[shamanic]

bilimsel olarak da kanıtlandı insanı en iyi köpek anlıyor
yıllardır süren bir araştırma, hayvanlar arasında insana en yakın olanın köpek olduğunu ortaya koydu. sadık dostumuz, insanlarla aynen küçük bir çocuk kadar iletişim kurabiliyor. hatta bu konuda, en akıllı hayvan kabul edilen şempanzelerden bile daha iyi.

almanya leipzig’deki max planck enstitüsü’nde çalışan antropologlar brian hare ve michael tomasello’nun yaptığı araştırma, köpeğin insanla ilişkisinin ne kadar özel olduğunu ortaya koydu.

basit bir deneyle başlayalım. birbirine aynen benzeyen iki kutuyu yanyana koyalım. bunlardan sadece birinde köpeğin hoşlanacağı bir yiyecek olsun. deney, köpeğin doğru kutuyu kendi kendine değil, bir insanın yardımıyla bulmasını sağlıyor. insan ya parmağıyla ya başının bir hareketiyle veya sadece bakışlarıyla doğru kutuyu gösteriyor. küçük bir çocuk için bu çok kolay bir test. 14 aylık bir bebek bile bu yardımla gizlenen yiyeceği bulabiliyor. aynı testi, tabii yiyeceği koklayarak bulmasını engelleyerek bir köpeğe uyguladığınızda o da önceden herhangi bir eğitime gerek olmadan doğru kutuyu buluyor. hatta insan testi zorlaştırdığı, yani sağda duran kutuyu sol eliye gösterdiği, kutuyu ters yönde yürürken gösterdiği halde köpek yine başarılı oluyor.

şempanze daha zeki ama insanı anlamıyor

hare ile tomasello, bu testleri iyice zorlaştırmışlar. örneğin köpeğe doğru kutuyu parmakla işaret ederek değil, sadece bakışlarıyla gösterdikleri zaman bile sonuç değişmiyor, köpek arananı buluyor.

başka bir deneyde araştırmacı havaya bir top atıyor, sonra sırtını dönüyor. köpek topu yakalayarak adamın etrafında dönüyor, topu insanın yüzünün dönük olduğu yere götürüp önüne koyuyor.

köpeğin önüne daha önce yasaklanmış bir yiyecek konulduğunda, eğer araştırmacı ona bakıyorsa, hayvan yemeğe dokunmuyor; ancak araştırmacının gözleri kapalıysa yemeği almaya cesaret ediyor. bu da köpeğin, insanın birçok hareketini yakından takip ettiğini, doğru anladığını gösteriyor. bunu yapabilen, şempanze dahil, başka bir hayvan yok.

buna karşılık, şempanze de bir köpeğin çözemediği başka problemleri çözebiliyor. örneğin bir şempanze, bir tahta düz değil de eğik duruyorsa, bunun tahtanın altına bir şey yerleştirilmiş olmasından kaynaklandığını hemen anlıyor, oysa köpeğin böyle bir yeteneği yok.

dokuz aylık köpekte bile bu yetenek var

dolayısıyla araştırmacılar, köpeğin şempanze kadar zeki olmadığını, ama insanla iletişim kurmakta diğer hayvanlara göre büyük bir üstünlüğe sahip olduklarını düşünüyorlar. peki köpeğin insanla iletişim kurmaktaki bu başarısı nereden ileri geliyor? ilk açıklama, köpeğin insanla çok uzun zaman geçirmesinden kaynaklandığı yönünde. ama henüz 9 aylık köpekler bile aynı yeteneğe sahip. ayrıca ev köpekleriyle sokak köpekleri arasında da bu konuda bir fark yok.

insan, köpeğin evrim geçirmesini sağladı

michael tomasello’nun tezine göre, köpekte insanla iletişim kurma yeteneği kalıtımsal bir özellik. tomasello, insanın çağlar boyu köpekle bir arada yaşayarak onun bir evrim geçirmesini sağladığına inanıyor. köpeğin atası olan kurt, sürü halinde avlanan, sosyal özellikleri olan bir hayvan, ama köpekteki bu iletişim yeteneğine sahip değil. insanın köpekleri 120 bin yıl önce eğitmeye başladığı, ilk olarak sürüleri korumak için kullandığı biliniyor. iddiaya göre, insanoğlu, kendisine en çok yardım eden hayvanı seçerek onun zaman içinde evrilmesini sağlamış.