Sık rastlanan pediatrik hastalıklar

[bluemoon24]

Bilindiği gibi çocuklara özgü; bulaşıcı ya da bulaşıcı olmayan birtakım hastalıklar mevcut. Bu hastalıkların neler olduğunu ve belirtileri ile tedavi yöntemlerini konusunun uzmanı bir hekimden aktarıyorum:



Boğmaca



Hastalık nezle şeklinde başlar; gözlerde sulanma, burunda akıntı ve hapşırmayla devam eder. GeceĞ‚Â*leri öksürük nöbetleri görülür. Daha sonra bu ökĞ‚Â*sürük, sık ve kusmaya neden olacak şekilde deĞ‚Â*vam eder. Öksürük gürültülü ve tekrarlıdır. Çocuk, öksürüğün ardından inilti tarzında sesler çıkartır. Öksürük nedeniyle güçlükle nefes alıp veren çoĞ‚Â*cuğun rengi morarabilir. Bu nedenle havale, geçiĞ‚Â*ren çocuklar bile olabilir. Bu hastalığa yakalanan ve özellikle ilk 6 ayı içinde olan bebekler ciddi tehlikelerle karşı karşıyadır. Tedavi ve korunma için 2 hafta süreyle antibiyotik verilir. Ayrıca, rahat solunum için su buharı yapılarak, odanın havası nemlendirilir.



Kabakulak



Genel olarak kulak altındaki ve önündeki bezeleĞ‚Â*rin iltihaplanması ve şişmesi sonucu görülen bir hastalıktır. Bu şişlikler nedeniyle çocuk yemek yerken ve çiğnerken zorlanır. Ayrıca yüksek ateş, mide bulantısı, karın ve baş ağrısı ya da öksürük gibi bulgular da görülebilir. Ortalama 2 hafta kuluçka süresi olan hastalıkta, bulaşıcılık süresi; yükĞ‚Â*sek ateşle başlar ve kulaktaki şişlik kaybolana kaĞ‚Â*dar devam eder. Parasetemol içeren ilaçlar ateş ve ağrıyı kesme amacıyla kullanılır. Hastalık döneminde, tükürük artıracak limon, sirke gibi ekşi beĞ‚Â*sinlerin tüketiminden kaçınılmalıdır. Virüsün sağırĞ‚Â*lığa ve kısırlığa neden olduğu durumlar oldukça azdır.



Kızamık



Kızamık çok bulaşıcı bir enfeksiyon hastalığıdır ve diğer hastalıklara göre daha ağır ve tehlikeli seyreĞ‚Â*der. Çocuklarda ateş ve öksürüğün yanı sıra gözlerde kızarıklık, akıntı ya da çapaklanma görülür. Boyunda ve alında başlayan deri döküntüleri, hızĞ‚Â*la tüm vücuda yayılır. Kuluçka süresi ortalama 2-3 hafta kadardır. Bulaşıcılık, döküntüler kuruyana kadar devam eder. Kızamık sıklıkla ortakulak iltiĞ‚Â*habı, pnömoni (zatürree) gibi hastalıkların oluşumuna neden olabilir. Tedavi edilmediğindeyse çoĞ‚Â*cuklarda kalp yetmezliğine kadar ciddi boyutlara varabilir. Çocuğun bol bol su içmesi; ateş sırasında kaybedilen sıvının geri kazanılmasını sağlayarak vücudun su dengesini düzenler. Ayrıca, ateşi düĞ‚Â*şürmek için parasetemol içeren ilaçlar kullanılır.



Kızamıkçık



Hafif seyreden bir hastalık olduğu için çocuklar açısından tehlikeli olduğu söylenemez. Vücudun kimi bölgelerinde sivilceler oluşur; ancak bu sivilĞ‚Â*celer kızamıkta olduğu kadar belirgin değildir. Ateşin yanı sıra, gözlerde sulanma, burun akıntısı ve öksürük de ortaya çıkar. Kuluçka dönemi 2 hafĞ‚Â*ta kadar olup, bulaşıcı dönem deride döküntü başlamadan 1-2 gün kadar öncedir. Kızamıkçık. özellikle hamile kadınlar için önemli bir tehlike teşkil eder. Enfeksiyon ilk 16 hafta içinde, anne karnındaki bebeğe ciddi zarar verebilir. Bebekte görülebilecek anormallikler arasında; kalp hastalıĞ‚Â*ğı, katarakt hatta zeka geriliği sayılabilir. Bu neĞ‚Â*denle hamile kalmadan önce anne adaylarının bu hastalığa karşı bağışıklık kazanıp kazanmadıklarını test ettirmeleri gerekir.



Kızıl



Genellikle kasıklarda başlayan, kol ve boyunda yoğunlaşan kızıl renkte döküntülerle kendini gösterir. Hastanın dil rengi frambuaza yakındır. Bunun yanısıra; yüksek ateş, mide bulantısı, boğaz ağrısı ve iştahsızlık da görülür. Ortalama 1 ile 7 gün arasında değişen kuluçka süresi vardır. Kızılın tanısı, streptokok bulma amacıyla yapılan boğaz testi sonucunda konur. Hastalığın tedavisi antibiĞ‚Â*yotikle yapılır, Hastalığın erken komplikasyonları arasında; sinüzit ile ortakulak iltihabı sayılabilir. Ancak kızıl tedavi edilmediğinde; kalp romatizması ya da böbrek iltihabı gibi daha ciddi hastalıklarĞ‚Â*la karşılaşmak kaçınılmazdır.



Suçiçeği



Kış ve bahar mevsimlerinde en sık görülen hastaĞ‚Â*lıklardan biri de suçiçeğidir. 3-10 yaş arası çocukĞ‚Â*larda daha sık görülen bu hastalık, halsizlikle başlar. Birkaç gün düşmeyen ateş, nezle ve öksürük görülen diğer belirtiler arasında yer alır. Ardından vücudun farklı kısımlarında, içi su dolu pembe taĞ‚Â*necikler belirir, bu tanecikler kuruyuncaya kadar kaşıntıya neden olurlar. Ortalama 2-3 hafta kuluçĞ‚Â*ka süresi olan suçiçeğinin. bulaşma süresiyse taneĞ‚Â*ler dökülünceye kadar devam eder. Hastalık süreĞ‚Â*since çocuğun yaralarını kaşıyıp, koparmasına enĞ‚Â*gel olunmalıdır. Bu amaçla doktor tarafından veriĞ‚Â*len losyonlar sürülür. Tedavisinde parasetemol kullanılır. Aspirin ise kesinlikle verilmez.



Hamileliğin ilk 5 ayında geçirilen suçiçeği anne karnındaki bebeği olumsuz etkiler.



6. Hastalık



6 ay ve 2 yaş arasındaki çocukları daha çok etkileĞ‚Â*yen bu hastalık, halk arasında gülcük ya da 3 gün ateşi olarak bilinir. 3 gün kadar süren yüksek ateş ilk belirtileri arasındadır. Ateş düştükten sonra çoĞ‚Â*cuğun vücudunda kırmızı kabarıklıklar belirir. KeĞ‚Â*sin bir tedavi yöntemi olmadığı gibi, ciddi sorunlara da yol açmaz. Parasetemol içeren ilaçlar verilerek ateş düşürülmeye çalışılır. Aspirin ise tercih edilmeyen bir ateş düşürücüdür.



Grip



Grip, soğuk algınlığı gibi bir virüs hastalığıdır. Hastalık başka birine doğru öksürme ve hapşırĞ‚Â*mayla geçer. Hastalığı başka hirine bulaştırma risĞ‚Â*ki, ilk haftada en yüksektir. Çocuk gribe yakalanĞ‚Â*dıktan 2-3 gün sonra; eklem ve bas ağrısı, boğaz ağrısı, titreme, öksürük, nezle, mide bulantısı, kusĞ‚Â*ma, ishal ve ateş baslar. Her şeyden önce çocuğun iyi bir bakıma ihtiyacı vardır. Önemli olan çocuĞ‚Â*ğun bol miktarda sıvı ve C vitamini almasıdır. BoĞ‚Â*ğaz pastilleri ve öksürük şurubu, boğaz ağrısını hafifleteceğinden, geceleri rahat uyumayı sağlar. Fakat asla aspirin verilmemelidir. Grip genellikle 7-10 gün arasında atlatılır.



İshal



Çocuklarda ishal nedenlerinin başında viral enfekĞ‚Â*siyonlar gelir. Rota virüsünün neden olduğu ishalĞ‚Â*de, genelde virüs bağırsaklara ya da mideye yerleĞ‚Â*şir. İshalle birlikte kusmalar da görülür, ishal ve kusma sonucunda vücut hem su hem de tuz kayĞ‚Â*beder. Bu nedenle çocukta ishal başlar başlamaz, kaybedilen sıvı kaybının telafi edilmesi gerekir. Az miktarlarda sıvı, sık aralıklarla içirilerek vücudun ihtiyacı olan sıvı dengesi sağlanır. Ancak süt, hazĞ‚Â*mı zor bir sıvı olduğu için tercih edilmez. Kusma ve ishal birkaç gün sürebileceği gibi haftalarca da devam edebilir. Çocuk aşırı kusuyorsa, kusma kesilene kadar birkaç saat hiçbir şey yedirmemek gerekir. Bunun yanı sıra formül mama, yoğurt, yağsız sebze çorbaları, kızarmış ekmek, makarna, piĞ‚Â*lav, muz ve soyulmuş elma verilebilir. ŞeĞ‚Â*kerli, yağlı ve pişmemiş yiyeceklerden kaçınılmalıĞ‚Â*dır. Bu şekilde beslenme, kusmayı önleyerek sıvı kaybının artmasını engeller. Aşırı yorgunluk, halsizlik, göz yaşı yokluğu, ağız kuruluğu, çökük gözler, az idrar yapma ve su kaybı belirtileridir. Daha çok 5 yaş altındaki çocuklarda görülen bu hastalığın diğer belirtileri arasında yüksek ateş ve iştahsızlık yer alır. Ayrıca ateş varsa parasetamol içeren ilaçlar verilerek kontrol altına alınmaya çalışılır. Ve kusmayı engelleme amacıyla da fitil kullanılır.



Sinüzit



Çocuklarda burna açılan sinüsler, geçirilen soğuk algınlığı, nezle ya da grip gibi enfeksiyonlardan sonra tıkanabilir. Dolayısıyla içinde sıvı birikip buĞ‚Â*run şişebilir. Sinüslerin içindeki sıvı bakteriyle enfekte olduğunda sinüzit yani sinüs enfeksiyonu gelişir. Öksürük veya nezle gibi bulgular, 10 günĞ‚Â*den fazla gözlemlendiğinde sinüzitten şüpheleniĞ‚Â*lir. Sinüzit, sürekli burun akıntısının ve özellikle geceleri rahatsız eden öksürüğün disında baç ağrısına da neden olur. Antibiyotik kullanımıyla tedavi edilebilir.



Soğuk Algınlığı ( Nezle)



Nezle; öksürük, hapşırık ve gözlerde sulanmayla seyreder. Hafit ateş, halsizlik ve daha büyük çoĞ‚Â*cuklarda baş ağrısı da gözlenir. Soğuk algınlığına yol açan yüzlerce virüs vardır, bu nedenle soğuk algınlığı aşısı henüz geliştirilmemiştir. Hastalığın rahat bir şekilde atlatılması için yatılan odanın haĞ‚Â*vasını nemlendirmek gerekir. Ateşi kontrol altında tutmak için parasetamol kullanılır. Aspirin 12 yaĞ‚Â*şından küçük çocuklarda karaciğer ve beyinde ağır tahribata yol açabileceğinden viral enfeksiĞ‚Â*yonlarda kullanılmamalıdır. Burnu açık tutmak için burun damlaları, dekonjesten şuruplar verilir. Yeterli sıvı alımı çok önemlidir. Çocuk hem ateşin etkisiyle, hem de solunum yolundan sıvı kaybettiğinden ek su alması sağlanmalıdır. Soğuk algınlığı 1 hafta kadar sürer. Ateş, şikayetlerin başladığı ilk 3 günde olur, sonra düşmeye baslar. Ateş 3 günĞ‚Â*den fazla sürerse ya da ateş düştükten 1-2 gün sonra tekrar çıkarsa, doktora gitmek gerekir. ÖkĞ‚Â*sürük ve burun akıntısı 1 haftadan fazla sürerse, solunum güçlüğü ya da kulak ağrısı gelişirse gecikmeden doktora başvurulmalıdır.



Bronşiyolit



Sıkça görülen alt solunum yolu enfeksiyonlarından biri olan hu hastalığa. RSV adı verilen virüs neden olur. Ateş, nezle, kulak iltihabı ve öksürükle başĞ‚Â*lar. 2 yasından küçük çocuklarda daha sık görülen bronsiyolit; öksürük, hırıltı ve solunum güçlüğüne neden olur. Öksürük ve solunum güçlüğü beslenĞ‚Â*meyi zorlaştırdığı gibi asırı huzursuzluk ve halsizliĞ‚Â*ğe de yol açabilir. Ağır bronşiyolitlerde solunum sıkıntısı daha hızlı gelişir. Solunum yolları, balgam gibi mukuslarla dolar. Burunda da kalın sümükler oluşabilir. Soğuk hava buharı bu balgamların yumuşayarak dışarı atılmasına yardımcı olur. Aşırı solunum sıkıntısı olan çocukların oksijen ve sıvı alımlarım kolaylaştırmak için hastanede tedavi geĞ‚Â*rekebilir. Bronsiyolit prematüre ve kalp hastası olan bebeklerde daha ağır seyreder. Antiviral ilaç, ağır olan vakalarda yoğun bakım şartlarında kullaĞ‚Â*nılır. Ortalama 1-2 hafta içinde düzelir.



Krup (Yalancı Difteri)



Yalancı difteri belirtileri çoğu aileyi korkutur. Hafif bir nezle ve öksürükle yatan çocuk, gece yansı boğulur tarzda bir öksürükle uyanır. Öksürük, köpek havlaması seklindedir. Krup, ses tellerim tutan viral bir enfeksiyondur. Çocuktan nefes alırken ya da ağlarken ıslık seklinde bir ses duyulabilir. Hastalık kimi zaman da kendini ateşle gösterebilir. Genelde 5 yaşın altındaki çocuklarda görülen yaĞ‚Â*lancı difteri, çocuk doktorunun tavsiyeleriyle takip edilebilir. Öksürüğün geçmesi için buhar tedavisi yapılabilir. Soğuk buhar çocuğun daha rahat nefes almasına yardımcı olur. Eğer evde buhar makinesi yoksa, banyonun kapı ve penceresi kapatılıp, sıĞ‚Â*cak suyu 5 dakika akıtmak banyonun buharla dolmasını sağlar. Bu şekilde hazırlanan ortamda çocuğun nefes alış-verişi kolaylaşır. Gece soğuk havada yürüyüş yapmak da solunumu kolaylaştırır. Krup ciddi solunum güçlüğüne yol açarsa bir süre hastanede kalmak gerekebilir. Hastanede buhar tedavisiyle birlikte gerekirse kortizon gibi ilaçlar da verilebilir.



Ortakulak Enfeksiyonu



Nezle ya da grip sonrası kulak ağrısı gelişebilir. Bebekler, kulaklarının ağrıdığını söyleyemezler. Ancak asırı huzursuzluk, uyku bozukluğu, ateş, kulak akıntısı orta kulak enfeksiyonunun belirtisi olabilir. Kulak muayenesi sonucunda enfeksiyon tespit edilirse 7-1O gün süreyle antibiyotik verilir. Antibiyotiğin belirtilen dozda, uygun saat aralıkları ve surede kullanılması şarttır. Çoğu aile doktora danışmadan çocuğun şikayetleri düzeldi diye antibiyotiği keser. Bu durum enfeksiyonun tam düzelĞ‚Â*memiş olduğu için tekrarlamasına ve iyileşmenin gecikmesine yol açar. Kulak ağrısını gidermek için doktorun tavsiye etliği miktarlarda parasetemol kullanılır. Aspirin verilmemelidir. Antibiyotik bitiminde ikinci bir muayene daha yapılır.



Konjonktivit ( Göz İltihabı)



Gözlerde kızarıklık, kaşıntı, ağrı ve çapaklanma gözlenir. Göz iltihabıyla birlikte yüksek ateş, göz etrafında şişlik ve kızarıklık varsa mutlaka doktora gidilmelidir. Çünkü, bu bulgular enfeksiyonun daha ciddi olduğunu gösterir. Her konjonktivit bulaşıcı değildir. Konjonktiviti tedavi etmede sıcak kompres ve antibiyotikli göz damlaları kullanılır. Tedaviden birkaç gün sonra gözdeki kızarıklık ve şişlik devam ederse göz doktoruna başvurulmalıdır. Bu durumda virüs ya da alerji de akla getirilĞ‚Â*melidir.



Pnömoni



Pnömoni, akciğer iltihaplanmasıdır. Soğuk algınlığındaki gibi birkaç gün sonra gelişebilir. Çocukta titreĞ‚Â*meyle birlikte ani yükselen ateş, zorlu nefes alışverişi gibi solunum sıkıntısı gözlenir. Öksürük daĞ‚Â*ha sonra ortaya çıkabilir. Tanı koymak için akciğer grafisi gerekir. Viral zatürreeler hafif geçirilir. Ateşi düşürmek için parasetamol; hırıltı varsa soluĞ‚Â*num yollarını rahatlatan, genişleten ve balgam söken ilaçlar kullanılır. Ayrıca tedavide antibiyotik, bol sıvı alımı ve oda havasının nemlendirilmesi önerilir. Zatürree genellikle evde tedavi edilebilir; ancak ağır solunum sıkıntısı olanlar ya da 6 aylıkĞ‚Â*tan küçük bebekler hastaneye yatırılabilir.



Saygılarımla...