Ölüm'e Bakış

[Berilce]

Marcus Aurelius’un ölüm’e bakışı:

“Ölümden korkma, tersine onu sevinerek karşıla, çünkü ölümde Doğa’dan gelir. Tıpkı, önce gençken gidrek büyümemiz, gelişmemiz ve olgunluğa ulaşmamız, dişlerimizin çıkması, sakalımızın uzaması ve saçlarımızın beyazlaması, aklımızın ermeye başlaması, gebe kalmamız ve yeryüzüne yeni yaşamlar getirmemiz ve nihayet yaşamımızın farklı dönemlerinde olagelen tüm doğal süreçler gibi, ölüm de yaşamın bir parçasıdır. Düşünceli bir insan asla ölümü hafife almaz, ona karşı sabırsız olmaz ya da onu aşağılamaz, ancak yaşamın doğal süreçlerinden biri olduğunu bilerek onu bekler.
Marcus Aurelius’un bu yaklaşımı başka filozoflar arasında da kabul görmektedir. Taocu bir öyküde çok güzel dile getirilmektedir:
Yakın dostu Hui-Tzu, üstat Chuang Tzu’nun karısının öldüğünü duyunca, başsağlığı dilemek için doğruca yanına gitti. Ancak Chuang Tzu’nun evine vardığında onu karısının tabutu önünde, eski bir fıçıyı davul gibi çalıp, şarkılar söyler halde buldu. Hui-Tzu çok şaşırmıştı, ve dedi ki: “Kocasıyla birlikte bir ömür geçiren, çocuklar yetiştiren bir kadın yaşlanıp öldüğünde gözyaşlarına hakim olmanın zorluğunu anlarım. Ama böyle şarkı söyleyip davul çalmak ta biraz fazla olmuyor mu?”
Chuang Tzu şöyle karşılık verdi: “Hayır, öyle değil. Ölümünden hemen sonra, başkalarının yaptığı gibi onun için yas tutmam olanaksızdı. Ama sonra, varoluşunun en başını, onun henüz doğmamış olduğu dönemi düşündüm. Henüz yaşam kazanmamış olduğu zamanı değil, hiçbir bedensel biçime sahip olmadığı zamanı; hatta henüz bedensel bir biçime sahip olmadığı dönemi de değil, henüz soluk almamış olduğu ânı düşündüm.
Ying ve yang’ın birbirine karışması sonucunda bir değişim oluştu ve o soluk almaya başladı; bir başka değişim sonucunda bedensel bir biçim kazandı; bir diğer değişim ise onu doğurup yaşam verdi. Şimdi ise başka bir değişim oldu ve o öldü. Bütün bunlar arasındaki ilişki, mevsimlerin ilkbahardan yaza, sonbahardan kışa birbirini izlemesine benziyor.
Şimdi o, tabutunda huzur içinde yatıyor ve feryat figan ağlayacak olursam, kaderin işleyişini anlamıyormuş gibi görünecektim, o nedenle kendimi tuttum. “

.