[bluemoon24]

* özel adlara getirilen iyelik ve hal eklerinin, özel isimden ayrılması için konur. sayısız istisnaları vardır. mesela, Yabancı özel adlar dışındaki özel adlara getirilen yapım ekleri ve çokluk eki kesmeyle ayrılmaz:







türkçeden sonra kesme işareti kullanılmaz. en belirgin örneği budur. mesela, "türkçe'yi bildiğini sanmak" hatalıdır. doğrusu "türkçeyi bildiğini sanmak"tır.



* Kesme işareti



1. Özel adlara getirilen iyelik ve hâl eklerini ayırmak için konur: Fatih Sultan Mehmet'e, Atatürk'üm, Türkiye'm, inönü'den, Yurdakul'dan, Kâzım Karabekir'i, Yunus Emre'yi, Ziya Gökalp'tan Türk'e, Alman'ı Jüpiter'den, Venüs'ü Türkiye'de, Van Gölü'ne, Ağrı Dağı'nın Ziya Gökalp Bulvarı'nda, Çankaya Köşkü'ne, Sait Halimpaşa Yalısı'ndan Kiralık Konak'ta, Sinekli Bakkal'ı.







Ancak aşağıda belirtilen özel adlardan sonra kesme işareti kullanılmaz:







a. Kurum ve kuruluş adları: Türkiye Büyük Millet Meclisine, Türk Dil Kurumundan, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığına, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dekanlığına.







b. Akım, çağ ve dönem adları: Eski Çağın, Yükselme Döneminin, Klâsik Türk Edebiyatına, Millî Edebiyat Akımının, Edebiyat-ı Cedide Topluluğunun.







c. Kişi adlarından sonra kullanılan unvanlar: Mustafa Kemal Paşaya, Nasrettin Hocada, Enver Paşanın, Zeynep Hanıma, Ayhan Beyden, Ahmet Mithat Efendinin, Enver Paşayı.







ç. Ay ve gün adları: 29 Ekime..., 30 Ağustos Çarşambadan sonra







d. Deyimlerde geçen özel adlar: Allahtan hayırlısı, Allaha emanet Alinin külâhını Veliye, Velinin külâhını Aliye.







UYARI : Ahmet, Halit, Mehmet, Murat, Recep Gazi Antep, Sinop, Zonguldak gibi örneklerde kesme işareti kullanılır. Ancak kelimeler, Ahmeti, Haliti, Mehmeti, Muratı, Recepi, Gazi Antepi, Sinopu, Zonguldakı şeklinde telâffuz edilmez Ahmedi, Halidi, Mehmedi, Muradı, Recebi, Gazi Antebi, Sinobu, Zonguldağı şeklinde telâffuz edilir.







UYARI : Özel adlar yerine kullanılan"o" zamiri cümle içinde büyük harfle yazılmaz ve kendisinden sonra gelen ekler kesme işaretiyle ayrılmaz.







2. Yabancı özel adlardan sonra getirilen çokluk ve yapım ekleri kesme işaretiyle ayrılır: Nice'ler, Lille'li, Bordeaux'lu, Honolulu'lu.







UYARI : Yabancı özel adlar dışındaki özel adlara getirilen yapım ekleri ve çokluk eki kesmeyle ayrılmaz: Türklük, Türkleşmek, Türkçü, Türkçülük, Türkçe, Müslümanlık, Hristiyanlık, Avrupalı, Avrupalılaşmak, Aydınlı, Konyalı, Bursalı Ahmetler, Mehmetler, Yakup Kadriler, Ereğliler. Bu eklerden sonra da kesme işareti kullanılmaz: Türklüğün, Türkleşmekte, Türkçenin, Müslümanlıkta, Hristiyanlıktan, Aydınlıdan.







3. Kısaltmalara getirilen ekleri ayırmak için konur: TBMM'nin, TDK'nin, BM'de, ABD'de, TV'ye.







UYARI : Küçük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen eklerde kelimenin okunuşu büyük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen eklerde kısaltmanın son harfinin okunuşu esas alınır: kg'dan, cm'yi, mm'den BDT'ye, THY'de, TRT'den. Ancak kısaltması büyük harflerle yapıldığı hâlde bir kelime gibi okunan kısaltmalara getirilen eklerde bu okunuş esas alınır: ASELSAN'da, BOTAŞ'ın, NATO'dan, UNESCO'ya.







UYARI : Sonunda nokta bulunan kısaltmalarla üs işaretli kısaltmalar kesmeyle ayrılmaz. Bu tür kısaltmalarda ek noktadan ve üs işaretinden sonra, kelimenin ve üs işaretinin okunuşuna uygun olarak yazılır: vb.leri, mad.si, Alm.dan, ing.yi, Nu.dan cm³e



* , m²ye



* , 64ten



4. Sayılara getirilen ekleri ayırmak için konur: "1919 senesi Mayısının 19'uncu günü Samsun'a çıktım." 1985'te, 8'inci madde, 2'nci kat 7,65'lik, 9,65'lik.







UYARI : Sıra sayıları ekle gösterildiği zaman rakamdan sonra sadece kesme işareti ve ek yazılır ayrıca nokta konmaz: 8.'inci değil 8'inci, 2.'nci değil 2'nci.







UYARI : Üleştirme sayıları rakamla değil yazıyla gösterilir: 6'şar değil altışar, 10'ar değil onar.







5. Dilimizde kolmak, netmek, neylemek, napmak gibi fiiller yoktur. Ancak konuşmada ve vezin dolayısıyla şiirde bu tür kullanılışlar ortaya çıkabilmektedir. Seslerin vezin dolayısıyla şiirde veya konuşma sırasında düştüğünü göstermek için kesme kullanılır: K'oldu, N'oldu? N'etsin? N'eylesin? N'apalım?







Bir ok attım karlı dağın ardına







Düştü m'ola sevdiğimin yurduna







il yanmazken ben yanarım derdine







Engel aramızı açtı n'eyleyim









6. Bir ek veya harften sonra gelen ekleri ayırmak için konur: A'dan Z'ye kadar, b'nin m'ye dönüşmesi, Türkçede -daş'la yapılmış birçok söz vardır.







7. Özel adlar için yay ayraç içinde bir açıklama yapıldığı takdirde kesme işareti yay ayraçtan sonra konur: Yunus Emre



* 'nin, Yakup Kadri



* 'nin.







Ancak, cins isimler için yapılan açıklamalarda yay ayraçtan sonra doğal olarak kesme işaretine gerek yoktur: imek fiili



* nin geniş zamanı şahıs ekleriyle çekilir.







TDK Yazım Kılavuzundan altıntıdır.



* tekrar tekrar yazmak gerekir ki , kesme işaret tüm özel isimlerden sonra değil, sadece ve sadece ve sadece kişi ve yer isimlerinden sonra kullanılır. Karışıklık yaratacak bir durum söz konusu olduğunda ancak her özel ismin sonuna getirebilirsiniz.



* yıllar yıllar once bir profesorun kim bes yuz milyar ister'de soruyu yanlış cevaplamasına neden olan işaret.



soru= Özel adlara getirilen iyelik ve hâl eklerini ayırmak için konan isaret hangisidir? **



A=