[yakamoz]

Tango Tarihi
Her kent, taihi, efsaneleri, abide ve caddeleri, kendine ozgu bircok ozellikleriyle digerlerinden ayrılır. Kuskusuz sanatı ve muzigi de farklılık gosterir. Gercekten, basit bir melodi bize bir yoreyi, bir sehri anımsattıgı gibi, onu duslerimizde yasatabilmemiz ve hic gormemis olsak da ozleyebilmemiz icin yeterde artar bile. Boylelikle, Viyana valslerinden, Napoliten sarkılardan, Habanera’dan, Madritlilerin Chotis’lerinden soz edebiliyoruz. Her kentin muziginde o yore insanının kimligini bulabilecegimiz gibi, sokaklarında kendiliginden dogmus mırıltıların, seslerin sevinc ve huzunlerin herhangi bir melodide somutlastıgını gorebiliriz. Aynı sekilde tangoda, Buenos Aires’in ve Buenos Aires’linin muzigidir.

Buenos Aires, guney yarımkuredeki en onemli sehirlerden biridir. 35.paraleldedir. 1536 yılında kurulmus, 1542 de tahrip edilmis, 1580 de yeniden ve temelli olarak kurulmustur. Uc asır sonra 1880 yılında ise Arjantin’in baskenti olarak ilan edilmistir.

Buenos Aires La Plata nehrinin batı kenarında yer alır. 19. asrın ikinci yarısında Eski Dunya’dan Arjantin’e, ozellikle Buenos Aires’e goc eden milyonlarca insan, aradan bir yuzyıl bile gecmeden bu yeni ulkede beliren hislerini – ki bunlar ofke, huzun, vatan hasreti ve dus kırıklıgı olmustur- asırı bir duygusallıkla yogurarak Rio de la Plata’nın en karakteristik ve sasırtıcı olgusunu dunyaya armagan ediyordu: TANGO….

Bu donemde, yani gecen asrın sonlarına dogru Buenos Aires, bir tur ‘yalnız insanlarca’ istila edilmisti (nufusun %70 i yabancı ve %65 i erkekti). Bu insanlar genellikle sehrin bakımsız, kenar mahallelerinde, gocmenlerin hep bir arada yasadıkları ve conventillo adı verilen kira evlerinde, her tur insanın barındıgı pansiyonlarda, genelevlerde, yasalara aykırı islerin döndüğü karanlık sokaklarda sarap ve cana denilen bir tur seker kamısı rakısı iciyorlar, sarkı soyluyorlar, dedikodu yapıyorlar ve dovusuyorlardı. Gaucho’lardan, Sicilyalı kanun kacaklarından, limaniscilerinden, muhabbet tellallarından ve melezlerden olusan bu altkulturu bas aktoru compadre veya compadrito adı verilen kabadayı tipi idi. Kendini begenmis, gururlu, kavgacı, kıskanc ve cesur bir erkek, bir macho. Bu kabadayı tipinin tanımına Borges’in El Compadrito kitabında da rastlanmakta. Yazar tanıdıgı Don Nicanor Paredes adlı bir kabadayıdan bu hayatın butun raconunu ogrenir. Compadrito ve bir fahise olan partneri pervasız, kıskırtıcı ve heyecan verici, garip bir ‘pas de deux’ dansı yaparlar. Bu dansın muziginde, habaneradan bir parca, Arjantin’e özgü ve diger bir bölümde degindigimiz milongadan bir parca, nihayet Endülüs ve Italyan folklorundan bir parca mevcuttur. Bu müzige ilkel anlamda tango demek zorundayız.


Tango bu gunlerde, kapalı ve kücük cevrelerin ayıplanan ve horgörülen müzigidir. Her ne kadar, cesitli vesilelerle bir araya gelen göcmen ailelerin eglentileri, iclerinden bir ciftin (genellikle genc ve delimsen bir ciftin) yaptıgı tango dansını iceriyorsa da, ile babaları bu muzige kusku ile bakmakta ve bırakın dans etmeyi, sabah fabrikaya calısmaya giden kız cocuklarının kulakları tango sozlerini ve bandoneonun bastan cıkartıcı ezgilerini duymaması icin pamukla tıkanmaktadır. Tango daha cok genelev dunyasında ragbet gormektedir. Muhabbet tellalları, cafishio veya cafio’lar ile cogunlukla fakir Dogu Avrupa’dan gelen sermaye kadınların, kacamak yapan maceraperestlerin bu yeni ve erotik dansı rahatlıkla yapabilecekleri yer ancak bu batakhanelerdi. Tango da yasama fırsatı bulabildigi bu yerlerin butun edepsizlikleri ve kendine ozgu dili, Lunfardo ile yogrulmaktadır. Ama tango genelev dunyasından cabuk kurtulacaktır. Lo de Hansen ve Armenonville gibi kucuk burjuva ailelerinin gittigi acık hava eglence gazinolarında tango biraz daha edepli haliyle artık yadırganmamaktadır. Ancak Tangonun kentin eglence ve kutur merkezi olan Calle Coriente’ye tımanabilmesi icin aradan bir zamanın gecmesi ve Avrupa ile tanısması gerekmektedir. Cesitli nedenlerle Avrupa’ya giden Arjantinli muzisyenlerin bu muzigi oraya tasımasıyla, tango Paris’ten baslayarak süratle yayılır ve buyuk begeni toplar. Artık Tangonun Buenos Aires tarafından oz evlat olarak kucaklanması donemi baslayacaktır. Ve tango bu ana kucagında cok cabuk gelisir, boy atar. Dunyayı etkileyecek bir akım haline dönüsmenin hazırlıkları icine girer. FEHMİ AKGUN “Yıllar Boyunca Tango1865-1993”