Kamelya...

[comte]

Camellia japonica


Kamelya

Diplomatik oyuna karışan bir Asya çiçeği...200 tür ve 32.000 kültür ürününe yayılan bu egzotik Asya bitkisi, bahçelerin kraliçesi gülü de tahtından indirmiş bulunuyor.

Kamelya çayının kahveden daha popüler olduğunu biliyor muydunuz? Tüm dünyada, yılda 860 milyar fincan kahve içilmesine karşılık, 100 milyar fincan kamelya çayı tüketiliyor. Bu, 2 milyon ton kamelya tomurcuğunun sıcak suya atılması anlamına geliyor. Gerçekten de, türün yüzde 5 tein içeren tek örneği Camellia sinensis, çay olarak içiliyor. Camellia japonica gibi kültür kamelyalarının yapraklarının suda çözünebilir kısmı, bu miktarda tein barındırmıyor. Öte yandan, 200 tür ve 32.000 kültür ürününe yayılan bu egzotik Asya bitkisi, bahçelerin kraliçesi gülü de tahtından indirmiş bulunuyor.

Bahçe kamelyaları, Avrupa'ya 18. yüzyılda diplomatik bir oyunla girdi. Eğer söz konusu olay yaşanmasaydı, olasılıkla, Avrupalılar uzun süre bu bitkileri tanıyamayacaklardı. O çağda, Doğu Hindistan Kumpanyası tarafından ithal edilen çayın erdemleri keşfedilmiş ve aranan bir içecek olmuştu. Ama, demleme yoluyla içimi çok pahalıya çıkıyordu ve Çin'e önemli miktarda paralar ödeniyordu. İngilizler, bu değerli bitkiyi elde etmek için Çinlileri aradan çıkarmak istiyorlardı. Bu amaçla, çay bitkisini kendi iklimlerine alıştırma ya da egemenlikleri altındaki Hint adalarında yetiştirme çalışmalarına giriştiler. Sonunda, afyonla değiş tokuş edilen kamelya fidanları, "Majesteleri"nin bayrağını taşıyan bir gemiye yüklendi. Yolculuk, altı ay kadar sürdü; ama, bitkiler dayanıklı çıkmıştı. Fidanlar İngiltere'de çiçek açtı; ancak bu çay (Camellia sinensis) değil, muhteşem çiçekler veren Camellia japonica idi. Başta düş kırıklığına uğrayan İngilizler, bu ender güzellikteki çiçeklerin karşısında öfkelerini çabuk unuttular. Hemen, Asya içlerinden yeni bahçe çeşitleri getirtmek üzere gemilerini seferber ettiler. Kraliçe Victoria neşeyle, "Dağlarımız yok, ama kamelyalarımız var" diyordu. Söylentiye göre, Fransa'daki tekel, saray bahçıvanının Napoli kraliçesi için çalışmaya giderken, yanında değerli kamelya fidanlarını götürmesiyle kırıldı. Napoli'nin elverişli iklimi, kraliçeye, eltisi Fransa imparatoriçesi Josephine'in çiçeklerinden çok daha görkemlilerini sunmuştu.