başlık açarken dikkat edilecek unsurlar

[bluemoon24]

yazarların her başlık açarken akıldan geçirmeleri gereken unsurların listesi:



- sizli bizli başlık olmamalı

- geçici başlık olmamalı.



bu başlık altındaki listeyi aklından geçiren yazarlara en aşağı 3.5 ortalama vaadinde bulunuyor gülsün hanım.

forum mantığıyla başlık açılmaması

-başlık açmadan önce kesinlike arama yapılmalıdır, bakalım benden önce bu başlığı başka biri değişik bir formatta açmış mı diye bakılmalıdır.kısaca sözlüğün olmassa olmazı: aramaya inanmak



-film ,şiir, şarkı, kitap gibi eserlerde orjinal isim kullanılmalıdır. ingilizceyse ingilizce, fransızcaysa fransızcadır. her bulduğumuzu türkçeye çevirmek anlamsızdır. orjinal isim tercihimizdir.



-imla hatası yapılmamalıdır. gerekiyorsa öss hazırlık dilbilgisi hazırlık testleri çözülmeli full çıkartıldıktan sonra sözlüğe girilip başlık açılmalıdır.



-anlatım bozukluğu yapılmamalıdır.





-fiiller mastar ekiyle yazılmalıdır.

kitap okuma yerine kitap okumak gibi



-"the" eki herşeyin başına konulmamalıdır, gerekiyorsa ingilizce kitaplardan "the" nın kullanımına çalışılmalıdır.

-vize,final,maç,sunum,konser gibi başlıklar tam tarih verilerek açılmalıdır.

örn:



-10 nisan 2004 fiz 102e vizesi

-30 haziran 2004 şebnem ferah konseri

-24 mayıs 2005 fenerbahçe beşiktaş maçı gibi



-ders kodları ayrı yazılmalıdır.

fiz 102e

mat 101 gibi

markanın önüne geçen ürünlerde marka adını kullanmaya gerek yoktur.



misal



eti browni yerine browni kullanılması

ülker chewydent yerine chewydent kullanılması

mtv dismissed yerine dismissed kullanılması

o güne özgü olan başlıklar haber niteliğinden öte bir tanımı kapsamadığı için formata aykırıdır.



günün hava durumu

tarihte bugün

borsada bugün

bugün yapılanlar



gibi.

başlık kafaya giyildiğinden açılacak başlıkların sonuna başlık eklemek hatalıdır.



bilmemne bilmemne başlık

1.şusu busu şöyle olan başlık

2.busu osu öyle olan başlık



elma başlığı

1.meyve olan başlık

2.yenilen başlık.
× sözlük forum değildir, başlıklar forum topici değildir. sadece belli bir süre için anlamlı olan daha sonrasında belirsizlik taşıyacak ifadelerden kaçınılmalı, mümkün mertebe tarih belirtilmeli, ifadeler genelleştirilmelidir.



· bugünkü fizik 101 vizesi

· yarın oynanacak uefa finali

· kampüste dün yaşanan olay

· hala notların açıklanmaması

· haftasonu yağış beklenmesi

· geçen sene galatarasayın elde ettiği başarılar

· bu sene beşiktaşın şampiyon olma olasılığı

· biraz önce gerçekleşen manisa depremi





× spor gazetesi manşeti, tv haberi tarzında ifadeler sözlük başlığı olamaz.



· nba'de türk gecesi -hangi gece? spor servisinde mi çalışıyorsun?

· ronaldinho büyükşehir belediye sporda

· prekazi gs ye çalım attı bjk ile imzaladı -flaş flaş flaş şeklinde bir de yanıp sönen yazı olsa...



× özel durumlar haricinde, kısaltmalarda nokta yerine boşluk konmamalı, bitişik yazılmalıdır.



× sitelerle ilgili başlık açılıyorsa, sitenin adresi değil adı yazılmalıdır.

eğer site başlığında kendini .com/.net/.org gibi uzantılarla tanımlamışsa sözlük başlığı da bu şekilde olmalıdır.

eğer sitenin belli bir adı yoksa adresi yazılabilir.



× kişi ismi yazılacaksa tam ismiyle açılmalıdır başlık*. fakat kimsenin duymadığı, sadece 3-5 kaynakta geçen göbek adı gibi şeylere kasmaya gerek yok. portekizli, brezilyalı, vb. 9-10 isimli kişiler için bütün isimlerini başlıkta yazmaya kalkışmayın. ünvan ve/veya lâkaplar yazılmamalıdır .

* sanatçı isimlerinde kendi kullandıkları şekliyle olmalıdır



× birisiyle konuşma havasında sizli bizli/senli benli ifadeler bir çift kanat kazanmanın kısa yollarındandır. detaylı örnekler için:

× hakaret veya başka bir nedenle sözlüğü zor durumda bırakacak sakıncalı başlıklar aynı girilerde olduğu gibi silinme sebebidir. başlığı açan yazar aktarmasız uçuş bileti kazanabilir.



× eğer ankete neden olabilecek bir başlık açmak istemiyorsanız buna uygun şekilde kurun ifadeyi.



× olabildiğince soru formatındaki başlıklardan sakının ki altına sözlük formatına uygun şekilde olsa bile cevaplar dizilmesin.

- del bosque neden kovuldu

1. aklımı kurcalayan soru

2. yönetimin densizliği yüzünden -illegal

3. taraftarın yoğun isteğinden dolayı şeklinde cevap verilebilecek soru. -höh! formata uygun hâle getirildi güya ama hiç yazılmasa daha iyi.



× her şeyin sonuna sorunsalı, modeli, diyalogların başına da alternatif kelimelerinin yerleştirilmesinden gına geldi. tasvip etmiyoruz. iki defa düşünün bunları yazarken.



× önerme şeklinde başlık açılıp altında forumsu ortam oluşturulması sinire dokunmaktadır. önermeyin, biz kendi aklımızla buluruz doğru yolu.



× bir x olarak y türevi ifadelerden mümkün olduğunca kaçının. böyle bir başlık açmaya çalıştığınızda karşınıza çıkan uyarıda şöyle diyor: 'x olarak y' şeklinde bir başlık açmaktansa örneğin 'y' başlığına 'çok iyi x' yazsan daha hoş olmaz mı?



× her aklınıza gelen şeye başlık açmadan önce mevcut başlıkların size derman olup olmadığına bakın. kıla tüye uyduruk, yamuk başlıklar açmayın, saç baş yoldurmayın.



× kibarlık yapıp kelimeleri deforme ederek yazmayı gereksiz buluyoruz. aşikâr olanı sansürlemenin manası yok.

- matematiksel ifadeler haricinde sayılar rakamla değil yazıyla yazılmalıdır.



örn. 10 kadından birinin kadın olması yanlış bir başlıktır. bunun yerine mümkünse on kadından birinin kadın olması şeklinde açılmalıdır bu başlık.



- 50 karakterden uzun bir başlık açmak istiyorsanız bunu başaramayacaksınız. başlığı aynı anlamı verecek şekilde kısaltmaya çalışın, hiç olmazsa da yarım yamalak açmayın. lütfen!



- başlıklardaki kimi hatalar görünce ortaya çıkan artificial intelligence hadisesi oraya geyik olsun diye konmuş bir orospu çocuğu değil, moderatörlerin zırt pırt düzelttiği hatalar karşısında yazarı uyaran bir alettir. mümkün mertebe kendisini umursayın, dediklerini uygulayın.



- sıralama sıfatları yazıyla yazılmalıdır. başlık açarken 2. inönü meydan muharebesi demek istemeniz sözlükte nokta karakteriyle başlık açılmadığı için 2 inönü meydan muharebesi şeklinde algılanıyor. bu sebeple bu tür şeyleri yazıyla yazın. yani ikinci inönü meydan muharebesi şeklinde.



- burası itukampus olmadığı için kavramlar özel durum olmadıkça tekil halleriyle incelenir. eşekler yerine eşek, jamaikalılar yerine jamaikalı, armutlar yerine armut şeklinde inceleyin kavramlarınızı.

önerme şeklinde başlık açılmaması sünnet olmalı, farz olmalıdır. istanbul izmir'e takar yerine istanbul'un izmir'e takması açılsaydı daha uygun olabilirdi mesela.

başlıkları açarken orijinal halleriyle açıyorsunuz iyi güzel ancak dünyada yüzlerce dil ve bunların ürettiği milyonlarca kavram vardır. bu kavramların ingilizceleri orijinal halleri olmak zorunda değildir.



tutup sartre'nin sözünün ingilizcesini yazıp oo orijinali hem de diye başlık açıyorsunuz da sartre ömründe ingilizce konuşmamış?

tdk kurallarına göre,



· özel isimler, orijinal dili latin alfabesinden başka bir dille yazılıyorsa, türkçede okunduğu gibi yazılmalıdır.



· eğer orijinal dil latin alfabesiyle yazılıyorsa orijinal dilde yazılışı tercih edilmelidir. örn. ceausescu)

· doğan slx'in yeni kasası

· iett kartlarının yeni rengi



gibi başlıklar açılmasının üzerinden zaman geçtiğinde yeniliğini ve tazeliğini yitirecek, üstüne üstlük doğan slx'in bir üst versiyon kasası çıktığında ortada büyük bir yeni-eski çelişkisi doğacağı için pek hoş durumlar ortaya çıkmayacaktır.



sözlüğün sol frame'den ibaret olmadığı ve geçmişten gelip geleceğe ilerleyen birikimiyle anlam ihtiva ettiği düşünülünce bu basit kuralı siz de anlayabileceksiniz.

çok gral kayıntıları, ufak kaçışları, surlarda delikleri olabilen maddeciklerdir bunlar.



imla hatası yapılmamalıdır. gerekiyorsa öss hazırlık dilbilgisi hazırlık testleri çözülmeli full çıkartıldıktan sonra sözlüğe girilip başlık açılmalıdır.



her aklınıza gelen şeye başlık açmadan önce mevcut başlıkların size derman olup olmadığına bakın. kıla tüye uyduruk, yamuk başlıklar açmayın, saç baş yoldurmayın.



birisiyle konuşma havasında sizli bizli/senli benli ifadeler bir çift kanat kazanmanın kısa yollarındandır. detaylı örnekler için:







gibi üç kural zaman zaman kulaklarınızda yankılanabilir başlık açmadan evvel. ama asıl dikkat edilmesi gereken husus, eğer bu kurallardan birkaçına hatta hepsine aykırı davrandıysanız, korkmayın, doğru yolda olabilirsiniz. müsterih olun bu üç kuralı da ihlal etmeniz durumunda eğer ihlal sayısı çoksa başlığınız kurtulabilir.



en önemli maddesi kötü ve yanlış da olsa sözlük içerisinde halihazırda çok sayıda mevzubahis şekilde açılmış başlık olması bunları kurallı kılar olan unsurlardır özetle. bu kural marihuanayı bile legal kılar, eğer çok içiliyorsa sözlükte.

saat farklarından doğan tarih karmaşasının önüne geçmek ve standarda oturtmak için maç, konser, etkinlik ve her türlü olayla ilgili başlıklarda gerçekleştiği yerdeki tarih ve zaman esas alınır. örneğin, türkiye'de 18 nisan'da sabaha karşı 03:30'da yayımlanan bir nba maçı, amerika'da 17 nisan 2007'de akşam 8:30'da oynanmaktadır ve başlığı 17 nisan 2007 tarihiyle açılmalıdır. mesela, 5 mayıs 2007'de gece 11'de 'flaş' haber olarak giren bir japonya depremi aslında japonya'da 6 mayıs'ın sabah saatlerinde vuku bulmuştur ve 6 mayıs 2007 tarihiyle açılmalıdır.



Kaynak: İtüSözlük