james redhouse

[bluemoon24]

* redhouse sözlüğünü hazırlayan ve soyismini veren kişidir.. bu sözlük, aslında türkçe-ingilizce bir sözlük olmakla beraber, türkçenin kelime haznesi içindeki bütün unsurlar dikkate alınarak hazırlandığı ve hemen hemen bütün kelimeleri içerdiği için önem taşımaktadır.



ayrıca, osmanlıcaya ait çok zor bulunabilen birçok yerel deyimi ifade etmesi ve tarihi tabirleri içermesi açısından da değerlidir. bu açıdan, uzun süre bu esere denk bir yapıt ortaya çıkarılamamıştır. ancak, daha sonraları hazırlanan şemseddin saminin "kâmûs-ı türkî" si böyle bir niteliğe sahip olabilmiştir.



james redhouse, 30 aralık 1811 yılında londrada doğmuştur. çocuk yaşta anne ve babasını kaybeden redhouse, 1819da christs hospital adlı yardım ve eğitim kurumuna yerleştirilmiştir. burada denizcilik, haritacılık, teknik resim, trigonometri gibi konularda öğrenim görmüştür.



1826da disiplinsizlik nedeniyle okuldan çıkarılınca, akdenize açılan bir gemi ile istanbula gelmiştir. istanbulda mühendishane-i berri-i hümayun'da teknik ressam olarak çalışmıştır. istanbulda kaldığı 8 yıllık sürede türkçe, arapça, farsça ve fransızca öğrenmiştir.



londraya döndükten sonra, bir yandan londrada osmanlı elçilerine çevirmenlik yaparken, diğer yandan türkçe-fransızca-ingilizce bir sözlük hazırlama girişiminde bulunmuş, ancak o sırada bianchinin türkçe-fransızca sözlüğü yayınlaması üzerine kendi hazırladığı sözlüğü yayınlamaktan vazgeçmiştir.



1838de tekrar türkiyeye gelen redhouse, önce sadrazama, daha sonra da hariciye nâzırına tercüman tayin edilmiştir. görevi, 1840da bahriye nezareti'ne nakledilmiş, 1843te ingiliz sefarethanesi ile osmanlı devleti arasında irtibat tercümanı olmuş ve on yıl bu görevde kalmıştır.



görevinin ilk yıllarını 1847ye kadar erzurumda geçiren redhouse, osmanlı devleti ile iran arasındaki barış görüşmelerine de katılmıştır.



1841de sultan abdülmecid tarafından "nişân-ı iftihar", 1847de de iran şahı tarafından "arslan ve güneş nişânı" ile ödüllendirilmiştir. 1851de encümen-i daniş üyeliği'ne seçilmiştir. 1853te, londraya dönerek dışişleri bakanlığında ve kraliyet asya derneğinde çalışmıştır.



1855te, kırım savaşı sırasında osmanlı devletine geri dönen redhouse, ingiliz kara ve deniz birlikleri için türkçe el kitabı niteliğinde olan "the turkish campaigners vade-mecum of ottoman colloguial language"



* adlı küçük bir kitap hazırlamıştır.



redhouse, daha sonra ingilizce-türkçe ve türkçe-ingilizce küçük bir sözlük hazırlamış ve eser, tek cilt halinde 1856-1857de yayınlanmıştır.



1860da kurulan, mali bakımdan amerikalı şahıs ve kuruluşlarca desteklenen bir komitenin isteği üzerine, 47.000 kelimeden oluşan "a lexicon, english and turkish"



* , adlı sözlüğü hazırlamış ve sözlük 1862de yayınlanmıştır..

Kaynak: EkşiSözlük