NLP7
 

- METAPROGRAM 2 -
(Dış Referans) - (İç Referans)

-- Bu Metaprogram veya odaklanma biçimleri, kişinin bir konuda kanaat getirmesi ve karar alma süreci ile ilgilidir...



-- Dış referans (DR) odaklı kişiler, birşey konusunda kanaat geliştirir veya kararlar alırken kendisi dışında bulunan referans kaynaklarına başvurma ihtiyacı duyarlar. Bir şeyi iyi veya doğru yapmış olduklarından emin olabilmeleri için başkalarının geri bildirimlerine ihtiyaçları vardır.
-- (DR) odaklı kişiler için "Biz" in bir parçası olmak, onaylanmak ve kabul görmek önemlidir. Çalışma ortamı içerisinde tek başlarına kararlar almaktansa bir ekip içerisinde sorumlulukların paylaşılmasını tercih ederler. (DR) odaklı bir kişiyi takdir ederek motive olmasını sağlayabilirsiniz. (DR) odaklı kişilere, kendileri dışındaki bilgi kaynaklarından örnekler göstererek daha kolay ikna olmasını sağlayabilirsiniz. Aşağıdaki örnek cümlelerde, dış referansın vurgulanmış olduğu kelimelerin altı çizilmiştir.

• "Öğretmenlerinin dediğine göre, çalışırsan bu sene üniversiteyi kazanabilirmişsin. Senin başarılı olacağına inanıyorlar…"
• "Bak kardeşlerin de çok çalıştı ve başardı… Sende başarabilirsin."
• "Araştırma raporları ve uzmanların görüşlerine göre önümüzdeki senelerde öğretmen açığı doğacak ve öğetmenlik gözde bir meslek haline gelecekmiş. Vakit kaybetmemelisin…"

Bu kelimeler, (DR) odaklı kişilerin bilincinde öncelikli olarak yorumlanarak karar alma sürecinde kendisine rehberlik edecektir...

-- İç referans (İR) odaklı kişilerde durum farklıdır...
Daha çok kendi değer yargılarını ve görüşlerini ölçüt olarak kabul ederler. Bundan dolayı kendi kendilerini ikna etmeleri daha önemlidir. İkna oldukları konularda kararlı davranırlar ve başkalarından gelen eleştirilere pek kulak asmazlar.
-- (İR) odaklı kişiler başkalarının idaresi altında çalışmayı tercih etmezler. Bir ekip çalışması içerisinde sık sık fikir ayrılıklarının yaşanmasına neden olabilirler. Herkes tarafından onaylanan bir karara çekinmeden itiraz edebilirler. "Biz" in bir parçası olmaktan ziyade "Birey" olmayı tercih ederler.
-- (İR) odaklı kişilerin birey olarak karar verme özgürlüğünü gözeterek, onlara kendi diliyle hitap ederek ve yine kendisinden örnekler göstererek daha kolay ikna veya motive olmalarını sağlayabilirsiniz.
• Sınavda başarılı olup olamayacağını sen benden iyi biliyorsun. Sen istedikten sonra yaparsın...
• Geçen sene başaracağım dedin ve başardın. Bu sene de başarabilirsin.
• Senin de bildiğin gibi…

Metaprogramlarımız her an bizimledir...
-- Okuduğun son kitabı hatırlamanı istiyorum. Bu kitabı alma veya okuma kararını nasıl vermiştin? Kitabı okuma nedenin;
• Başkalarının tavsiye etmiş olması veya kitap adının Bestseller listesinde açıklanmış olması ise, (DR) odaklı,


• Kitap popüler olmasa da, kendi tercihlerin doğrultusunda bir seçim yaptıysan (İR) odaklı bir karar aldığını gösterir...

-- Giyim tercihlerini nasıl belirliyorsun? Modayı takip ediyor musun ?
• Çevrendeki insanların, kılık kıyafetin üzerindeki olumlu veya olumsuz eleştirilerini fazlasıyla dikkate alan biriysen, giyim konusunda (DR) odaklı olduğunu gösterir...


• "Ben üzerime yakıştığına inandığım herşeyi giyerim", veya "Ben ne giyersem moda odur" diyorsanız, giyim tercihleriniz konusunda (İR) odaklı olduğunuzu gösterir...



- METAPROGRAM 3 -
(Düzen-Prosedür) - (Bağımsız-Olanak)

-- Sıradaki Metaprogram özellikle iş hayatını yakından ilgilendiriyor.





Düzen - Prosedür (DP) odaklı kişilerin ortak özellikleri aşağıdaki gibidir;
• Özellikle sabit bir akış şemasının titizlikle takip edilmesini gerektiren meslek dallarında başarıyla çalışabilirler.
• Bir işi iyi yapmanın belli bir şekli şemali veya kuralı olduğuna, her seferinde tüm detayların aynı şekilde gözetilmesi gerektiğinde inanırlar.
• İşin neden yapıldığından ziyade nasıl yapılması gerektiği ile ilgilenirler.
• Alışılagelmiş, rutin olanın dışına çıkmak (DP) odaklı kişileri tedirgin eder. Çalışma biçiminin ve kuralların baştan bilinir olmasını isterler...


Bağımsız ve Olanak (BO) odaklı kişilerin özellikleri aşağıdaki gibidir;
• Yeni seçeneklere ihtiyaç duyar ve alternatifler yaratmak isterler.
• Katı kuralları olan ve rutin bir akışın izlenmesi gereken işlerden ziyade serbest bir ortam içerisinde en yüksek performanslarını gösterirler.
• Yeni yollar keşfetmeyi ve yeni fikirler üretmeyi severler.
• Ekip çalışmasına dâhil olduklarında başkalarına tabi olacaklarından dolayı, kendilerini kısıtlanmış hissedebilirler.

Bu nedenle;
• Sürekli gelişime ve yeni alternatiflerin üretilmesine ihtiyaç duyulan iş alanlarında, (DP) odaklı kişiler yerine (BO) odaklı kişilerin;
• Süreçlerinin değiştirmeden itina ile takip edilmesi gerektiği alanlarda ise (BO) odaklı kişiler yerine (DP) odaklı kişilerin isdihdam edilmesi olası bir verim kaybını önleyecektir...

Hayatın içinden lezzetler...
• (DP) odaklı kişileri yemek yaparken gözlemleyin. Bildikleri yemek tarifine, malzemelerin gramajına ve hazırlanış biçimine harfi harfine uymak isteyeceklerdir.


• Bu tutum (BO) odaklı kişiler için sınırlayıcıdır. Onlar için mutfak başlı başına yaratıcılıklarını kullanabilecekleri olanaklarla dolu bir mekândır. Olanakları (bu durumda malzemeleri) gözönünde bulundurarak yeni karışımlar denemekten çekinmezler.
• (DP) odaklı kişi dışarıda yemeğe çıktığında sık sık aynı mekâna gitmeyi, aynı masada oturmayı, aynı yiyeceği ve içeceği spariş etmeyi, (BO) ise yeni mekânları keşfetmeyi tercih edecektir…

Unutmayalım,
-- Daha önceki dersimde de ifade ettiğim gibi, metaprogramlar iyi kötü veya doğru yanlış olarak sınıflandırılmamalıdır. Önemli olan farkındalık kazanmak ve davranış esnekliği geliştirebilmektir.
-- Günümüzde tanımlanmış 40 farklı çeşidi bulunan Metaprogramlar konusu, NLP Master Practitioner Eğitimlerimizde, yaklaşık iki eğitim günü içerisinde detaylarıyla işlenmektedir.