Medeni Kanun'un kadına sunduğu yaşama hakkı!

[Bluesky24]

76 yıllık Medeni Kanun'un eşitsizliklere dayalı hükümlerini bir kenara bırakıp bu sabah, hayatınızın modern dünyayla daha uyumlu, özgür ve eşitlikçi bir hale gelebilmesi olasılığının keyfine varın.



Aylardır süren ve zaman zaman tartışmalara neden olan Medeni Kanun Tasarısı, Adalet Komisyonu'nda kabul edildi. Tasarı kanunlaştığı takdirde aile içindeki eşitsizlik büyük ölçüde azalıyor. Böylelikle kadın gerek evde, gerekse dış dünyada ikinci sınıf insan konumundan kurtulup, erkek egemen toplumda bir kadın olarak ayakta durabilecek.

Pratikte olmasa bile teoride varolan "Aile Reisi" geçerliliğini yitirirken, özellikle evlilik dışı doğan çocukların toplumun ve kanunlar önündeki dışlanmışlığı son buluyor.



"Karı" sözcüğüne kısıtlama



Tasarıda "karı' sözcüğü yerine, "kadın" kelimesinin kullanılmasına özen gösterilirken kimi maddelerde "karı" sözcüğü yer alıyor. Bununla birlikte tam karşılığı bulunamayan ve sıkça kullanılan "ehliyet", "velayet", "veli", "nafaka" "kayyım", "tazminat", "ipotek", "tereke", "zilyetlik", "irtifak", "intifa hakkı", "muacceliyet", "emtia", "terkin", "ihraz" gibi kelimeler aynen korunuyor.



Kadın isterse kendi soyadını da taşıyacak



Yeni kanunla birlikte kadın, isterse kocasının soyadının yanı sıra kızlık soyadını da kullanabilecek. Erkek de isteğe bağlı olarak eşinin soyadını alabilecek.

Kanunla, boşanan kadına, ayrıldığı eşinin soyadını kullanabilme şansı da tanınıyor. Hatta kadın, ikinci bir evlilik yapsa bile ilk eşinin soyadını kullanmak ister ve bu soyadını kullanırken eski kocasına bir zarar vermeyeceğini ispatlarsa ilk kocasının soyadını kullanma hakkına sahip olabiliyor.



Oturulacak ev birlikte seçilecek





Ailenin oturduğu ev konusunda istisna getirilerek, bu ikametgah ile ilgili işlemler konusunda, eşlerden her biri, diğerinin açık rızasını almak zorunda olacak.

Kısacası, eşler, oturacakları evi birlikte seçme hakkına sahip olacaklar. Mevcut düzenleme ise kadına, kocanın belirlediği evde oturma zorunluluğu getiriyor. Tasarıda, "kanuni ikametgah" yerine Türkçe, "yasal yerleşim yeri" ifadesi kullanılıyor.



Kadının erken evlendirilmesi son buluyor!



Evlenme yaşında kadın ve erkek arasındaki eşitsizlik gideriliyor. Daha önce erkek için 17, kadın için 15 olan evlenme yaşı, her ikisi için de 17 yaşın doldurulması, 18 yaşından gün alma şartına bağlanıyor.

Olağandışı durumlarda ise kadın-erkek arasındaki fark kaldırılarak 16 yaşını doldurma, 17 yaşından gün alma olarak değiştiriliyor. Akıl hastaları, evlenmelerinde tıbbi sakınca bulunmadığı resmi sağlık kurulu raporuyla anlaşılmadıkça evlenemeyecekler.



Erkeğin reisliğine son!



Evlenme işlemi halen sadece erkeğin bulunduğu yerde yapılırken, tasarıyla kadının bulunduğu yerde de gerçekleştirilebilecek. "Kocanın evin reisi olması" hükmü değiştirilerek, evlilik birliğinin yönetiminde kadın ve erkeğin eşit söz hakkına sahip olması kanunlaşıyor.



Eşler iş seçiminde serbest



Kadınların meslek ve iş seçimlerinde eşlerinden izin alma zorunluluğu kaldırılıyor. Eşlerden herbiri meslek ve iş seçiminde serbest olacak. Ancak bu seçimde diğer eşin ve aile birliğinin huzuru ve yararı göz önünde bulundurulacak.



Sorumluluklar her iki tarafın



Kocanın, "kadın ve çocukların bakımından sorumlu olduğu" ilkesi kaldırılarak, yerine eşit mali sorumluluk getiriliyor. Evin giderlerine katılmada eşlerin mali güçleri, emek ve mal varlıkları esas alınacak.

Kadının kocası lehine borç altına girmesine ilişkin işlemleri hakimin iznine tabi tutan hüküm kaldırılıyor. Eşler, mali sorumluluğu birlikte taşıyacak. Eşlerden her biri, kendi borçlarından dolayı üçüncü kişilere karşı bütün malvarlığıyla sorumlu olacaklar.



Evlilik dışı çocuklara da eşit hak





Evlilik dışı ilişkilerden en fazla zarar gören kişi olan evlilik dışı çocuklar da yeni yasayla birlikte eşit haklara kavuşturuluyor. Yasa, evlilik dışı çocuklara da evlilik içi çocuklar gibi eşit haklar getiriyor. Buna göre, evlilik dışı çocuklar da evlilik içi çocuklar gibi mirasta eşit hakka sahip olacaklar. Evlatlıkla evlenmek kesin olarak yasaklanıyor. Daha önce evlatlıkla evlenmek yasak olmasına rağmen, evlenme gerçekleşmişse buna izin veriliyordu.



Kadınlar da nafaka ödeyecek



Yoksunluk nafakasını sadece kadın isteyemeyecek.

Kadın ve erkekler, refah düzeyi iyiyse her ikisi de nafaka isteme talebinde bulunabilecek. Boşanmadan sonra açılacak nafaka davalarında, nafaka alacaklısının yerleşim yeri mahkemesi yetkili olacak. Evliliğin boşanma sebebiyle sona ermesinden doğan dava hakları, boşanma hükmünün kesinleşmesinin üzerinden 1 yıl geçmekle zaman aşımına uğrayacak.



Çocuğu olan da evlat edinecek



Evlat edinmede yeni kurallar getiriliyor. Evlat edinmede çocuksuz olma veya alt soyun olmaması şartı aranmayacak. Bununla birlikte evlat edinme yaşı da 35'den 30'a indiriliyor. Çocuğu olanlar da diğer şartlar uygunsa evlat edinebilecek.

Evlat edinmede 2 yıllık bir deneme süresi öngörülüyor. Böylece bir çocuğu evlat edinmek isteyen kişinin 2 yıl süreyle ona bakıp, eğitmesi şartı aranarak gelişigüzel evlat edinme önlenecek ve küçükler korunacak. Daha önce erkeğe tanınan vesayet hakkı, kadına da tanınıyor. Ancak vesayet süresi 4 yıldan 2 yıla indiriliyor.



Cinsiyet değiştirme şartları



Her isteyen cinsiyetini değiştiremeyecek. Cinsiyetini değiştirmek isteyen kişi, bu değişikliğe gitmeden önce mahkemeye başvuracak. Cinsiyet değiştirmek için, 18 yaşını bitirmek, bekar olmak, sağlık kurulu raporu almak, transseksüel yapıda olmak, üreme yeteneğinden sürekli biçimde yoksun olmak gerekiyor. Bununla birlikte cinsiyet değiştirmek için hakimin izin vermesi de gerekiyor.

Boşanma ve malların paylaşımı



Boşanma, ölüm ya da diğer nedenlerle evliliğin sona ermesinde, 'Edinilmiş mallara katılma' yasal mal rejimi olacak. Edinilmiş mallara katılma rejimi, evlilik süresince edinilen mallarla eşlerden her birinin kişisel mallarını kapsayacak. Mal rejimiyle ilgli detaylı bilgi almak için tıklayın!