Dil Edimleri Teorisi

[bluemoon24]

Birincisi doğru veya yanlış olarak değerlendirilebilen çeşitli

betimsel ifadeleri kapsar. Örneğin 'dünya yuvarlaktır' veya 'dünya düzdür' veya

'kapı kapalı' gibi. İkinciler ise hiçbir özel enformasyon taşımayan, 'sana

saatin kaç olduğunu soruyorum' veya 'kapıyı kapatmanı emrediyorum' gibi

ifadelerdir.Performatif ifadelerin bir kısmı bu örneklere kıyasla daha

belirsizdir, durumun/ bağlamın dikkate alınmasını gerektirirler; örneğin bir

yönetim kurulu toplantısında başkanın 'toplantı başladı' sözü performatif iken

bu ifadeyi bir dış gözlemcinin toplantı hakkında söylemesi

saptayıcıdır.Austin her ifadenin arkasındaki edim türünün (üç farklı

tip) dikkate alınması gerektiğini vurgular.Performatİf ifadeler,

enformasyon iletmez, bir şeyin durumunu betimlemez, fakat bir dil edimi (örneğin

vaadde bulunma, isteme veya emretme edimi) gerçekleştirirler. Ancak tüm

ifadeler, saptayıcı da olsalar, ifade edildikleri durumda dikkate alınırlarsa

daima bir edim değeri taşırlar. Örneğin 'kapı kapalı' ifadesi, duruma göre,

zımni olarak bir talep ('bana kapıyı açar mısın?'), öneri ('Burada yalnızız,

ciddi olarak konuşalım') veya ikaz (beni rahatsız etmemen için uyarıyorum')

değeri taşıyabilir.Austin'in teorisi, dilin pozitivist analizinin

eleştirisine bir katkı sayılmıştır. Zira bu teoriye göre pek çok cümle dil

edimleri oluşturabilir; yanlış veya doğru olmaksızın bir işlev görebilir,

söylemde bir anlam tipi araştırmayı başlatır; bu anlam, söylemin dediğiyle

değil, yaptırttığıyla ilgilidir; bu, dilin pragmatik boyutudur.Austin'in

dil edimleri teorisi, daha sonra öğrencisi Searle tarafından geliştirilmiştir.

Bazı yazarlar, dil edimleri teorisini, dil sosyal psikolojisinin temellerinden

biri saymaktadır. Chabrol'un deyişiyle, Dil sosyal psikolojisi, iletişimlerin

incelenmesi ile etkileşimsel bir eylem teorisini birbirine eklemlemek suretiyle,

sosyal gerçekliği oluşturan günlük etkileşimleri üreten ve yorumlayan sosyal

aktörlerin iletişim kompetansının altında yatan bilişsel, dilsel ve sosyal

ilkeleri, kuralları, prosedürleri, uzlaşmaları, normları ve stratejileri

irdelemeyi konu alır.



Dr.charles V.ford ..yalan, Yalan, Yalan, Yalancılığın PsikolojisiSosyal Kuralların Psikolojisi (Muzaffer Şerif)Diyabetik Hastada Psikolojik SorunlarPsikolojik Cilk HastalıklarıYaratıcılıkYapısalcılıkSürrealist YaklaşımPragmatik YaklaşımKişisel Modernlik Yaklaşımlarıİşlevselcilikİnşacı YaklaşımFenomenolojik YaklaşımDiferansiyel YaklaşımPsikodinamik YaklaşımDavranışçı YaklaşımBiyolojik YaklaşımBilişsel Öğrenme YaklaşımıVroom'un Beklenti TeorisiTutkulu Aşk TeorisiSosyal Karşılaştırma Teorisi