PANDORA sizce ne demek, PANDORA size neyi çağrıştırıyor?

[bluemoon24]

*



Bir zamanlar her yılbaşı 'tv'ye dansöz çıksın mı çıkmasın mı? 'diye uzun uzun tartışmalar yapılırdı.Şimdi hangi kanala açsanız karşınıza dansöz çıkıyor.Daha doğrusu dansözler topluluğu.Daha da doğrusu 'dansöz kılığına girmiş kadınlar'.Artık onlar da,o 'dansöz gibiler'de gündelik 'sanal' hayatın bir parçası.Oysa bir zamanlar hakiki dansözler vardı.Acısıyla tatlısıyla hakiki hayatları olan hakiki dansözler.PANDORA onlardan biriydi.Öldüğü yerde 'ilahi bir tesadüf eseri' olarak,bugün aynı isimde bir kitapçı var.



Beyoğlu'nda,Büyükparmakkapı ile Hasnun Galip Sokağının kesiştiği yerde,paçavralar içinde,donarak ölmüş bir kadın cesedi yatıyordu.Vadesi,Donarak mı,yoksa ağır bir kaba dayak yüzünden mi dolmuştu? Kurcalayan çıkmadı.Yola doğru savrulmuş kolunun altında rakı şişesi vardı.Derin yaralarla perişan suratı duru beyazdı.Kusrmuş,Altına işemiş,ortalığı kana bulamıştı.1968 yılıydı.Sokağın esnafı onu hemen tanıdı 'Ulan,Bizim PANDORA bu! 'diyerek günahkar ruhu için dua okudular,üstünü gazeteyle örttüler,uçmasın diye şurasına burasına taş koydular.



O gün İstanbul'da tıpkı bugünkü gibi sulusepken bir kar yağıyordu.PANDORA'nın zavallı bedeni öğlene kadar orada öylece yattı.Nihayet Savcı Bey polis jipiyle geldi,iki satır zabıt tuttular.Malum,su testisi su yolunda kırılır meselenin derinliğiyle sarsılarak defolup gittiler.Artisler Kahvesi2nden bir şapka dolusu parayla çıkan üç-beş serseri,PANDORA'nın kuş gibi gövdesini itinayla kaldırarak,hemen Ağa Camii'ne taşıdı.ORdanda Klaksız'daki Bahriye mezarlığına götürüp gömdüler.



1960'larda dansözlerin hayatı,bugünkü Mısırlı meslektaşları kadar zordu.Çaptan düşene kadar topuklu iskarpininden şampanya içilen,kocayınca paspas gibi sokağa atılan kadınlardan biriydi PANDORA.Tıpkı bizim gibi iki yakası hayatta bir araya gelemeyenlerdendi.Salak,önüne gelene aşık oluyordu.Mektepli yavşaklara,klaksonu havalı şöförlere,torbacılara,tombalacılara,pavyon fedailerine karşı aşırı bir zaafı vardı.1962'de kabasından bıçaklandı.1964'te dişlerini döktüler.1965'te jiletle güzel façasını bozdular.En nihayet 1967'de,dans edemesin diye bacaklarından vurcular.Kimbilir kaç kere tövbe edip köyüne döndü,kaçkere.Ancak bir ya da iki aya kalmadan tekkeye dönüyordu.



Elmadağ'daki lüks kluplerde çalıştı.Düşkünlük yıllarında ise çadır tiyatrolarında ve Anadolu'nun kerpiçten örme tüm pavyonlarında göbek attı.Herifler,PANDORA üstünde oynasın diye ceketlerini sahneye fırlatırlardı.Piste çıktı mı 45 dakikadan evvel inmezdi.Bir yılbaşı gecesi,iddia üzerine,dizlerinin üstünde altı saat dans ederek 15 lire kazanmıştı.Yer dansında beli gelirmiş diye bir rivayet dolaşırdı hakkında.



O zamanlar gazino patronları dansözlere çeşitli isimler yakıştırırlardı.Emine Adalet Pee(Irak elçisinin eşi Fahrünnisa Zaid'in Berlin'de düzenlediği kostümlü 'şark partisi'nde Adolf Hitler'e göbek attı) ,Tahiye Salem,Özel Tanca(r etti) ,İnci Birol(Fahrettin Aslan'a ikiz çoçk doğurdu) ,Necla Ateş,Nermin Kuran(yoksulluk içinde genç yaşta öldü) ,İnci Altıntop,Anna Bella(35 bıçak darbesiyle öldürüldü) ,Türkan Şamil,Salome(yüzüne kezzap attılar) ,Serap Özer(yoksulluk içinde genç yaşta öldü) ,Semiramis,Semire Semir,Nimet Alpullu(Alpullu sakinleri ayağa kalkınca mecburen soyadını Alp olarak kısaltmıştı) ,Hülya Babuş(annesi ve bütün kız kardeşleri dansözdü.Ailenin erkekleri tel cambazıydı.Babuş bir süre milli kaleci Varol'un sevgilisi oldu.Babuş milli kaleciye taşra panayırlarında penaltı çektiriyordu.) ,Gönül Seval,Nilüfer Sezer,Tamara(ALmanya'ya işçi gitti) ,Işık Nur,Saliha Tekneci,Afrodit(nadim oldu,türban taktı) ,Melike Cemali,Tülay Zerengil,Afet Sevilay,Sedef Türkay('Bay Alkolik'in -Halit Çapın'ın-Türkye Güzellik Kraliçesi İnci Asena'dan sonraki teselliydi) ,Nana,Zennube gibi.



Ona PANDORA adını Alp Zeki Heper'in çektiği Soluk Gecenin Aşk Hikayeleri filminin setinde tanıştığı üniversiteli sevgilisi takmıştı(sonra bu çocuk eroinden kafayı yedi) .PANDORA'nın çetin rakipleri vardı.Bu yüzden kısacık ömrü ona buna haset çekerek geçti.Adına şarkı bestelenen Zennube,Nana en çekemediği dansözlerdi.

UZUN,İNCE YOLCULAR-Ümit Bayazoğlu







toprak ve su bileşeni salak şey..



meraklı..



(açtırma kutuyu söyletme kötüyü sözünün bu pandoranın kutusu mu olduğu ile ilgili ciddi şüphelerim var)



ya da şöyle düşünülebilir..







yunan töresinde kadın yetişkin sayılmaz, erkeğin malıdır dövülebilir başka bir erkeğe armağan edilebilir.. kadın, babasının, kocasının, mirasçılarının bunlar da olmadı devletin vasiliği altındadır. (vasi, kadının efendisidir)



ve bunların hepsine sebep acaba pandoranın salaklığı mıdır?



ya da tüm bunlar erkek türünün, kadını köle yapmak için pandorayı yaratma nedeni midir?







ilk kadın..(insan)







Pandora Yunan mitolojisinde, tanrılar tarafından kendisine emanet edilmiş, içi yeryüzünde bulunabilecek bütün kötülüklerin doldurulduğu ve bunun yanına bir de dünyanın kötülüklerine direnme gücü sağlayan umudun kapatıldığı bir kutunun emanet edildiği meraklı, tedbirsiz bir kadını simgelemektedir.







Tanrılar yeraltına gizlemişlerdi besinlerini.



Yoksa insan bir gün çalışıp rızkını sağlar,



sonra bir yıl sırtüstü yatardı,



asar bırakırdı sabanını ocak başında,



çözerdi çiftini çubuğunu,öküzlerini.



Zeus kızınca Prometheus'a,



kendini aldatan o sivri akıllıya,



sakladı varını yoğunu insanlardan,



o gün bugündür dertlere boğdu insanoğlunu,



Zeus gizledi besini insandan.



Ama Iyapetos'un güçlü oğlu Prometheus,



Çaldı Zeus 'un ateşini insanlar için,



sakladı onu nartex kamışının içinde.



Kızdı bulut devşiren Zeus, dedi ki ona:



'Iyapetos oğlu sivri akıllı kişi,



seviniyorsun ateşi çaldın beni aldattın diye,



ama bilki dert açtın kendi başına da



aldığın ateşe karşılık, bir bela,



öyle bir bela saracağım ki insanlara,



sevmeye okşamaya doyamayacaksın bu belayı,



Böyle dedi ve kah kah güldü insanların



ve tanrıların babası.



Namlı şanlı Hephaistos'u çağırdı hemen:



'Bir parça toprak al,suyla karıştır dedi,



içine insan sesi koy, insan gücü koy,



bir varlık yap ki yüzü ölümsüz tanrıçalara benzesin,



bedeni güzelim genç kızlara.



Athena, sen de ona el işlerini öğret dedi,



renk renk kumaşlar dokumasını öğret.



Nurtopu Aphrodite, sen de büyülerinle kuşat onu,



istekler,arzularla tutuştur gönlünü.



Yüz gözlü devi öldüren Hermesias, sen de



bir köpek yüreği,bir tilki huyu koy içine'.



Böyle dedi Zeus, onlar da yaptılar dediğini.



Koca Hephaistos, topal tanrı, hemen



bir kız biçimine soktu toprağı.



Gök gözlü Athena, süslü kuşağını sarıverdi beline.



O canım Kharitler ve güzelim Peitho,



altın gerdanlıklar taktılar boynuna.



Horalar, bahar çiçekleriyle donattılar saçlarını,



Hermesias doldurdu göğsüne yalanı dolanı,



uzaktan gürleyen Zeus 'un oluyordu isteği.



Ses koydu içine o tanrılar kılavuzu



ve Pandora adını taktı.



Pandora demek, bütün tanrıların armağanı demekti,



çünkü bütün Olympos'lular insanların



başına bela etmişti onu,



Tanrıların babası kurunca bu düzeni,



Epimetheus'a gönderdi Pandora'yı



kılavuz tanrı Hermesias'la.



Epimetheus unuttu Prometheus'un dediğini.



Zeus'tan armağan alma demişti ona Prometheus,



alırsan, ölümlüleri derde sokarsın demişti.



Armağanı aldı ve alınca anladı



başına bir bela aldığını.



Eskiden insanoğulları bu dünyada



Dertlerden,kaygılardan uzak yaşarlardı,



bilmezlerdi ölüm getiren hastalıkları.



Pandora açınca kutunun kapağını,



dağıttı insanlara acıları dertleri.



Bir tek umut kaldı dışarı çıkmadık,



kapağı açılan dert kutusundan.



Umut tam çıkacakken Pandora kapatmıştı kapağını,



böyle istemişti bulutlar devşiren Zeus.



O gün bugündür insanların başı dertte,



toprak bela doludur, deniz bela dolu,



geceler dert doludur, gündüzler dert dolu,



belalar başı boş dolaşır sessizce



ölümlülerin çevresinde,



derin düşünceli Zeus ses vermedi onlara,



sessizce gelişlerini duymasın diye insanlar.



Görüyorsun ya Zeus'un dilediğine karşı konmaz.

Hesiodos / Pandora Efsanesi







Kaynak:Antropoloji