içgüdü

[bluemoon24]

organizmanın hayatta kalması için gerekli bilinçdışı itkiler. freud'a göre iki ana içgüdüden bahsedebiliriz: yaşama ve üreme içgüdüsü , yokolma ve yoketme içgüdüsü . bunlar birbirinin tam olarak zıttı .



böyle gereksiz bir tanım yazmak için girişmedim bu giriye. amacım modern dünyada bastırılan içgüdülerin yansımalarındaki paralelliklerden bahsetmek, biraz indirgemecilik oynamak. bunun için iki insan modeli alacağım, seversiniz siz modelleri: koyu müslüman ahmet ve sert metalci cenk . bu modellerin benim işime gelecek şekilde seçilmiş olduğunu, bütün müslümanları veya metalcileri temsil etmediğini şiddetle vurgulamak isterim ki sonradan istanbul metalciler odası yürüyüş düzenlemesin. müslümanlar anlayışlıdır onlardan korkmuyorum. işte gidiyoruz!



gün başlıyor, ahmet ve cenk uyanıyorlar. hayatta kalma içgüdülerinin bir parçası olan "acıkma"yı hissettikleri için kahvaltı yapıyorlar. yine hayatta kalma içgüdüleri gereği ikisi de kendilerini bazı sosyal gruplara dahil hissediyor , ve bir de aileleri var. ayrıca ahmet camiye ve dergaha giderek, cenk de bir müzik grubuna dahil olarak ve konserlere giderek "bir topluluğa katılarak hayatta kalma" içgüdülerini dinliyorlar.



ahmet kahvaltıdan sonra ayşeyle sohbet ediyor. ahmet üreme içgüdüsü gereği evli, çünkü modern hayatta adamı evlenmeden ürettirmiyorlar. eşi ayşenin saçları, erkeğin dişiyi diğer erkeklerden koruma içgüdüsü gereği, dikkat çekmesin diye bir bezle kapatılmış. aynı nedenle ayşe diğer erkeklere oldukça mesafeli davranıyor. fakat kadının üreme kaynaklı dikkat çekme, güzel görünme içgüdüsü de bir çıkış yolu bulmuş: rengarenk ve binbir çeşit desene sahip birsürü başörtüsü var ayşenin, herhangi bir saç rengi ve modelinden çok daha fazla dikkat çekiyor. neyse ki ahmet ve ayşe farklı içgüdülerin çatışmasından doğan bu tutarsızlığın farkında değil. aslında ülkelerinde bu konuda tartışan çoğu kimse bunun farkında değil.



ahmetin babası ve annesinden oluşan sistemde ise erkeğin dişiyi koruma içgüdüsü dişinin dikkat çekme içgüdüsünü tamamen bastırmış: rengarenk başörtüleri yok ahmetin annesinin, simsiyah ve heryerini kaplayan çarşafları var. işte bu, dengesiz ama erkek açısından tutarlı bir sistem. ayşe ve ali sistemi, iki tarafın içgüdülerinin dengede olduğu ama erkek açısından tutarsız bir sistemdi.



ahmet babasının üç eşinden birinin çocuğu, çünkü erkeğin içgüdüleri tek eşle yetinmesinden pek memnun değil, ve yeterince "modern"leşmemiş ailelerde bu isteği doyurmak mümkün. içgüdü tek eşten tabi ki memnun değil çünkü erkek organizması günde beş dişiyi dölleyebilecek şekilde gelişmiş. aynı bakış açısını güçlendirmek için söylüyorum, bir boşalmada milyonlarca spermatozoid gönderebiliyor erkek organizması. oysa kadınlarda bunun tersi bir durum var. yumurta sayısı organizmanın doğumundan itibaren sınırlı ve bir kere çiftleşince dişinin hayatı değişiyor: bebeği dokuz ay karnında taşıdıktan sonra yetişkin olana kadar da ona bakmakla yükümlü içgüdüleri gereği. gördüğümüz gibi içgüdüler organizmanın biyolojik özellikleri doğrultusunda gelişmişler.



peki cenkin ailesinde bu içgüdüler nasıl yansımış? cenkin ailesi kadını erkekle eşit gördüğü için, dişiyi saklayarak koruma mekanizmasını "ilkel" bulduğu için kullanmamış, üstelik erkeğin birden çok kişiyle çiftleşme içgüdüsünü de resmi olarak bastırmışlar. bu şekilde mutlu mutlu yaşayan birçok aile olabilir ancak diğer birçok ailedeki gibi cenkin ailesinde de işler pek iyi gitmemiş: baba her ne kadar farkında olmasa da eşini diğer erkeklerden yeterince koruyamadığını ve kendisindeki çokeşlilik içgüdüsünün eşinde de olduğunu düşünmüş, yani "kıskanmış", bu yüzden sürekli kavga etmişler ve sonunda boşanmışlar. bu koruma içgüdüsü, yani günlük dilde kıskançlık, ilkel görünen "dişiyi örterek ve diğer erkeklerle etkileşimini sınırlayarak koruma" yöntemini uygulamayan çoğu "modern" çiftte sorunlara yol açıyor, kıskançlık krizleri çoğu ilişkiyi sarsıyor. peki sorun nereden kaynaklanıyor? erkeklerin tekeşli olmasını ve bunun yanında seçtikleri dişiyi isteyen diğer erkekleri öldürmemesini isteyen modern hayatın kendisinden . erkek gözünden bakarsak bir an için islamın çözümü daha sağlıklı gelebilir, ancak işler o kadar basit değil. sınırlanmayı kabul edecek şekilde yetiştirilmeyen, modern bireyler olan dişilerin bunu kabul etmesini beklemek haksızlık ve saygısızlık olur, ayrıca tüm dişilerin saklandığı bir ortamda eş seçme mekanizmaları da sakatlanacaktır. yani insanoğlunun bulduğu çözümler tam olarak sorunun üzerini örtemiyor, bir kısmını kapatırken diğer tarafları açıkta kalıyor. buna son paragrafta da değineceğiz.



cenk, üreme içgüdüsü ile organizmasına verilen bol bol dişi dölleme, yani boşalma ihtiyacını mastürbasyon ile gideriyor, çünkü modern hayatta her döllemek istediğimiz dişiyi yakalayıp dölleyemiyoruz, ayıp. ahmetin dini de bu konuda anlayışlı davranıyor, "sadece ihtiyacı karşılayacak kadar" mastürbasyona izin veriyor, birçok psikolojik etkili içgüdüyü görmezden gelen din bu fiziksel etkili içgüdüye karşı çaresiz kalıyor: erkeğin, ihtiyaçlarını modern hayatta karşılayacak şekilde "yaratılmış" olmadığını kabul ederek bir anlamda doğaya boyun eğiyor.



tabi ki bireyler buna bu kadar basit bakmıyor, çünkü aşk diye bir şeyden de bahsediliyor. aşık olmak, hemen döllemek istemekten oldukça farklı bir içgüdü: erkeğin dişiye gerçekten bağlanarak hamilelik ve çocuğu büyütme dönemlerinde de onun yanında olması, yiyecek getirmesi ve koruması için memelilerde ve kuşlarda oluşmuş karmaşık bir mekanizma, bazen üremeyi unutturacak kadar karmaşık. dişinin bütün bu zorlu süreçleri tek başına atlatması zor, bu yüzden uzun zaman önce aşk içgüdüsü oluşmuş organizmalar dişilerini ve yavrularını koruyarak üremede başarılı olmuş, yani doğal seçilimden geçmiş, yayılmış. herkes aşık oluyor şimdi.



akşam oluyor, ahmet ve cenk evlerinden çıkıyorlar. cenk taksimdeki soulfly konserine, ahmet ise dergahtaki zikir ayinine gidiyor. konser başlıyor, soulfly elemanları sahnede şarkılarını çalarken "birşeylere vurmalarını" söyleyen destrudolarını tatmin ediyorlar. o sırada mekandaki metalci gençler bazen birbirlerine sarılarak, bazen ise birbirlerine vurarak, omuz atarak böğürüyorlar, çoğunlukla da ritme göre aynı şekilde kafa sallıyorlar. çok temel içgüdülerin yansıması bunlar: destrudo yüzünden birbirlerine ve kendilerine şiddet uyguluyorlar. libido ise aynı nabızla çalışan tek ve daha büyük bir organizmanın parçası olmalarını, canlılıklarını kutsamalarını emrediyor. dergahta ise durum pek farklı değil: tek vücut halinde kafa sallayan, şarkı söyleyen ve kendilerine vuran müslümanlar libido ve destrudoyu birlikte kutsuyorlar. cenk müzik dinlemek dışında bateri çalarak, counter-strike oynayıp gore filmler izleyerek de destrudosunu rahatlatıyor, ahmetin elinde ise bu kadar fazla fırsat yok. o da bazen çocuklarını veya ayşeyi şiddetin nesnesi yapmak zorunda kalıyor, farkında olmasa da içgüdüsünün emri ile.



ahmet ve cenk bazen "hayatta kalma"nın zorlaştığı durumlarda öznel destrudoya kulak verip kendilerini yoketmeyi, yani rı da düşünüyorlar. ahmetin dininde bu yasaklanmış, bu yüzden ahmet bu konuda fazla düşünemeden kendini durduruyor. cenk de genel olarak destrudosuna hakimiyeti vermek için fazla sağlıklı veya libidosu destrudodan daha güçlü. libido temel olarak hayatta kalmak ve üremek görevlerini veriyor bize, cenk de bunları yapmak zorunda hissediyor kendini. tüm insanlık bunları yapmak zorunda hissediyor evet, bir taraftan da savaşlar, cinayetler, kavgalar, tarantino filmleri, reality showlar, sabah programları , gore filmler, sporlar , şiddet içerikli oyunlar, metal şarkıları ile destrudoyu da ihmal etmiyor. metal müziğin konu bağlamında incelenmesi için



bütün diğer içgüdüleri libido veya destrudo başlığı altına almak mümkün. yaptığımız şeyin hayatta kalmak veya üremek adına mı, yoksa yokolmak veya yoketmek adına mı yapıldığını sorarsak doğru kategoriyi bulabiliriz. ancak yine de dikkat etmek lazım zira bunlar kendilerini dışavururken her zaman sıralarını beklemiyorlar, bazen ikisi beraber oynamak istiyor. seks, metal müzik veya zikir gibi iki ana içgüdüye de hizmet eden mekanizmalarımız mevcut. belki de bu durumlarda iki içgüdü de aynı anda büyük bir tatmin yaşadığı için organizma aptallaşıp "trans" haline geçiyor. özellikle seks ile şiddetin karmaşık birlikteliği çoğu yerde karşımıza çıkıyor. bütün dillerde, sinirlendiğimiz zaman küfür ederken ağzımızdan şiddete değil sekse dair sözcükler çıkıyor. ayrıca seks yaparken çeşitli derecelerde şiddet uygulamayı sevenler, uygulanan veya izlenen şiddet ile cinsel anlamda uyarılanlar da var.



okuduğumuzu anladık mı? gördük ki ahmet ve cenk gibi farklı modellerde farklı içgüdüler daha fazla söz sahibi oluyor, farklı içgüdüler bastırılıyor. her modelde içgüdüler farklı kombinasyonlarla tatmin oluyor. bu yüzden farklı sorunlarla, yani "doğa durumu"na göre "hastalık"larla karşılaşıyoruz. tüm içgüdüleri tatmin eden model "doğa durumu"ndan başkası değil, yani tamamen sağlıklı olmak ne yazık ki doğar doğmaz sosyal sözleşmeyi imzaladığımız ve atalarımızın uygarlık mirasını devraldığımız modern hayatta kesinlikle mümkün değil.



peki hastalık derken neyi kastediyoruz? beyin süreçlerinin birikimli olarak gelişmesiyle kısa sürede kurulan uygarlıkların ve modern yaşamın getirdiği şartlara , vücudumuzun biyolojik olarak tamamen uyum sağlayamamasıdır hastalık. evrim denen şeyin işlemesi için memetik açıdan uzun bir süre olan ve bizim uygarlığımızı kurduğumuz birkaç bin yıl gibi süreler yeterli değildir. genetik malzemenin rastgele mutasyonlarla ve seçilimle olumlu olarak değişmesi için çok daha uzun zaman dilimleri gereklidir. kaldı ki burada beklediğimiz değişim, yani örneğin kıskanma içgüdüsünün körelmesi, bir beyin süreciyle ilgilidir ve bunun genetik evrim ile değişmesi çok karmaşık ve zor bir süreç olacaktır, belki de hiç olmayacaktır.



tüm sorun şu: uygarlığımız ve memlerimiz ne kadar gelişmiş olursa olsun, hücrelerimizin bundan haberi yok, hücrelerdeki genetik malzeme hala doğa durumundan bahsediyor. yani biz insanlık olarak aldık yürüdük ama hücrelerimiz gerikafalı, modern memetik çevre ile genetik olarak uyumlu değiliz. kötü haber: memetik evrim genetik evrime göre çok daha hızlı ilerlediği için memler genlerle arayı giderek daha da açacak.



şimdi hareketli çalışmasıyla hatebreed geliyor: tear it down!



Kaynak: İtüSözlük