doğayı koru...

Çevreyi Bozan Etkenler

Çevreyi bozan etkenleri maddeler halinde şöyle sıralayabiliriz :

1.Yangın, sel, deprem gibi tabiî âfetler,
2.Aşırı nüfus artışı,
3.Aşırı tüketim baskısı,
4.Çarpık kentleşme,
5.Kontrolsüz endüstrileşme,
6.Çevre eğitiminin yetersizliği.


Çevre kirliliğine sebep olan faktörler

Çevre kirliliğine sebep olan faktörler şunlardır :
1.Yol güzergâhlarında üstten geçen teller ve kullanılan direkler,
2.Levhalar ve işaretler,
3.Hava kirliliği,


Hava kirliliğinin sebepleri şunlardır :

a) Topoğrafik yapı,
b) Rüzgâr durumu,
c) Sıcaklık,
ç) Nem,
d) Basınç,
e) Köyden kente plansız göçle ortaya çıkan plansız kentleşme,
f) Isınmada kullanılan yakıtlar,
g) Motorlu taşıtların egzozlarında çıkan gazlar,
ğ) Yeşil alanların azalması.


4- Endüstrileşme, yoğun nüfus artışı ve aşırı tüketim,
5- Hayvanî gıdaların işlenmesinden sonra ortaya çıkan artık maddeler (peynir suyu gibi),
6-Su kirliliği,
7-Toprak,
8-Flora ve Fauna,
9-Enerji,
10-Katı atıklar,
11-Pestisitler,
12-Gürültü.

Flora, diğer tabiî kaynaklarla beraber, ülkenin zenginliğini meydana getirir. Bir ülkenin florasının zenginliği, o ülke sınırları içinde yetişen bitki türleri yanında endemizm oranının yüksekliği ile de belirlenir. Yeryüzünün sadece belli bir bölgesinde yetişebilen bitkilere endemik bitkiler denmektedir. Endemizm sınırı bazen tabiî, bazen de idarî veya sîyasî sınır olabilir.

Çevre sorunları ve koruma açısından bir ülkede yetişen en önemli bitkiler o ülkeye has (endemik) bitkilerdir.

Fauna kavramı; bir ülkeye, bir bölgeye veya bir mevsim dönemine özgü hayvan topluluğuna denir. Bir bölgede yaşayan hayvanî bir hücreli canlılardan, memeli hayvanlara kadar hayvanî olarak beslenen bütün canlılar o bölgenin faunası olarak tanımlanır.

Pestisitler; bitki hastalıkları, zararlı böcekler ve yabancı otlar gibi tarım ürünlerinin azalmasına sebep olabilecek çeşitli etmenlere karşı kullanılan kimyevî bileşiklerin hepsine birden verilen bir isimdir. "Biyosit" olarak da isimlendirilen pestisit kelimesi, Latince kökenli olup dar mânâda "hastalık öldürücü" anlamına gelmektedir. Tam olarak tanımlamak gerekirse pestisitler; besin maddelerinin üretimi, tüketimi ve depolanması sırasında, besin değerini bozan ve bitkilere zarar veren böcekleri, mikroorganizmaları ve diğer zararlıları yok etmek için kullanılan kimyevî maddelerdir.3



Çevre Kirliliğini Önlemenin Yolları
Ayrıntıya girmeden çevre kirliliğini önlemek için yapılması gerekenleri şöyle sıralayabiliriz :

1.Yol güzergâhlarındaki üstten geçen teller ve telefon hatları yer altı kanallarına gizlenmelidir.

2.Levhalar ve işaretler kentlerde ve yol güzergâhlarında rastgele serpiştirilmemelidir.

3.Hava kirliliğini önlemenin yolları şunlardır :

I- Kısa vadede yapılacak işler :

a)Yakıt seçimi,
b)Taşıt araçlarının kontrolü,
c)Yakıt tasarrufu,
ç)Yakıt dağıtımının düzenlenmesi,
d)Kaloriferlerin yakılma saatlerinin belirlenmesi,
e)Cezaî müeyyideler.



II- Orta vadede yapılacak işler :


a)Yakma sistemlerinin ıslahı,
b)Binalarda ısı yalıtımı,
c)Baca filtrelerinin takılması,

III- Uzun vadede yapılacak işler :

a)Elektrikle ısıtma,
b)Tabiî gazla ısıtma,
c)Merkezî sistem ile ısıtma.

4- Endüstrileşme çevre kirliliğini önleyici tedbirlerle yürütülmelidir. Nüfus kontrolü ve insanların şuurlandırılması nüfus artış hızını kesecek bir tedbir olabilir.

Aşırı tüketim hırsı, çevre kirliliğine sebep olmadan tatmin edilmelidir.
5- Hayvanî gıdaların işlenmesinden sonra ortaya çıkan artık maddeler ( peynir suyu gibi), doğrudan doğruya çevreye bırakılmamalı, fabrikalarda işlenerek süt tozu imalâtı sağlanmalı, teknolojik yatırımlardan kaçınılmamalı ve mevzuatın gerekleri yerine getirilmeli, devlet bu konuda kontrol görevini kusursuz yapmalıdır.
6- Su kirliliğini önlemek için yerleşim ünitelerinde kanalizasyon, ulaştırma, şehir çöpleri, konut ve yeşil alanların planlanması, kanalizasyon suyu arıtımı ve hava kirliliğine duyarlı şehirlerde ısıtma sitemlerinin planlanması gibi temel alt yapı unsurları için alınan ve alınmakta olan tedbirler şehrin, ilçenin, köyün ve kasabanın dinamiğine göre ayrı ayrı planlanmalı ve uygulanmalıdır.

Aksi halde büyüme ve nüfus patlaması sonunda meydana gelen hizmet açığı; hava, su, toprak kirlenmesi ve sağlıksız toplum olarak bize geriye döner.

7- Toprağın insan eliyle kirletilmesi çevreyi kirleten unsurlardan biridir.

8- Flora ve fauna mevcuduna müdahale, hayvanî atıklar çevreyi etkilemektedir.

9- Enerji üretiminin plânsız yatırımları, enerjinin nakli için kullanılan direkler ve diğer malzemeler çevreyi etkilemektedir.
10- Katı atıkların çevreyi kirleten etkileri açıktır.
11- Pestisitlerin kalıcı etkileri topraktan, denizlere, nehirlere, göllere ve içme sularına kadar çevreye bir dizi zarar vermektedir.
12- Gürültü kirliliği kavramı, gürültünün de insanın yaşadığı çevreye etkilerini anlatmaktadır. Gürültü de insanın çevresini yaşanamaz hâle getirmektedir. Büyük şehirlerdeki gürültü, uğultu, otomobillerden çıkan motor sesleri, sanayi tesislerinin çevreye etkilerini hatırlayanlar tabiatla baş başa kalabilmek için hafta sonunu iple çekmektedir.

Sonuç
Tarım sanayi ve turizm sektörlerindeki mevcut değerleriyle Türkiye'nin 10. Büyük şehri olan Mersin'de çevre olaylarına, burada zikredilen kriterleri baz alarak bakarsak karşımıza nasıl bir tablo çıkar ? Sözgelimi, elektrikle ısınma gibi uzun vadeli hava kirliliğini önleme yollarından birinin tercihinin çarpık sonucu sık sık elektrik kesintisi olarak karşımıza çıkmıyor mu ? Dar gelirli vatandaşlarımızın tercih ettiği linyit kömürüyle ısınmanın sonucu sahile kadar inen is, sis ve hava kirliliği dalgaları değil midir ?
Hizmet öncelik sıralamasını ve tercihlerini iyi yapmak mecburiyetindeyiz. Öncelik sıralamasını yapmada hata yapanlar az gelişmiş ülkelerdir. Günümüzde az gelişmiş ülke kavramı, mevcut tabiî kaynaklarına, iktîsadî gücüne ve seviyesine uygun yaşayamayan, kaynaklarını değerlendiremeyen, israf eden ve ortaya çıkan her türlü talebi başka devletlerden borçlanarak karşılama yolunu seçen, kendi insanının gücünü, bilgisini, kapasitesini ve verimini değerlendiremediği için dışarıya kaçıran, lüks yaşantının içindeki küçük elit bir zümrenin idaresi altında inleyen ülkeleri ifade eder.,

Dünya gelişmişlik sıralamasında Türkiye'nin yeri, kalbi bu vatanın selâmeti, huzuru, iyiliği için yanıp tutuşanları fazlasıyla rahatsız edecek bir yerdir, seviyedir. Vebâl altında olan bizler acaba vazifelerimizi hakkıyla yapabiliyor muyuz ? Başımızı yastığa koyduğumuz zaman gönül huzuru ile uykuya dalabiliyorsak mesele yoktur.

alıntı..