İş ve Özel Yaşam Dengesi

[Bluesky24]

İş ve Özel Yaşam Dengesiİş-özel yaşam dengesi özel yaşam ve kariyer alanlarına ilişkin faaliyetlerin uyumlu bir şekilde birlikte yürütülmesi anlamına gelir.

Bireyin yaşamı esnasında birden fazla rolü sürdürmesi, farklı konularla ilgilenmesi, potansiyelinin farklı yanlarını kullanması yararlıdır. Ancak zaman zaman farklı roller birbirlerini olumsuz etkileyebilir, birey zorlanabilir. Günümüzde özellikle iş yaşamı ve özel yaşama ilişkin sorumlulukları birlikte yürütmek profesyonel kişinin zorlanmasına yol açabilmekte ve bunun sonucunda bireyin kendisi, yakın çevresi ve iş ortamı için olumsuzluklar söz konusu olabilmektedir.

İş özel yaşama çeşitli şekillerde yansıyabilir. İşle ilgili dosyalar eve getirilir veya telefon, bilgisayar gibi araçlarla ev adeta ikinci bir ofise dönüştürülebilir. Ya da işe ilişkin düşünce, duygu ve davranışlar özel yaşamda da sürdürülebilir. İşte baskı altında tutulan duygular özel yaşama yansıyabilir. İşten dolayı ortaya çıkan üzüntü, tedirginlik ve zihinsel yorgunluk kişinin özel yaşamında devam edebilir.

İş-özel yaşam dengesini korumada eş, çocuklar, diğer yakın aile bireyleri ve arkadaşların önemi büyüktür. Eş ve çocuklara yeteri kadar zaman ayırabilmek aile içi ilişkilerin sağlam olmasını sağladığı gibi kişinin işindeki performansını da olumlu etkiler. İşe ilişkin sorunları yakın aile bireyleri ve arkadaşlar ile paylaşmak veya önemli kararlarda onların fikirlerini almak birey için yararlı olur.

Profesyonel yaşam sırasında dönem dönem özel yaşam veya iş daha ağırlık kazanabilir. Bunu doğal karşılamak gerekir. Burada önemli olan insanın ne istediğini bilmesi, doğru zamanlamayı yapabilmesi ve zaman zaman biri veya diğerinden özveride bulunması gerekebileceğinin farkında olmasıdır. Genel olarak dengeli bir yaklaşım göstermeli, ne iş ne de özel yaşamda geri dönüşü olmayan kararlar vermekten mümkün olduğunca kaçınılmalıdır. Karar verirken duygu ve mantığın birlikte kullanılması ve olabildiğince çok veri ile karar verilmesi gerekir.

İş-yaşam dengesi bozulduğunda bir süre sonra bu durum kişiyi olduğu kadar iş ortamını, çalışma arkadaşlarını ve kişinin ailesini de kaçınılmaz olarak olumsuz etkileyecektir. Profesyonel olarak performans azalması, motivasyon ve konsantrasyon sorunları ortaya çıkabilir. Bunları kurumsal sorunların izlemesi doğaldır. İşte yetersizlik duyguları ve artan stres bir süre sonra tükenmişliğe veya strese bağlı bedensel sağlık sorunlarına yol açabilir.

İyi bir iş-yaşam dengesi kurabilmenin yolu iyi bir planlama ve organizasyon yapabilmekten geçer. Yaşam tarzı da önemlidir. Eğer özel yaşamda benimsenen tarz kişinin iş yaşamı ile uyum içindeyse iş-özel yaşam dengesi de daha kolay kurulabilecektir.

İş-özel yaşam dengesini kurabilmak için öneriler:

* Olaylara geniş açıdan bakın, çok uzağa veya çok yakına odaklanmayın.

* Uzun ve kısa vadeli amaçlarınızı gözden geçirin.

* Mükemmeliyetçi olmayın.

* Yaratıcı olun, seçenek üretin.

* Bazı sorunların çıkmasını doğal karşılayın.

* Hergün belirli bir süreyi yalnız kalarak düşünmeye ayırın.

* Programınıza boş zaman aralıkları koyun.

* Zamanı iyi kullanmayı öğrenin.

* İletişim becerilerinizi geliştirin.

* Kapasitenizi aşan istekleri geri çevirin.

* Aileniz ve arkadaşlarınız için zaman ayırın.

* Başkalarına sizi nasıl gördüklerini sorun, kendinize dışarıdan bakmaya çalışın.

* Uykunuza, dengeli beslenmeye ve düzenli spor yapmaya özen gösterin.

* Belirli aralıklarla tıbbi değerlendirmeden geçin.

* Yaptığınız işten farklı bir hobi edinin.

* Kendi kendinize bunları başaramıyorsanız profesyonel yardım alın.

Özellikle mükemmeliyetçi olmaktan kaçınmak çok önemlidir. Bazı sorunları, istediğimiz gibi olmayan durumları doğal karşılamak gerekir. Ayrıca iş ve özel yaşam dengesi kurarken kendimize de zaman ayırmayı unutmamalıyız. İş ve özel yaşamımız gibi kendi bireysel gereksinimlerimizi de gözardı etmemeye özen göstermeliyiz. İş dışı uğraşlarımız, entellektüel faaliyetlerimiz, bireysel gelişim çabalarımız için makul ölçülerde zaman ayırmayı ihmal etmemeliyiz.

Sonuç olarak şunu söyleyebiliriz. Hem işimizin hem özel yaşamımızın tadını çıkartabiliyorsak, hem iş ortamındaki hem özel yaşamımızdaki insanlar ile iyi iletişim içindeysek, kendimizi geliştiriyor ve yaptıklarımız bize anlamlı geliyor ise dengeli bir yaşamdan söz edebiliriz.

Prof. Dr. Hakan Yöney