Erteleme ile ilgili bir makale(İngilizce)

[bird]

Tartisma
Erteleme herkesi belli bir derece yada farkli bir sekilde etkileyen karmasik davranis bicimidir.Bazilarinda bu kucuk bir problem olup,bazilari icinse hatiri sayilir stress ve aksiyeti kaynagidir.Erteleme sadece uzaktan zaman planlamasiyla akalalidir(erteleyenler sik sik ne yapmalari gerektigini bilirler,hatta bunu yapmasalar dahi),bu nedenledir ki cok detaylanmis planlar genellikle faydali degildir.

Nitelikler
Erteleyici kisi genellikle,odevi bitis tarihinden cok kisa bir sure once bitirebilecegine dair kendi yetenekleri hakkinda olaganustu bir sekilde pozitiftir:buna genellikle herseye kendini yeniden inandirmanin ifadesi eslik eder ki hersey control altindadir.(Bununla beraber ,baslamaya gerek yok.)Ornegin,kisi yazilacak kagidin 5 gun kadar zaman alacagini tahmin edebilir;epeyce zaman var,baslamaya gerek yok.Sahte hislerin guvenligiyle kendini yatistirir,zaman gecer.Bir noktada,kisi hayalden cizdigi baslama tarihini gecer ve birdenbire farkina varir.”Oh,hayir!Kontrolden ciktim.Yeterince zaman yok!”


Bu noktada dikkate deger bir caba odevi bitirmeye dogru yonlendirilir,is olumlu yonde gelisir.Bu aniden “Ben sadece baski altinda iyi calisirim.” diye ortaya cikan enerji, yanlis hislerin kaynagidir.Aslinda bu noktada gelisme gosteriyorsun cunku baska sansin yok.Sirtin duvara dogru ve baska secenek yok.Gelisme gosterildi fakat sen ozgurlugunu kaybettin.
Guc bela zamaninda tamamlanmis kagit aslinda oldukca iyi bir not alabilir:bunun sonucu olarak ogrenci karmasik duygularin tecrubesini yasayabilir:basarmanin gururu (bir sekilde),standartlarin altindaki isi algilayamayan profesoru kucumsemek,ve hak edilmemis notu almanin vermis oldugu sucluluk duygusu.Fakat kesin sonuc pekistirmedir.Erteleyen kotu davranisi icin odullendirilmistir(Bak sonunda ne de iyi not aldim!!)Sonuc olarak,amaca ters dusen davranis bicimi defalarca tekrarlanir.



Gecikme icin olumlu destek(iyi bir basari notu)devam eden ertelemeye en onemli katkidir


Diger Ozellikler
Dusuk ozguven-Erteleyici kisi dusuk ozguven ve ozsaygi hisleriyle bocalayabilir.Kisi belki de yuksek performansta israr ediyor olabilir hatta amac edinilen seviye icin gerekli yetenegene sahip olamamasina ve elverissiz olmasina ragmen.
Cok Yogunum-Kisim ertelemeyi nasil da yogun olduguna dair ilgi cekmekte kullanilabilir
“Acikcasi oyle yapamiyorum cunku kaygilarim cok karisik ve talebkar.Gek kalma nedenim bu,vs” Hatta erteleyen nedenlerini hakli gostermek icin hatiri sayilir zaman harcalayabilir:o zaman ki isi yaparak harcanabilirdi.
Inatcilik-Erteleme inatciligi yada kibiri ifade etmek icin kullanilabilir.”Beni zorlayabilecegini dusunme.Iyi ve hazir oldugumda yapacagim.”
Baskilarla basa cikma-Geciktirme davranisi sik sik gunluk baskilar ve dedeneyimlerle basa cikma metodu haline geldiginden beridir ertelemeden kurtulunmasi gercekten zordur.
Acikcasi biri bundan kurtulsa bile,digerleri senden yeni taleplerde bulunacak ve beklenti icine girecek.Daha kolayi bahaneler bulmak,gecirmek,iptal etmek. Manipilasyon-Erteleme baskalarinin davranislarini control ve manipule etmek iicin kullanilabilir.”Burda olmasaydim,onlar baslayamazdi”Kabul edelim,kasitli geciktirme herkesi deli eder.
Hakki yenilmis magdur-Erteleyen sik sik bir magdur gibi hisseder:Davranislarini yada neden isleri baskalari gibi yapamadigini anlayamaz.Butun olan biten sirdir.Davranislarinda yatan nedenler ondan saklanmistir.



Ertelemenin ustesinden gelmenin faydalari
Ertelemenin ustesinden gelmenin faydalari nelerdir?Huzurlu bir zihin,guc hissi ve amac,hayati control edebilmenin vermis oldugu saglikli his.Erteleme seni zayif,faydasiz ve caresiz hissettirirken,hayatini control altina almak seni guclu,kabiliyetli ve becerikliyapacak.Artmis kisisel ozgurlugun deneyimini yasayacaksin.

Ertelemek icin 4 Basit Sebep
Zorluk-Odev yapmak icin zor gorunuyor;Biz genel olarak bize kolay gorunen seylere nazaran zor olanlardan sakinma egilimindeyiz.
Zaman tuketimi-Odev buyuk bir zaman dilimini kapsayacak ve bu zaman dilimi hafta sonuna kadar mevcut degil.
Bilgi ve yetenek eksikligi-Kimse hata yapmak istemez,baslamadan once nasil yapilacagini ogreninceye kadar bekle.
Korkular-Herkes eline yuzune bulastirdigini ogrenecek.
Koay cozum?-Herseyin tersini yap.Kendine de ki bu o kadar da zor degil ve fazla zaman almayacak,nasil yapilacagini biliyorum ve yaparken ogrenebilirim.Kimse gercekten umursamaz cunku onlar kendi problemleriyle mesguller.

Ertelemek icin 4 karmasik sebep

Mukemmelliyetcilik-Gercekci olmayan yuksek beklentiler ve standartlar.Hersey yolunda gitmeli.Bu zorla ya ic zorlamayla olabilir.Mukemmelliyetci fazlasiyla elestirisel sukretmekten yoksundur.
Bu yuksek derecede tatminkarliksizlik ve hayal kirikligi yaratir cunku herseyin ilk seferinde tamamiyle Kabul edilebilir olmasi nadirdir.Mukemmelliyetcilik olumune kadar herseye kusur bulur.
Mukemmelliyetci birisi bir projeye baslamakta gecikebilir cunku mukemmelliyetci katiksiz enerji miktariyla saskina donusturulmus hisseder,birseyler elestirilecek ve kusur bulunacaktir,onun vermis oldugu butun hayal kirikligi bu surecte meydana gelecektir.


Herseye kesinlikle mukemmel bir sekilde sahip olma arzusu ozsaygi ve ozguven problemlerini maskeleyebilir.
Olmali,gerekli,sart,zorunda kelimeleri o insanin konusmalarinda sikca gececektir.(Tam A notlari almaliyim;bir defasinda herseyi dogru yapmaliyim,v.s)”Dogru yapamazsan,hic yapma daha iyi.”
Nasil cozulebilir:
(1)Bu caba veya modelin yeterince iyi olacagina dair kendine yeniden guven vermeyi dene.
(2)Ne yaptinsa ovunmek icin caba sarfet,
(3)Butun hatalari yok etmek imkansidir ve
(4)Suphe yokki simdiye kadar butun olumcul hatalari buldun.Sonuc olarak,butun yazarlarin,sairlerin ve artislerin bir sekilde islerini tamamladiklarini kendine hatirlat;bununla beraber,seninkilerin de bitmis oldugunu soylemekte sakinca yok.

Ofke/Dusmanlik –Eger bizi birisi mutsuz ediyorsa,genellikle en iyi cabalarimizi esirgeyecegiz.Ornegin,Eger ki sinirini professor bozduysa,muhtemelen oc almanin bir yolu olarak emek isteyen bir projeye baslamakta gecikeceksin.Fakat burada asil kaybeden sensin;dusuk derecede basari notu alan sensin.


Nasil cozulur:Buradaki uzgun kisinin sen oldugunu sapta ve aslinda hareketlerinin uzun donemde sana ne kadar zarar verecegini gor. Kisisel gelecegin yolunda onune ikan bir seyin durmasina izin vermeyeceksin degil mi?

Dusuk hayalkirikligi toleransi-Kosullar seni cabucak yenik dusuyor:kosullari tamamiyla tolero edilemeyecek ve korkunc bir sekilde adaletsiz bulursun.Hayal kirikligi sizlanma ve sikayetle niteliklendirilir,”bu hic adil degil,””bu cok zor”ve “kimse yapmak zorunda degil”gibisinden ifade edilir.O tarz davranis sekilde hissederek,daha iyi hissedinceye kadar isi ertelemek daha mantikli gorunur.Asil sorun,gelecek gunde ayni sekilde hissetmen.

Nasil cozulur:Sahip olamadigin seyi daha cok istedmnikce,hayal kirmnikligi seviyen artar.(1)Sana problemi nasil cozebilecegini gosteren birisinden yardim al(2)Gecici olarak arzularini nasil erteleyebilecegini ogren.Cogu zaman,er yada gec istedigini elde edeceksin.


Kendini alcaltma-Bu surekli olarak kendi huner ve yeteneklerini kucuksediginde ve basarmak icin yeteneklerinin hakkinda suphe ettiginde olur.Kisi aliskanlikla kendine inanmamak ve hatta basarili oldugunda(“sadece sans”) bile kucuk gorme egilimine girer.Ek olarak,kisi calisma performansi icin yalandan alcakgonullukle gururu ve iltifatlari Kabul etmeyi zor bulur.(Wov,sinavda cok iyidin!””Oh,sadece sansim yaver gitti.O kadar nasil iyi yaptigimi gercekten bilmiyorum.”
Kendini alcaltmada sorun,yeterli zaman verildiginde,kisi hakikaten mutlak basarma seviyesinde kabiliyetsiz olduguna inanmaya baslayacak.


Kendini alcatma ertelemekle sonuclanir cunku basaridan rahatsizlik duyan birisi,daha az basari ve daha az fark edilir olmanin yollarini arayacaktir.Uc ayda bir verilen raportu gec teslim ederek,yakinda basari golgelenecektir.(“Seni neden isten attilar?””Onlara basindan beri gidisati devam ettiremedigimi soyledim,ve goruyorsun iste!Hakliydim.O sevide calisamam.)

Nasil cozulur;(1)Is performansin hakkinda ilfifatlari basitce “tesekkur ederim” diyerek Kabul etmeye basla(2)Niye basarinin seni nasil rahatsiz ettigini kavra.Seni sik sik hayatindaki mukemmeller olanlar mi o sekilde hissetmene neden oluyor?Basarilari kuculsemek icin ogretildin mi?Basari neden cok korkutucu?Kalabalik arasinda ayaga kalkabilecek misin?Basarili olursan digerlerinin seni Kabul etmeyecegini mi dusunuyorsun?(3)Is basarilarin icin kendine iltifat etmeyi ve gurur duymayi hatirla.



Ertelemenin Manevi Calismalari
A=Harekete gecirme olayi.Harekete gecirme olayi ne olursa olsun erteledigin seyler calisma,testler ve hoslanilmayan odevler gibi.
B=Inanc sistemi.Odev hakkindaki sakladigin hislerindir.Hislerin motivasyonunun yonetir.Olumsuz hissediyorsan,savsaklama yada geciktirme egilinde olacaksin.bu hisler senin tepkini control eder.
C=Sonuc.Bu aslinda yaptigimiz ne yaptigimizdir.Iki tane gorunus vardir:makul ve makul olmayan.Makum gorunum tepkisi”Bu kagitlari yazmaktan hic hoslanmiyorum,fakat yine de yapayim gitsin.Makul olayan gorunum ise”Yazi yazmaktan nefret ediyorum,gelecek haftaya kadar zamanim olsa bile,sonar baslayacagim.”dir.
Gercekce,butun odevlerin notr oldugudur.Inanc sistemini test et,o odevden niye nefret ettigini anal,ondan sonar da dusunme seklini degistir.



Cozum icin basamaklar

Birseyi gereksiz yere geciktirdiginin farkina var
Geciktirmenin gercek nedenlerini kesfet.Onlari listele
O gercek nedenlerle mucadele et ve onlarin ustensinden gel.Guclu ol.
Goreve basla


Ogrendiklerini uygulamaya gec
Su anda geciktirdigin herhangi bir sey dusun ve onu asagidaki cizgiye yaz.Kisisel olabilir,okul ve isle alakali.
Simdi geciktirmen icin butun sebepleri yaz.Bu 5 yada 10 dakika alabilir cunku bazilari senden gercekten saklanmis durumda.Bu nedenler control eden etkilerdir.
Mumkun oldukca bunlari yaz
Geciktirmeye karsi tartismalar sutunda,inandiricibir tutumla geciktirmeye karsi tartis.Eger ki gecikmeye sebep olan nedenlere karsi tartismada basariliysan,goreve baslayabileceksin.

.....geciktiriyorum.Cunku


Geciktirmek icin sebebler - Geciktirmeye karsi gorusler
1. _____________________ _____________________
2. _____________________ _____________________
3. _____________________ _____________________
4. _____________________ _____________________

Yardim Edecek Bazi Araclar
Odevi kafanda kucult ve basitlestir(Bir suru mukemmel tez hazirladim,bu sadece bir tane daha)
Her defasinda gorevin kucuk bir kismini yap.(“Bu gece sadece kitaplari control edecegim.Daha sonrasinda onlara soyle bir goz atacagim”)
5 dakikalik plan:Herhangi bir uzerinde sadece 5 dakika calis.5 dakkikanin sonunda ise bunu sevdigin bir seyi yapmakla degistir.Yeterince devam ettigin surece daha fazla sansin olacak.
Bir seyin basaracagini herkese duyur ve bu gorunmeyen baskinin seni ileriye goturmesine izin ver(Bunu aksam bitirecegimi herkese soyledim.)
Bir arkadasini kendine positif rol modeli olarak belirle.Eger motive olmakta zorlaniyorsan,motive olan herhangi birinin goruntusunde calis.
Cevrende degisikler yap.Eger evde calisamiyorsan,kendine calisacagin bir yer bu yada evdeki calisma kosullunu degistir.
Yarinin planini yap ve oncelikleri belirle-bazi ogrenciler mantikli baslama ve bitirme saatlerini yazmanin devam etmede kendilerine faydali oldugu bulur.
Bazi kotu aliskanliklarin tekrardan geri gelebilecegini goz onune al.Mukemmelliyetcilikten kurtulmaya calisirken herseyin mukemmel olmasini bekleme.Bu mumkun oldugunca planlarin calismayacak.Bazi terslikleri Kabul et ve yeniden basla.

Kavrama
Erteleme gucleniyor-her zaman geciktirdiginde,erteleme odeve dogru senin negative davranislarini guclendirir.Ne zaman hoslanmadigin bir seyi ertelersen,sen:
Yapmama aliskanligini guclendirir,
Katilim yerine sakinmayi uygular,
Egitim ve yetenek elde etmekten sakinir,ve
Kendine korkular asilarsin.



Bu aktiviteye dogru sana yonelim verecek herhangi bir positif harekete aktif bir sekilde katil;pasiflik sakincali bir tutumun elde edilmesine yardim eder.Diger bir deyisle,senin hoslanmama sebebin hesaplanmistir cunku o sey kafana takilip duruyor seni kaygilandiriyordur.Onunla ilgili yetenek edinmedinden,odevleri yapamazsin,bu yuzden denemeye ne gerek?Bir de yakinda test var ve sen iyi sonuc almalisin...yapamayacagini bilmenin disinda.birdenbire hersey korkunc bir sekilde adaletsiz gorunmeye baslar(sinif yok zor)ve sen ogretmene sinirlenmeye baslarlar(cok hizli gidiyor ve benim bocamalarima ilgisiz gorunuyor)Gercek o ki,calismalarina ne kadar erken baslarsan, o kadar da iyi hissedeceksin.



Ertelemenin ustesinden gelmede genel engeller
Bunun cok kolay olduguna dair kendini kandirdigin surece ertelemenin nisbeten ustesinden gelmek zordur.Asagidaki liste kendimize sik sik soyledimiz seylerin listesidir:
Mani-“Yarin yapacagim.”
Sebeplere dayanan mani-“Yarin yapacagim,eger...”
Cekirgecilik-“Oncelikle iyi kazanilmis eglenceye ihtiyacim var.”(Su masalda cekirge,butun yaz sarki soyleyip kisin ac kalan)
Kacis-“Kafami temizlemek icin bir sure disariya cikmaliyim”
Dusuncesizlik-“Eger ki certificami degistiririrsem yada farkli bir okula kayit olursam problemim cozulmus olacak yada...”
Muzik ve okuma-“Bir sureligine rahatlayip sonar devam baslayacagim”
Kurtarmaya gelen atlilar-“Profesor hastalanacak ve finalleri iptal edecek!”



Yaygin Bahaneler
Basariyi tadman icin her bir bahane tartisilmali ve yenilgiye ugratilmali.Her birisi icin aksini kanitlayici deliller yaz.
“Baski altinda calistigim zaman daha verimliyim bu yuzden baskilar artincaya kadar butun islerimi erteliyorum ve ondan sonra kolayca yapacagim.”
“Bu problemi nasil cozecegimi bilmiyorum,bu yuzden nasil yapilacagini bilene kadar beklemekteyim.”
“Bu odev yapilmayacak cunku gercekten yapmak istemiyorum.Ve bu da durust gercek”
“Rahatla!Bu yapilmazsa dunyanin sonu gelmeyecek”
“Keyifli oldugum zaman bu isi yapmak daha kolay,ve sozun kisasi simdi havamda degilim.”
“Daha once son ana kadar bekledim ve isler yolunda gitti.Neden bu sefer de aynisini yapmayayim?”
“Son ana kadar kadar beklersem daha az zaman harcamis olacagim”
“Bu isi simdi yaparsam,insanin hayatta eline bir kez gecen sosyal bir etkinligi kacirmis olacagim.”
“Kosullar kontrolumunde otesinde ki beni yapmaktan engelledi.”
“Bunun uzerinde cok uzun sure calistim ve simdi onu yapacak ilgim ve enerjim yok.”
Sonuc olarak:
Simdi ertelemenin nasil calistigini ve hayatindaki etkilerini nasil buyuk olcude azaltacagin anladin.Ve daha fazla ozgurluk ve daha buyuk personel tahminkarlik tecrubesini yasayacaksin.

Uzerinde calismaya devam et.Halen erteleyebilirsin fakat simdi durumu cok daha kolayca cozebilme yetenegine sahipsin donusumunde ozguven hislerin cogalacak.Basardiginda,tadini cikarmak icin kendine zaman tani,nasil bir duygu oldugunu hisedeceksin.Bu sana gelecek sefer ihtiyacin olacak cesareti saglamanda yardimci olacak.
Kesfetme surecine bir oyun bir gibi mudahel ve biraz kendi kendine eglen.


Bibliography:
Burka, Jane B., and Yuen, Lenora M. Procrastination.
Reading: Addison-Wesley, 1983.
Ellis, Albert, and Knaus, William J. Overcoming Procrastination.
New York: Signet Books, 1977.
Translated by Bird

[banu]

sevgili bird, emeğin için sonsuz teşekkürler...sevgiyle kal...:)

[bird]

rica ederim
sevgiler

[musician_81_]

Çok güzel bir çalışma.Emeğine sağlık...