir alınması korunmada önemlidir.



12- Hepatit C nasıl bulaşır, nasıl korunabiliriz ?

Hepatit B gibi cinsel yol ve kan nakli ile bulaşır ancak daha ağır bir hastalık yapar. Aşısı yoktur. Siroz ve karaciğer kanserine dönüşme ihtimali daha yüksektir. Henüz tam bağışıklık sağlayacak bir aşı üretilememiştir. Bu nedenle Hepatit B için alınan önlemler korunma için aynen geçerlidir.



13- Viral hepatitler ve karaciğer sirozu / karaciğer kanseri arasında ilişki var mıdır ?

Evet , Hepatit A 15 yaşına kadar geçirildiğinde hafif geçmektedir. Oysa Hepatit B ve C 'de kronikleşme eğilimi yüksek olup karaciğer sirozu ve kanserine dönüşme ihtimali vardır. Hepatit B virüsü dünyada sigaradan sonra ikinci kanser sebebidir. Kronik Hepatit B taşıyıcılarında karaciğer kanseri gelişme ihtimali diğer insanlara göre 200 kat daha fazladır.



14- Dünyada ve ülkemizde hepatit B infeksiyonu geçiren insan sayısı ne kadardır?

Dünya nüfüsunun yaklaşık yarısının Hepatit B infeksiyonunu geçirmiş olduğu tahmin edilmektedir. Ülkemizde ise nüfusun yaklaşık % 30-40'ının bu infeksiyonu geçirmiş olduğu tahmin edilmektedir.



15- Dünyada Hepatit B taşıyıcısı sayısı ne kadardır, ülkemizde ne kadardır ?

Dünyada hepatit B (HBsAg) yüzey antijeni taşıyıcısı sayısının 350 milyon kişi civarında olduğu tahmin edilmektedir. Türkiye'de ise ortalama % 5 civarında Hepatit B taşıyıcısı olduğu tahmin edilmektedir ki bu oran yaklaşık 3-4 milyon kişiye karşılık gelmektedir.



16- Hepatit viruslarının sıcağa dayanıklılıkları nasıldır ?





Hepatit A virusu 60 C de 1 saat dayanır. 100 C de 5 dakika kaynatmayla ölür.

Hepatit B virusu 60 C de 4 saat dayanır. 100 C de 10 dakika kaynatmayla ölür.

Hepatit C virusu 60 C de 10 saat dayanır. 100 C de 5 dakika kaynatmayla ölür.



17- Hepatit viruslarının kuru sıcak havaya dayanıklılıkları nasıldır ?

Hepatit virusları kuruluğa oldukça dayanıklıdır. Hepatit A ve B viruslarının her ikisi de 180 derecelik fırında 1 saatte canlılıklarını kaybederler.



18- Güneş ışınları (ultraviyole) Hepatit viruslarına etkili midir ?

Ultraviyole ışığı A, B ve C tipi hepatit viruslarının üçünü de 1-2 dakikada öldürür.



19- Hepatit viruslarının klorlamaya karşı dayanıklılıkları nasıldır ?

10-15 ppm klor konsantrasyonunda 30 dakikada inaktive olurlar.



20- Hepatit viruslarının soğuğa karşı dayanıklılıkları nasıldır ? Kar , buz içinde yaşarlar mı?

Hepatit A virusları +4 C de (buzdolabı sıcaklığı ) haftalarca aktif kalırlar. B viruslarının da -20 derecelik (sıfırın altında 20 santigrad derece ) ortamda 15 yıl gibi uzun bir süre canlılıklarını korudukları saptanmıştır.



21- Deniz suyunda hepatit virusları canlı kalabilir mi? Denize girmekle hepatit bulaşabilir mi?

Bu durum özellikle hepatit A için mümkündür. Hepatit A virusunun tatlı su ve deniz suyunda aylarca etkinliğini koruduğu, canlı istiridyede günler ve aylarca canlı kalabildiği saptanmıştır.



22- Hepatit virusları toprak, cansız yüzeyler eller gibi dış yüzey ve ortamlarda canlı kalabilir mi?

Evet. Hepatit A viruslarının toprak ve sentetik yüzeylere bulaştırılmış kurumuş dışkıda aylarca

canlı kalabildiği ; Hepatit B viruslarının ise dış ortamda 30 gün kadar canlı kalabildiği tespit edilmiştir.



23- Viral hepatitler hangi yollarla bulaşır ?





A tipi hepatitler başlıca ağız-dışkı yolu dediğimiz sindirim yolundan bulaşır.

B ve C tipi hepatitler ise cinsel ilişki,kan, enjektör ve kirli tıbbi aletlerle bulaşır.





24- Virus ile kirlenmiş iğnenin vücuda batması sonucu enfeksiyon bulaşma riski hepatit B ve AIDS'te ne durumdadır ?

Hepatit B, AIDS ' e oranla çok daha fazla bulaşıcıdır. Çeşitli çalışmalarda, Hepatit B hepatitli birisinin kan veya vücut salgıları ile kirlenmiş bir iğnenin batması durumunda % 30 ihtimalle bulaşabilirken ; AIDS'li bir kişinin kanıyla kirlenmiş bir iğne için bu ihtimal % 0.5 (yani binde 5) tir.



25- Hepatitler bazı gruplarda daha mı sık görülür ?

Evet, Hepatit B'li kadınlar bebekleri için, aynı şekilde eşleri ve aile bireyleri için bulaştırıcı olabilirler. Aynı şekilde, birden fazla cinsel partneri olanlar, damardan uyuşturucu kullananlar, sık sık kan ve kan ürünlerini alan kişiler, diyalize giren böbrek hastaları ve sağlık personeli risk altındadırlar.



26- Berberlerde hepatit bulaşabilir mi?

Evet.

27- Ortak kullanılan traş bıçağı veya diş fırçası ile hepatit bulaşması mümkün müdür ?

Evet.



28- Hepatit geçiren bir anneden bebeğe bulaşma olur mu ?

Özellikle hepatit B ve C virusları doğum sırasında veya sonrasında emzirme ve vücut sıvıları teması ile bebeğe bulaşabilir.





29- Hepatit viruslarını aldıktan sonra ne kadar sürede hastalık belirtileri ortaya çıkar?

Hepatit A 20-40 gün

Hepatit B 60-120 gün

Hepatit C 40-60 gün

Hepatit D 20-50 gün

Hepatit E 20-60 gün



30- Bütün viral hepatitlerde mutlaka sarılıklı dönem yani gözle görünür bir sararma oluşur mu?

Hayır. Hepatit A 'da 7 yaşına kadar çocukların % 90-95'i gözle görünür bir sarılık olmadan atlatırlar. Hepatit B'de hastaların % 65'i görünür bir sarılık geçirmeden hastalığı atlatırlar.

Hepatit C'de ise hastaların % 90-95'inin sarılık oluşmadan hastalığı geçirdikleri tahmin edilmektedir.



31- Hepatit B'nin kronikleşmesi ne demektir?

Hepatit B yüzey antijeninin (HBsAg) en az 6 ay ve daha uzun süreli pozitif bulunmasıdır.



32- Hepatit B'nin kronikleşmesinin yaş ile ilişkisi var mıdır?

Kronikleşme oranı yenidoğanlarda % 90 ; çocuklarda %20 iken , erişkin yaşta % 10 civarındadır.



33- Hepatit B'nin erkeklerde kadınlara oranla kronikleşme ihtimalinin daha fazla olduğu doğru

mudur?

Evet , erkeklerde kronikleşme ihtimali kadınlara göre 6 kat daha fazladır .



34- Hepatit C geçirenlerin ne kadarı kronikleşir ?

Hepatit C geçirenlerin % 50 ile 70'i kronikleşir.



35- Siroz nedir ?

Karaciğer hücrelerinin yaygın bir şekilde bağ dokusu ile yer değiştirmesidir. Bu süreç karaciğer fonksiyonlarının yerine getirilmemesi gibi ağır bir sonucu doğurur.



36- Sirozun başlıca nedenleri nelerdir ?



Alkol, viral hepatitler, kalp yetmezliği ve bazı ilaçlardır.



37- Viral Hepatitlerde yatak istirahati ne kadar olmalıdır ?

Viral Hepatitlerde karaciğere binen yükün azalması için istirahat hayati önem taşır ve görünür sarılığın kaybolmasına kadar devam etmelidir.



38- Akupunktur yaptırmak riskli midir?

Evet, eğer aynı iğne birden çok kişiye kullanılıyorsa Viral Hepatitler,AIDS bulaşabilir.



39- Manikür ve pedikür işlemleri sırasında Hepatit virusları bulaşabilir mi ?



Evet.



40- Erkek berberlerinde traş fırçası veya jiletten Hepatit bulaşabilir mi?



Evet.



41- Aileiçi bulaşmaları önlemek için ne tür önlemler alınmalıdır ?



Ailede bir kişide dahi Hepatit B veya C varsa; bütün aile üyelerine tarama yapılarak Hepatit B'ye karşı aşılama yapılmalı ve kesici delici (tırnak makası , traş bıçağı gibi) araçların paylaşılmaması sağlanmalıdır.



42- Hepatit B aşısı kimlere yapılmalıdır ?



Hepatit B'yi geçirmemiş , taşıyıcılık ve bağışıklık durumu oluşmamış kişilere yapılır.



43 – Hepatit B aşısının yan etkisi veya tehlikesi var mıdır?



Hayır.



44- Hepatit B aşısı nasıl ve ne zaman yapılır ?



Erişkinlerde deltoid kası(omuz) ,bebeklerde ise uyluk ön dış bölümüne kas içine yapılır.



1 ay arayla iki defa ve 6 ay sonra 1 defa daha olmak üzere 3 defa aşı uygulamak yeterlidir.





45- Hepatit B aşısının koruyuculuğu nasıldır ?



% 90-95.



46- Hepatit B aşısının koruyuculuğu nasıl ölçülür?



Aşıların bitiminden 1 ay sonra antiHBs düzeyi ölçülür.



47- Hepatit B aşısı ücretli midir?



Yeni doğan döneminde 1 yaş altı çocuklara yapılan (3 doz uygulanan , 0.-1.ay ve 7.ay) aşı Sağlık Bakanlığı tarafından ücretsiz uygulanmaktadır.

Ayrıca Sağlık Bakanlığı Hepatit genelgesinde bahsedilen risk gruplarını da aşı ücretsiz olarak uygulanmaktadır.Risk grupları şunlardır:





Sağlık çalışanları

Damar yoluyla uyuşturucu kullananlar

Çok sayıda cinsel eşi olanlar ve para karşılığı cinsel ilişkide bulunanlar

Sık kan ve kan ürünü kullanmak zorunda olanlar

Dializ hastaları

Bağışıklama sistemi baskılanmış

Hepatit B taşıyıcıları ile yakın teması olan kişiler

Hepatit B taşıyıcısı annelerin bebekleri

Yetiştirme yurtları, ıslahevi ceza evinde yaşıyanlar





















Kaynak:istanbulsaglik.gov.tr