Türkiye'de Çocuk İstismarları

[bluemoon24]

Çocuk İstismarı ve İhmalini önleme Derneği Başkanı Doç. Dr. Figen Şahin, bölgesel araştırmaların sonuçlarına göre, Türkiye'de çocukların yaklaşık yüzde 35'inin fiziksel, yüzde 4-30'unun ise cinsel istismara maruz kaldığını bildirdi.



Doç. Dr. Şahin, AA muhabirine yaptığı açıklamada, çocukların bedensel ve ruhsal sağlıklarını ve gelişimlerini olumsuz etkileyen her türlü durumun ''istismar'' olarak tanımlandığını belirterek, istismarın fiziksel, duygusal ve cinsel olabileceğini kaydetti.



İstismarda, işsiz baba, ekonomik sıkıntı, evde fuhuş ortamının olması, hasta ya da pasif kişilikli bir anne, ebeveynlerin eğitim seviyesinin ve sosyal yaşam biçimlerinin düşük olmasının önemli risk faktörleri olduğunu belirten Şahin, genellikle fiziksel istismarın eğitim seviyesi düşük ailelerde, cinsel ve duygusal istismarın ise tüm aile yapılarında görülebildiğine dikkati çekti.



-''TüRKİYE'DE 'DAYAK', TERBİYE ETME YöNTEMİ''-



Çocuğun bedenine kaza ile olmayan sarsma, iteleme, cisimle vurma, ısırma, yakma, sigara söndürme gibi durumların tümünün fiziksel istismar olarak tanımlandığını belirten Şahin, Türkiye'de çocukların yüzde 35'inin fiziksel şiddete maruz kaldığını söyledi.



Şahin, Türkiye'de dayağın, çocuğu terbiye etme yöntemi olarak kullanıldığını, okulda ve aile içinde sıklıkla uygulandığını belirtti.



Dayağın, çocuğa doğruyu ve yanlışı öğretmede doğru bir yöntem olmadığını vurgulayan Şahin, ''Bu durumda çocuk, dışarıdan güdümlü otoriteyi öğreniyor. Cezalandırılmamak için bazı şeyleri yapmayı ya da yapmamayı öğreniyor oysa içsel olarak bunu yapmaması ya da yapması gerektiğini öğrenmesi lazım. Dış denetimle yanlış davranmamaya zorlanan çocuk, üstünden denetim çekildiği anda yanlış davranmaya devam ediyor'' dedi.



''Şiddet uygulanarak engellenen yanlış bir davranışı bir sonraki seferde engelleyebilmek, ancak şiddetin oranını artırmakla mümkün olabiliyor'' görüşünü ifade eden Şahin, şöyle devam etti:

''Dayak sonrasında çocukların içinde öfke ve hınç birikiyor, haksızlığa uğramış duygusu yaratabiliyor, sevecen, iyi niyetli duygunun yerine öfke ve kızgınlık gelişiyor. Yetişkinlik döneminde, başkaları üzerinde hakimiyet kurabilecek yaşa geldiğinde o da şiddete başvuruyor. Çocuklara şiddet yerine, yaşına göre anlayacağı şekilde konuşularak terbiye verilmeli, ona değer verildiği gösterilmeli.''





-''ÇOCUKLARIN YüZDE 30'U CİNSEL İSTİSMAR MAĞDURU''-



Şahin, bir erişkinin cinsel doyum amacıyla çocuğu kullandığı, dokunma, sürtünme, cinsel ilişki ve kendi cinsel organları gösterme gibi her türlü durumun ''cinsel istismar'' olarak kabul edildiğini belirterek, araştırmalara göre Türkiye'de yüzde 4-30 arasında cinsel istismar görüldüğünü kaydetti.



Tacizlerin çoğunun, çocuğun tanımadığı kişiler tarafından yapılmadığını aksine güvendiği, bildiği kişiler tarafından yapıldığına dikkati çeken Şahin, ''Bu kişiler daha çok çocukla iletişim kurmayı bilen ve çocuğun üstünde otoritesi olan baba, amca, dayı, kuzen ya da öğretmen gibi kişiler'' dedi.

Şahin, tacizlerin yaklaşık yüzde 50'sinin çocuğun akraba ve yakın çevresi tarafından yapıldığını kaydederek, şöyle devam etti:



''Tacizler genellikle zorlama ile olmuyor; kandırarak, hediyeler vererek yapılıyor. Tacizci, 'bu bizim aramızda sır, kimseye söyleme' diyor. Çocuk da tacizcisi tanıdığı ve güvendiği biri ise onu korumak adına kimseye anlatmıyor.



Biz ancak bize gelen başvuruları biliyoruz. Yani buz dağının üstte görünen yüzü gibi. Altta görmediğimiz çok daha büyük bir grup var.''

Türkiye'de erkek çocukların cinsel istismara uğramayacağı gibi bir yanılgı olduğunu belirten Şahin, ''Erkek çocuklar da neredeyse kız

çocukları kadar cinsel istismara maruz kalabiliyor. Bize başvuran cinsel istismar mağdurlarının yüzde 40'ı erkek çocuk' dedi.



Şahin, Türkiye'de kız çocuğunun namus kavramı ile özdeşleştirildiğini ifade ederek, bu nedenle kızların daha çok koruma altında olduklarını, erkek çocukların ise aynı oranda korunmadıklarını dile getirdi. Erkek çocukların ''daha kolay hedef'' olduğu görüşünü savunan Şahin, özellikle 16-17 yaşındaki bazı ergenlerin cinsel meraklarını 8-9 yaşındaki erkek çocuklarla tatmin etmeye çalıştıklarına dikkati çekti.



-''ÇOCUĞA KENDİNİ KORUMASI öĞRETİLMELİ''-



Ebeveynlerin çocukları cinsel istismardan korumak için en iyi yolun çocuklara ''kendini korumayı öğretmek ve cinsel eğitim vermek'' olduğunu ifade eden Şahin, küçük yaşlardan itibaren çocuklara bedenlerinin özel yerleri olduğunun anlatılması gerektiğini söyledi.



Çocuklara, başka birisinin özel yerlerine dokunmasının normal ve doğru olmadığını ve bu konularda ''hayır'' diyebilmeyi öğretmek gerektiğini belirten Şahin, bunların çocuklara ''ayıp ya da günah'' diye değil, anlatılarak öğretilmesinin doğru olacağını ifade etti.

Şahin, 3-6 yaş arasındaki çocukların, cinselliklerini ilk defa fark etmeye başladıklarını belirterek, cinsel eğitim konusunda şu önerilerde bulundu:

''Onların bu merakına kayıtsız kalınmamalı. Kız ile erkeklerin organlarının farklı olduğu söylenmeli ve isimleri öğretilmeli.



Çocuğa, 'Bu bölgelere, annen üstünü değiştirirken, banyo ve tuvalette yardımcı olmak için bakabilir. Doktora gittiğinde yanında anne ve baban varken doktor bakabilir ama bunun dışında kimsenin bakmasına izin verme ve (hayır) demekten çekinme' denilmeli. Buralara dokunmak, bakmak ya da ellemek isteyenler ile kendisinin özel bölgelerini göstermek isteyen kişiler olduğunda, o ortamdan uzaklaşması ve güvendiği birine anlatması gerektiği söylenmeli. Hepsinden önemlisi çocuğa, her ne olursa olsun ailesinin onun yanında olduğu hissettirilmeli.''



Çocuğun, istemediği bir durum karşısında ''hayır'' diyebilmesinin çok önemli olduğunu vurgulayan Şahin, öz güveni gelişmiş olan çocukların tacize uğramadıklarını, sevgi ve şefkat ortamında büyümeyen çocukların ise taciz karşısında sessiz kaldıklarını söyledi.

Şahin, ''Sevgisiz çocuklar, cinsel taciz amaçlı sıcak yaklaşımı sevgi gösterisi gibi algılıyor ve bunu kaybetmemek için susuyorlar'' diye konuştu.



-İSTİSMAR BELİRTİLERİNE DİKKAT-



Çocuklardaki duygusal ve fiziksel gelişmeler konusunda ailelerin dikkatli olmaları gerektiğini belirten Şahin, bazı fiziksel ve duygusal belirtilerin aileleri istismar konusunda uyarabileceğini söyledi.



Şahin, çocuğun özellikle bir yere gitmekten kaçınması, gece uykularında ani bozulmalar olması, daha önce olmayan idrar ya da dışkı kaçırmalarının başlaması, stres bulguları, erkeklerden korkma ya da tam tersine toplum içinde aşırı cinsel davranışlarda bulunma gibi daha önceden yapmadığı davranışları yapmasının istismar belirtileri olabileceğine dikkati çekerek, fiziksel bulguların da cinsel bölgede oluşan kaşıntı, kızarıklık, akıntı ya da kanama gibi belirtilerle belli olabileceğini kaydetti.



Bu ve benzeri bulguların cinsel istismarın ''kesinlikle'' olduğunu göstermediğini ifade eden Şahin, ''Bunlar kuşkulandırabilecek bulgulardır'' dedi.



Şahin, cinsel istismar vakalarında adli sürecin de çocukları olumsuz etkileyebildiğini belirterek, çocukların bu süreçte birçok kez anlatarak olayı tekrar tekrar yaşadıklarını söyledi.



Şahin, anlatımın bir kez videoya alınması, ilk muayene bulgularının raporlanıp görüntülenmesi ve mahkemede de bunların kullanılması önerisinde bulundu.



-''MAĞDURLAR, DAHA SONRA İSTİSMARCI OLABİLİYOR''-



Çocuk İstismarı ve İhmalini önleme Derneği Yönetim Kurulu üyesi Doç. Dr. Orhan Derman da istismara maruz kalan çocukların yeterli ilgi görmediği ve tedavi edilmediği durumlarda, ileride istismarcı olabileceklerine dikkati çekerek, mağdur sayısı arttıkça istismarcı sayısının da o oranda arttığını söyledi.



Cinsel istismara uğrayan çocuğun, ''kendini kirlenmiş ve suçlu hissedebildiğini'' belirten Derman, ''Kendini toplumdan soyutluyor ve yalnızlaşıyor. Bir gün yaşadıklarının hıncını almak, başkasının da aynı acıyı çektiğini görmek, kendine mağdur bir paylaşımcı bulmak gibi nedenlerden, ileride istismarcı olabiliyor. Maalesef, bu bir kısır döngü halinde devam ediyor'' dedi.



Mağdur çocuğun, olayı sadece hekimlerle paylaşması gerektiğinin doğruluğunu vurgulayan Derman, ''Çünkü, güvendiği kişiler bile 'nasıl olsa böyle bir şey yaşadı. Ben de yapabilirim' tarzında yaklaşımlarda bulunabiliyor ve istismarcı olabiliyor'' diye konuştu.

Derman, cinsel, duygusal ya da fiziksel istismara maruz kalan çocukların, ergen bir birey olduklarında etrafındakileri ezmeye çalıştıklarını, insanlara güvenmeyen, herkesin her an kötülük yapabileceğinden kuşkulanan kişiler olduklarını söyledi.ANKARA (A.A) - Yeşim Sert Karaaslan