Kendi Kendine Hipnoz Kitabından Alıntılar

[Işıldayan Safir]

Sigmund Freud (1856-1939)

19. yüzyılın bitiminde Charcot ve Bernheim'le çalışmış olan Freud vatanı Avusturya'da hipnozu hastalarında kullanmaya başladı. Anksiyetenin muhtemel sebepleri için bilinçaltını incelemek amacıyla hipnozu kullanan ilk kişilerden biri olan Freud'dan önce temel vurgu, zahiri sebeplerin ortadan kaldırılmasından ziyade doğrudan semptomların ortadan kaldırılması üzerineydi. Freud, hastalarının hepsinin, bu yönteme karşı istekli olmadıklarını ya da gerektiği kadar derin bir hipnoza girecek kabiliyetleri olmadığını ve sonuçların her zaman kalıcı olmadığını keşfettiğinde hipnozun büyüsünden kurtuldu. Bunun yerine, psikanaliz olarak bilinen serbest çağrışım ve rüya analizini içeren yaklaşımını geliştirdi. Halbuki modern hipnoterapi nispeten kısa bir zamanda olumlu değişiklikler meydana getirirken; psikanaliz çoğunlukla yıllara ihtiyaç göstermektedir.

[Işıldayan Safir]

HİPNOZUN DRAMATİK YÜKSELİŞİ

1891'de İngiliz Tıp Cemiyeti hipnozun doğası ve değerini araştıracak bir komite görevlendirdi. Araştırmanın sonunda hazırlanan raporda hipnoz hadisesinin gerçek olduğu ve tedavi sürecinde hipnozun kullanımının da tatmin edici bulunduğu belirtildi.

Hipnozun eğlence amacıyla kullanılmasının doğru bulunmadığı da belirtildi. Fakat, soruşturmanın olumlu sonuçlarına rağmen; hem Britanya'da hem de Britanya dışında hipnoza olan ilgi azalmaya devam etti. Özellikle de Freud'un bu yaklaşımı bırakması hipnozu büyük ölçüde geriletti. Pek az istisna hariç, hipnozun kullanımı, yeniden şarlatanların, eğlence dünyasının ellerine düştü; bu da onunla ilgilenme konusunda uzmanları ürküttü.

Birinci Dünya Savaşında savaş nevrozlarının hızlı bir şekilde iyileştirilmesi ihtiyacı ortaya çıkıncaya kadar hipnoza olan ilgide bir canlanma olmadı. Hipnoterapi bu alanda değerini kanıtladı ve tekrar dikkatleri üstüne çekti, ilk çalışmaların çoğu doktorlar tarafından yürütülmüş olsa da, 20. yüzyılda psikoloji biliminin gelişmesi, hipnozu bilimsel inceleme altına alma sürecinde psikologların rolünü arttırdı. Bu konudaki ilk modern kitap 1933'te Clark L. Hull (1884-1952) tarafından yazıldı ve Hipnoz ve Telkine Yatkınlık: Deneysel Bir Yaklaşım adını taşıyordu.

Hull'ın klasik kitabının yayınlanmasını takiben literatür hızla genişlemeye başladı ve bugüne kadar da böyle devam etti. 1953'te ingiliz Tıp Cemiyeti, görevlendirdiği bir komitenin raporunda, hem fiziksel hem de psikolojik bozukluklarda hipnozun kullanımını resmen onayladı. Amerikan Tıp Cemiyeti de bu onayı üç yıl sonra verdi.

Tarihsel bir bakış açısından pek çok tibbî ve psikolojik modalar gelip geçmiş olsa da, hipnoz varolmaya hep devam etti. Bugün eğlence camiasında devam eden kötüye kullanımına rağmen, hipnoza olan bilimsel ilgi hiç bu kadar canlı olmamıştı. Hipnoterapi daha uzun zaman büyümeye ve tıpta önemli bir rol oynamaya devam edebilir.

[Işıldayan Safir]

HİPNOTERAPİ NASIL İŞLER?

'Eğer bir şey hakkında bir yargıya varırsan, bu seni belirleyecektir."
—JOB 22:28—

Hipnozu eleştirmekte hızlı davrananlar, çoğunlukla, hipnozun nasıl çalıştığını kimsenin bilmediğine işaret ederler. Bu gerçekten doğrudur. Fakat, faydalarını çıkarabilmek için bir şeyin çalışma mekanizmasını anlamak gerekli değildir. Örneğin, çoğumuz vücudumuzun besinleri nasıl sindirdiğini bilmeyiz ve bu yememizi ve özümsememizi engellemez. Benzer şekilde, pek çoğumuz bir motorun nasıl çalıştığını anlamayız, fakat bu bizim araba kullanmamızı engellemez.

Hipnoz terapilerde yaygın olarak kullanılır; çünkü tekrar tekrar faydalı etkileri bildirilmektedir. Çoğunluk için nasıl çalıştığı bir sır olarak kaldığından bu bölümde temel odak noktam hipnoterapinin etkilerinin anlatımı olacaktır. Bunu yapabilmek için zihin ve beden arasındaki ilişkiyi inceleyerek işe başlamakta fayda vardır.

ZİHİN / BEDEN İLİŞKİSİ

Eski çağlardan beri zihin ve bedenin birlikte oluş hali insanların merakını uyandırmıştır. Pek çoğu onların birbirinden ayrı olarak faaliyet gösterdiğini iddia etmişken; son zamanlardaki düşünceler ve bu konudaki araştırmalar birlikte çalıştıkları inancına doğru kaymıştır. Bu, insanı bütünleşmiş bir bütün olarak gören "bütüncül tıp" yaklaşımına yol açmıştır. Beden ve zihin arasındaki yakın ilişkinin pek çok örnekleri günlük hayatta görülebilir. Fiziksel süreçlerin zihin üzerindeki etkisi, açık bir şekilde örneğin kafein içeren kahve içildiğinde fark edilebilir. Kafein merkezi sinir sistemini harekete geçiren bir uyarandır ve bu yüzden konsantrasyon ve canlılık seviyesini arttırır. Kafeinin fazlaca alınması anksiyeteye yol açabilir. Tıpta da pek çok faydalı ilaç zihinsel süreçleri değiştirebilir. Örneğin benzodiyazepin gibi anksiyolitik ilaçlar olumsuz duyguları olumlu yönde değiştirmek için kullanılabilir.

Benzer şekilde, zihinsel ve duygusal deneyimlerin vücutta belirli reaksiyonları ortaya çıkardığı görülebilir. Örneğin, korkulu ve endişeli bir hale girdiğinizde pek çok şey olabilir-. Sempatik sinir sisteminiz harekete geçer; bu, adrenal bezlerinden kanınıza adrenalin salınması ve nefes alma ve kalp hızınızın artmasıyla sonuçlanır. Kan akımı, bağırsak ve deri gibi alanlardan; kas, kalp ve akciğer gibi dokulara doğru kayar. Net sonuç sizi harekete geçmeye ve canlanmaya hazırlamaktır. Öte yandan, hoş şeyler düşünüyor ve kendinizi sakin hissediyorsanız; yavaş ve muntazam soluklarınız ve normal hızdaki kalp atışınızla vücudunuzu daha rahatlamış hissedeceksiniz.

Hipnoterapi, zihin süreçlerinin vücut üstünde doğrudan etkileri olduğu fikrine dayanır. Amaçlarımız için biyokimya ve nörofizyoloji dünyasının ayrıntılarına inmeye gerek yoktur; hipnoz sırasında biyokimyasal taşıyıcıların salınması vasıtasıyla vücutta temel bir biyolojik iletişim biçiminin ortaya çıkacağını söylemek yeterlidir.

Örneğin, Rossi ve Cheek (1988) ilgili literatürü gözden geçirirken, hipnoterapi gibi zihin/vücut yöntemlerinin vücutta her temel malumat aktarımı seviyesinde acı deneyimini değiştirebileceğine dair biriken kanıtlar olduğu sonucuna vardılar. Zihin / beden seviyesinde hipnoz sırasında pek çok kişinin kendi algılarını çarpıtabildikleri böylece de derin hipnotik anestezi yaşayabildikleri bulunmuştur (Orne, 1976; McGlashan ve ark., 1969). Beyin / vücut seviyesinde, hipnoterapiyi takiben endorfinlerde (vücudun kendi doğal acı yokedicisi) artmalar kaydedilmiştir (Ka-ji ve ark., 1981; Domangue ve ark., 1985). Son olarak, hücre / genetik diye isimlendirilen seviyede, hipnotik telkin doku hassasiyetindeki ölçülen değişikliklerle ilişkili olmuştur (Chapman ve ark., 1959). Biyokimyasal taşıyıcılar acıyı azaltmak ve iyileşmeyi sağlamak için çalışıyor görünmektedirler.

Zihin üzerinde çalışmak ve orada değişiklikler üretmekle kişinin pek çok seviyede birden bütün olarak etkilenebileceği açıktır. Bu ön bilgiler hipnoterapi çalışmalarının özünü oluşturmaktadır.

[Işıldayan Safir]

ZİHNİNİZİ SİZE FAYDA SAĞLAYACAK ŞEKİLDE ÇALIŞTIRMAK

Birinci bölümde hipnozdaki telkinlerin bilinçli analiz ve eleştirel süreçten geçmeden çoğunlukla doğrudan bilinçaltı zihine gittiği belirtilmişti. Bu şüphesiz faydalıdır; çünkü yapıcı ve olumlu telkinler zihnin bu olumlu rehberlikleri yaratıcı bir çocuk gibi almaya, incelemeye yatkın olan bölümüne ulaşabilir. Bu, zihinde malumatın yeniden organizasyonuyla sonuçlanır. Fakat, pek çok insanın fark etmediği şey telkin almak için hipnotik durumda olmak gerekmediğidir. Telkine yatkınlığın hipnozda arttığının doğru olduğu görülmektedir; fakat tam uyanıkken de telkine açıksınızdır.

Hiç durmadan kendi kendinize telkinler veriyorsunuz. Bilinçli zihindeki malumatın doğrudan bilinçaltı zihne kaydığı ileri sürülmektedir. Bu yüzden her bilinçli düşünce zihninizin daha derin kısmının inşasına katkıda bulunur. Bu demektir ki, hipnoterapi ve kendi kedine hipnozun zaman içindeki etkileri, büyük ölçüde inanç sisteminizi etkileyen düşünceleriniz vasıtasıyla bilinç altınıza geçirdiğiniz gündelik telkinlerinizin türüne bağlıdır. Bu yüzden hipnoterapinin ve telkinin işleyişini incelerken olumlu düşünme kavramı hakkıda biraz bilgi vermek önemlidir.

Telkinin Gücü

Bilinçaltınızı telkinlerle doyurduğunuz zaman, bu "ne verirsen onu alırsın" durumuna çok benzer. Eğer düşüncelerinizin olumsuz olmasına izin verirseniz, bu olumsuz düşüncelere, tutumlara ve inançlara yol açabilir. Öte yandan, düşüncelerinizi olumlu kılmak kendinizi iyi hissetmenizi sağlayabilir. Siz düşüncelerinizin sahibisiniz ve bu yüzden onları kontrol edebilirsiniz. Kulağa basit geliyor; ama bu sonuç alıcı bir şey: düşünme yolunuzu değiştirirseniz hissetme yolunuzu da değiştirirsiniz. Eğer olumsuz düşünme alışkanlığına kapılmışsanız bunu nasıl değiştirebilirsiniz? Genellikle hastalarıma iki yönlü işleyen aşağıdaki ödevi veririm: Bu, ilk olarak, olumsuz düşünme alışkanlığını kırar ve ikinci olarak da teknik sürekli uygulandıkça olumlu düşünme alışkanlığını cesaretlendirir. Yeterince sıklıkla tekrarladığınız herhangi birşey otomatik hale gelebilir. Bugünden başlayarak, kendinizi olumsuz düşüncelere bıraktığınızın farkına varın ve olumsuz bir düşünceden hoşlandığınızda "dur'diye düşünün veya zihninizde "dur" yol işaretini gördüğünüzü düşünün. Daha sonra, konuyu doğrudan ele alarak düşüncelerinizin olumsuz odağını olumluya çevirin. Realiteyi en iyi şekline getirin. Olumsuz düşünme alışkanlığı iliğinize işlemişse bu alıştırmayı kararlı ve ısrarlı bir şekilde yapmanız gerekecektir.

Telkinlerinizdeki kelimeler kadar bütün cümlenin anlamını da olumlu tutmak faydalı olabilir. Örneğin, eğer bir kişi "Bu geceki parti konusunda kendimi endişeli ve sinirli hissetmiyorum" diye düşünüyorsa cümlenin anlamı bütün olarak olumlu olsa da; bilinçaltına girmiş "endişeli ve sinirli" kelimeleri kişinin kendisini huzursuz hissetmesiyle sonuçlanabilir. "Bu geceki parti konusunda kendimi rahat ve güvenli hissedebilirim" gibi olumlu kelimeler kullanarak parti konusunda kendimi olumlu düşünmek daha faydalı olacaktır.

Telkinleri inşa ederken "denemek" veya "umut etmek" gibi kelimeleri kaldırmak da işe yarayacaktır. Bu tür kelimeler zihninizde başarısızlık veya şüphe uyandırabilir. Bu yüzden, "daha olumlu bir insan olmayı deniyorum" veya "Daha olumlu bir insan olmayı umuyorum" demekten kaçının. "Daha olumlu bir insan olma konusunda çalışıyorum" gibi bir telkin daha güçlü olacaktır.

Yalnızca ısrarlı olmak ve hipnoz sırasında önerilen olumlu ihtimal setlerini günlük düşüncelerinizdeki olumlu telkinler yoluyla desteklemek suretiyle olumluluk yaratılabilir. Zamanla zihninizin en derin kısmı, bilinçaltınızda yeni ve daha olumlu bir bakışa izin vermek konusunda ikna edilebilir. Telkinlerin işe yaraya-bilmesi için hipnoz sırasında ve dışında tekrar edilmeleri esastır. Zihninize ne kadar olumlu düşünce yerleştirirseniz o kadar iyi olur. Zamanla inançlarınız değişebilir ve gerçekçi olumlu değişim konusundaki amaçlarınız daha ulaşılabilir görünebilir.

Günlük düşüncelerinizi olumlu tutmak için çalışmak kadar kendi kendine hipnoz işini genişletebilmenizin bir başka yolu da hipnoz sonrası telkinler olarak da bilinen şeyleri kullanmaktır.

Bu telkinler, parçaları birleştirmek ve aralarında bağlantılar kurmak gibi zihnin doğal olarak ortaya çıkan yeteneğini kullanır. Hipnoz sonrası telkinler, hipnoz sırasında verilen ve trans deneyiminden sonra ortaya çıkacak olan özel, istenen bir tepkinin özel bir tetikle ilişkilendirilmesini sağlayacak telkinler olarak tanımlanabilir.

Örneğin, meslektaşları önünde konuşurken kendine güvenini geliştirmek isteyen bir işadamı, önceden hipnoz sırasında kendine şu şekilde telkinde bulunabilir: "Yönetim odasına girdiğimde sakin ve kendine güvenen biri olarak davranabilirim." Hipnoz sonrası yönetim odasına giriş şeklindeki ipucu bu insanın en çok ihtiyacı olduğu anda sükûnet güvenlik tepkisini tetikleyebilir veya başlatabilir. Benzer bir şekilde, daha zayıf olmak ve öğünler arası gereksiz yemeyi kesmek isteyenler kendi kendilerine şunu telkin edebilirler: "Buzdolabının kapısına yaklaştığımda midemin nasıl dolu olduğunu farkedebilirim."

[Işıldayan Safir]

Tasavvurun Önemi

Sözel telkinlerle olumlu bir şekilde çalışmaya ek olarak tasavvurunuz da size yarar sağlayacak şekilde kullanılabilir. Tasavvurun bilgiden daha önemli olduğunu söyleyen Einstein'dı. Tasavvurun kullanımı ister tam olarak uyanık olun, isterse kendi kendinize hipnoz uyguluyor olun, özellikle kendi üzerinizde çalışmanız için çok kuvvetli bir araçtır. Tasavvurun çoğu kimselerce, zihnin daha derin kısmının dili olduğu ileri sürülür. Tasavvur gücünüzü olumlu bir şekilde kullanmak, yapacağınız herhangi bir şeyde performansınızı geliştirmek konusunda yardımcı olabilir. Prather (1973) uçağı yere indirmek için zihinsel manevra uygulamaları kullanan eğitim pilotlarının, uçağı yere indirme sınavında bu metodu kullanmayan pilotlardan daha iyi sonuçlar aldığını buldu.

Bu, hayalinizde uygulama yapmanın ("zihinsel deneme" veya "hayalî deneme" olarak bilinen bir süreç) başarılı sonuçlar ortaya çıkarabileceğini gösterir. Bu, zihninize takip edilecek olumlu bir harita yerleştirebilir.

Bir zamanlar, ehliyet sınavını geçebilecek yeteneği olduğu halde geçmişi bu konuda başarısızlıklarla dolu bir kadını tedavi etmiştim. Testten önceki haftalarda kendini ne kadar rahatsız hissedeceğini ve o gün panik duygusuyla tükeneceğini ve soruları yapamayacağını anlattı. Onunla konuşurken, ne zaman ehliyet sınavını düşünse, kendi kendini paniklemiş olarak ve her şeyi yanlış yaparken hayal ettiği ortaya çıktı. Gerçekte testte üç defa başarısız olmakla beraber, hayalinde binlerce kere başarısız olmuştu. Aslında umutsuz bir şekilde testi geçmek istiyor olsa da başarı şansını azaltacak şekilde, bilinçaltında testle ilgili olumsuz bir tutum yaratıyordu. İlerleyen haftalarda teste gitmekten hoşlanmayı, kendini sakin ve güvenli hissediyor gibi görmeyi ve her şeyin iyi gitmesinin mümkün olabileceğini tekrar tekrar ve ısrarlı bir şekilde hayal etmesi görevini verdim. Bir dahaki sefer teste girdiğinde her şeyin tıpkı hayalinde planladığı gibi gittiğini gördü ve testi geçti. Tasavvurun etkisi iradeden daha güçlü gibi göründüğünden, tasavvurunuzun isteklerinizle aynı doğrultuda çalışması önemlidir.

Tasavvurunuz olumsuz duygularınızı kontrol etmek için de kullanılabilir. Birbiri peşi sıra korkunç manzaralarla dolu bir korku filmi seyrediyorsanız içinizde nahoş bir duygu hissedeceksiniz. Alternatif olarak nefes kesen güzellikte manzaralar gösteren bir filmi seyretmek sizin kendinizi huzurlu hissetmenize yardımcı olabilir. Zihin gözünüzde hissetmeye izin verdiğiniz "Resimler" veya "Fikirler" benzer bir şekilde iş görebilirler. Zihninizde duygularınızı değiştirmek için çalışan algılamalar kavramı çok faydalı olabilir. Çok fazla stresli bir hastam en favori manzarası olan İspanya'da bir balkonda otururken kendini hayal etmeyi seçtiğinde kendini sakinleştirebildiğini fark etti. O kadar iyi bir hayal gücüne sahipti ki; kendini gerçekten orada hissediyordu. Dizlerinde romatizması olan bir hastam sıcağın ağrısını azalttığını fark etti; bu yüzden de, bahçesinde otururken dizlerine vuran güneş ışığını hayal etmesi gerekti. Zamanla, bu alıştırma boyunca dizlerinin gerçekten de ısınmaya başladığını hissedebiliyordu ve ağrısı da ciddi bir oranda azaldı. Uygulamayla, zayıf bir tasavvur faydalı bir şekilde işleyecek hale getirilebilir. (Tasavvuru Geliştirme başlıklı bölüme bakınız).

Hissetme şeklinizi değiştirmek için kullanılan tasavvur istenmeyen duyguları elle tutulur bir halde görselleştirmek ve daha sonra, yaratılan görüntüyü değiştirmek veya ortadan kaldırmak için de sembolik bir şekilde kullanılabilir. Örneğin, migren ağrısı çeken bir hasta, ağrı hissini demir bir şapka şeklinde hayal ediyordu. Şapkanın sıkmasının gevşediğini veya şapkayı çıkardığını hayal ettiğinde zamanla ağrısının azaldığını ve hatta bazen tamamen ortadan kalktığını fark etti. Örneğin, kendilerini daha sakin hissetmeyi isteyen insanlar, endişe duygularını, ateşe atılan ve kolayca yanan çöp olarak hayal edebilirler.

Tasavvur, vücuttaki duygular veya duyular ve performans konusunda olumlu bir şekilde kullanıldığı kadar, belirli vücut fonksiyonlarını değiştirmek için de kullanılabilir. Örneğin, yanık deneyiminden hemen sonra, hipnoz sırasında uygun tasavvurun kullanılması iltihaplanma ve kabarcık olması ihtimalini azaltır (Ewin, 1979). Hastalar, etkilenmiş bölgede buz gibi soğuk suyun aktığını ve daha sonra da vücudun bu kısmının soğuk ve iyileşmiş olduğunu hayal edebilirler. Kan akımının kontrolü üzerinde hipnoz sırasındaki tasavvurun başarılı etkisi de bildirilmiştir (Bishay ve Lee, 1984). Yüksek kan basıncından şikâyeti olan hastalar, örneğin vücutlarındaki damarlarda bir kanoyla seyahat ettiklerini hayal edebilirler. Daha sonra da bu damarların daha geniş hale geldiğini ve kanın daha serbest ve hızlı aktığını hayal edebilirler.

Özetlemek gerekirse, telkinler ve tasavvur, hipnotik durumu yaratmak ve devam ettirmek için kullanıldığı kadar, terapetik müdahaleden faydalanabilecek pek çok alanda da araç olarak kullanılabilir. Hipnoterapinin hastaların içsel kaynaklarını kullanmalarını cesaretlendirme yoluyla çalıştığı görülmektedir. Bilinçaltı problem çözme ve iyileştirme süreçlerinin bir dereceye kadar bilinçten, öğrenilmiş sınırlılıklardan bağımsız olarak işlemesi sağlanabilir. Terapetik etki sadece zihinde yaşanmaz; daha ziyade, malumatın biyolojik iletişiminin bir sonucu olarak insan bundan bütün olarak fayda sağlayabilir.

[Işıldayan Safir]

HİPNOTERAPİ SİZE YARDIMCI OLUR MU?

Muhteşem atılımlar yapacaksınız. Sonra, yeni bir atılımdan önce, bir toparlanma zamanı olmalıdır. Bunu sürecin bir parçası olarak kabul edin ve cesaretinizi asla
kaybetmeyin.

Eileen Caddy

Hipnoterapiyi bir tedavi olarak gören pek çok insan, çoğunlukla kendilerinden herhangi bir çaba gerektirmeyen sihirli bir tedavi yöntemi aramaktadırlar. Bu insanlar, her tür durumu tedavi etmedeki etkinliğine dair geçmişte ortaya atılmış yersiz iddiaları da içeren hipnoz efsanelerine inanmışlardır. Gerçek şudur ki, hipnoterapi hastasına göre çok farklı sonuçlara ulaşmaktadır.

Pek çok insanın umut ettikleri değişiklikleri elde etmeleri sağlanarak hipnoterapiden fayda görebildikleri doğrudur. Bu sonuçlan çoğunlukla 'şaşırtıcı', 'inanılmaz' hatta 'sihirli' olarak görürler. Fakat, asgari kazanç sağlayabilecek ve hiçbir değişiklik fark etmeyecek bazı insanlar da vardır. Bu anlamda hipnoterapi, diğer tedavi türlerinden farklılaşmamaktadır.

Farklı rahatsızlıklar sebebiyle farklı hastaların tedavi edilmesi durumunda değişik sonuçların alınması makul görünmektedir. Yine de, hastalar, aynı durum için, aynı terapist tarafından, aynı tekniklerle tedavi edilse de farklılıklar olabilmektedir. Terapinin başarısını pek çok faktör etkiler. Bu faktörler, hastaların gerçekçi beklentilere sahip olmasını, değişmeyi istemelerini, açık amaçlan olmasını, kendi üzerlerinde çalışmaya istekli olmalarını, aileden ve arkadaşlarından destek görmelerini ve bir günlük tutmalarını içerir. Bu faktörleri ayrıntılı bir şekilde inceleyeceğiz ve bu terapetik yaklaşımdan fayda görenler arasında olmanız için ne yapmanız gerektiği daha açık hale gelecektir.

[Işıldayan Safir]

GERÇEKÇİ BEKLENTİLERE SAHİP OLMAK

Birinci bölümde belirtildiği gibi, hipnoterapi asla geleneksel tıbbın yerine geçecek bir şey olarak görülmemelidir. Aynı zamanda, her türlü rahatsızlık için çare olmadığına dikkat etmek de gereklidir. Bazen hayatın bazı gerçekleri değiştirilemez. Örneğin, bazı tıbbi durumlar geri döndürülemezdir ve bunları hipnoterapi kullanarak tedavi etmeye çalışmak tamamen gerçekçilikten uzak bir tavırdır. Bu tür rahatsızlıklarla baş etmede takip edilecek en gerçekçi amaç, rahatsızlık belirtilerini kontrol etmek olacaktır ve bu da kendi kendine hipnozla uzun süre uğraşmayı gerektirir. Pek çok hasta tedavinin süresi konusunda gerçekdışı beklentilere sahiptir. Aynı durum için herhangi bir basan olmaksızın yıllarca bir doktora veya psikologa gitmiş olmalarına rağmen hipnoterapiden bir oturumda tedavi beklemektedirler. Kendi kendine hipnozla ne üzerinde çalışmaya karar verirseniz verin faydalanabileceğiniz oran konusundaki beklentinizin gerçekçi olması büyük önem taşır. Aksi takdirde kolayca hayal kırıklığına uğrayabilirsiniz. Sabırlı olun! Zihninizi bugünkü şekliyle işler hale getirmeniz muhtemelen bütün hayatınızı aldı; değişmesi için zaman gerekebilir. İyileşme genellikle tedricî bir süreçtir, küçük faydaların arasına serpişmiş olabilir ve rahatsızlık belirtileriniz tekrar ortaya çıkabilir. İlerlemeniz bazen durmuş gibi görünse bile, çalışmaya devam ettiğinizde, olumlu yönde değişikliklerin tekrar ortaya çıkması uzun sürmeyecektir.

[Işıldayan Safir]

DEĞİŞİMİ İSTEMEK

Kendi kendine hipnoz yaparken, gerçekleştirmek için uğraştığınız değişiklikleri gerçekten istemeniz ve başarma konusunda motivasyona sahip olmanız gereklidir. Başlangıçta, olumlu değişiklik amacınıza ulaştığınızda elde etmeyi umduğunuz faydaların mümkün olduğu kadar uzun bir listesini yapmak yararlı olabilir. Örneğin, ideal kilonuza ulaşma üzerine çalışmayı istiyorsanız, bu amaca ulaşmakla kazanacaklarınızı not edebilirsiniz:

- Kendini daha sağlıklı hissetmek
- Halinden daha memnun olmak
- Kendini daha güvenli ve çekici hissetmek
- Daha fazla kıyafet seçeneğine sahip olmak
- Daha hareketli olmak
- İdmanı daha eğlenceli bulmak
- Sosyalleşmeye daha meyilli olmak
- Yeme konusunda kendini kontrol etmeyi başardığı için kendisiyle gurur duymak

Bu faydaların hepsinin farkına varmanız motivasyonunuzu ve daha ileri değişim isteğinizi güçlendirebilir.

Değişimin faydalarını incelediğinizde şimdiki durumunuzda yaşadığınız 'ikincil kazançlar' olarak isimlendirilen faydaları da incelemek yerinde olacaktır, ikincil kazanç, aksi takdirde daha kötü olacak bir davranış veya durumdan elde ettiğiniz fayda olarak tanımlanabilir. Kişi bu tür kazançların bilincinde olabilir veya olmayabilir. Bu kazançlar çoğunlukla kişinin istenmeyen bir durumda kilitlenip kalmasını sağlayabilir. Fark edilene ve daha uygun bir yolla tatmin edilene kadar, ikincil kazançlar kişinin olumlu yönde ileriye doğru gitmesini güçleştirir.

Örneğin, sigarayı bırakmak isteyen bir hastam olmuştu. Alışkanlığından elde ettiği muhtemel ikincil kazançlar alanına girdiğimizde sigara içmeyi olumsuz duygulardan kaçınmak için kullandığı ortaya çıktı. Özellikle, ne zaman kocasıyla çatışmaya girse, farklılıklarını ortaya koymak ve ortaya çıkabilecek üzüntüler konusunda mücadele etmek yerine, odayı terk ediyor ve kızgınlığını bastırmak için sigarayı yardımcı olarak kullanıyordu. Bu hasta olumsuz duygularıyla baş etmenin daha uygun bir yolunu bulmadıkça sigarayı bırakması zor olacaktı. Sigaradan bağımsız olmasına yardımcı olurken üzerinde durduğumuz temel alan buydu.

Hayatınızın bir alanında bir süre için kendi kendine hipnozla uğraştıysanız ve hâlâ amaçlarınıza yakınlaşmış değilseniz, bu durumda bu halinizden elde ettiğiniz kazançlar veya davranışınızın altında bilinçli olarak fark etmediğiniz ve üzerinde durmanız gereken sebepler vardır. Bu tür bir bilginin üzerine eğilmek için sıklıkla kullanılan yöntemlerden biri Breşler (1990) tarafından özetlenmiştir. Yaklaşım 'İçsel danışman tekniği' olarak isimlendirilir. Rahat bir durumdayken bilinçaltı zihninize veya iç bilginize hayalinizde bir ses veya biçim vermeyi içerir (Bu duruma ulaşma konusundaki telkinler için bir sonraki bölüme bakınız). Örneğin, kendi 'İçsel Danışmanım'ı, yıllar önce 'Büyücü Merlin' adındaki bir çocuk kitabında gördüğüm yaşlı bir bilge adam olarak hayal ettim. Bir kez 'içsel danışmanınız'la zihninizde tanıştığınızda elinizdeki problem konusunda size yardım edip etmeme konusunda istekli olup olmadığını sorabilirsiniz. Eğer bu soruya cevabı olumluysa davranışınızın altında yatan muhtemel sebepler ve ikincil kazançlar konusunda içgörü sağlayacağını düşündüğünüz her tür soruyu sorabilirsiniz. Soru sorma işini nefes verirken yapmak faydalı olabilir. Nefes alırken de zihninize gelen ilk cevap danışmanınızın cevabı olabilir. Bazen danışmanınız, cevapları bilinçli bir şekilde ele almaya hazır olmadığınızı hissederse sorularınıza cevap vermeyerek koruyucu bir tutum sergileyebilir. Eğer bu olursa, danışmanınıza bu bilgiyi alabilmek için ne yapmak gerektiğini sormak faydalı olabilir. Bu noktada, eğitimli bir terapistten yardım almak konuyu aydınlatmak için gerekli olabilir. Bazı insanlar problemli davranışlarının ikincil kazançlarını bırakma veya bu faydaları sağlamak için daha uygun yollar bulma konusunda isteksiz olabilirler. Davranışlarını etkileyen muhtemel problemleriyle yüzleşme veya onlarla ilgilenme fikrinden rahatsız olabilirler. Bu tip insanlar değişme konusunda çok düşük motivasyona sahip olacaklardır.

[OPTİMİS]

Güzel bir seçim!
Tasavvur etme/canlandırma bölümünün örneklemeleri başta olmak üzere diğer bölümlerde şahsınızca bu sayfalara alınırsa uygun olacaktır sanırım.
Konu için içten teşekkürlerimi sunarım.

[Işıldayan Safir]

AMAÇLARINIZA AÇIKLIK GETİRMEK

Bir seyahate başlarken tam olarak nereye gideceğinizi bilmenin faydası vardır. Kendi kendine hipnozla kendi üzerinizde çalışmaya başlamadan önce kendiniz için ne istediğiniz ve bunu elde etmenin kapasiteniz sınırları dahilinde olduğuna inanmanız konusunda açık olmak yardımcı olacaktır. Gerçekçi olmak kadar, amaçlarınızın özel ve üzerinde iyi düşünülmüş olmasının da faydası olacaktır.

Örneğin, daha güvenli bir insan olmak istiyorsanız, güvenli olmanın sizin için ne anlama geldiği konusunda düşünün. Davranmak istediğiniz halleri, sahip olmak istediğiniz özellikleri içeren özel durumlar tasavvur edin. Bazı insanlar, istenen davranışı örnekleyen bir rol modelini düşünmeyi daha faydalı bulurlar. Bu rol modeli tanıdığınız veya hayalinizde yarattığınız biri olabilir.

Amaçlarınızı açık bir hale getirmek bilinçaltı zihninizin kazanmayı istediğiniz şey konusunda mümkün olduğu kadar çok bilgiye sahip olmasına yardımcı olur. Uygun açık telkinlerin yapılandırılmasında kolaylık sağlayabilir ve gerçekleşmeye başladıklarında olumlu değişiklikleri fark etmenize yardımcı olabilir. Bu da sizin kendi üzerinizde yaptığınız iş konusunda istekli kalmanızı sağlayabilir.

Bazen esas amacı birçok adıma bölmek uygun olabilir. Örneğin, bir sonraki amaç olan apartman etrafında yürümeden önce ön kapıya kadar yürümenin rahatlığına erişmeyi amaçlamak bir agorofobik için daha uygun olabilir. En son ve esas amaç 'normal bir hayat'a sahip olmak olacaktır (tabiî ilk olarak bunun tam anlamının açıklığa kavuşturulmuş olması gerekir). Amaçları sindirilebilir adımlara ayırmak bilinçaltı zihne makul hedefler vermekle kalmaz aynı zamanda yol boyunca ara başarılar da sağlar.