Ovulasyon uyarımı ile belirli büyüklüğe ulaşmış folliküller (ultrasonografide gözlenen içi sıvı dolu yumurta içeren yapılar) elde edildiğinde, çatlatıcı iğne (hCG; Profasi veya Pregnyl) yapılır ve 36 saat sonrasında yumurta toplama işlemi uygulanır.
Günümüzde yumurta toplama işlemi daima vajinal ultrasonografi eşliğinde yapılır. Hasta jinekolojik muayene pozisiyonunda yatar iken, üzeri steril örtüler ile örtülür, spekulum uygulaması sonrası vajinal lokal saha temizliği uygulanır. Yumurta toplama işlemi için damar yolundan ağrı kesici ve sakinleştirici ilaç ve rahim ağzına (serviks) lokal anestezi yapılır. Ağrı eşiği çok düşük olan bayanlar, arzu ederler ise yumurta toplama işlemi genel anestezi altında da yapılabilir. Ardından vajinal ultrasonografiye geçilir. Vajinal ultrasonografi üzerinde bulunan kılavuz içinden geçirilen bir iğne ile overlere ulaşılır. Her bir folliküle teker teker girilerek içeriği özel bir aspiratör yardımı ile ısıtılmış steril bir tüpe boşaltılır. Tüp içeriği hemen laboratuara geçirilerek yumurta içerip içermediği mikroskop altında incelenir. Bazen, follükülden ilk çekmede (aspirasyon) yumurta elde edilemez ise, follükül içi özel bir sıvı ile yıkanır ve kalmış olabilecek yumurta alınmaya çalışılır. Bu şekilde tüm folliküler içinden yumurta toplanmasına çalışılır.
Yumurta toplama işlemi yaklaşık 15-20 dakika sürer. Bir saat istirahat sonrası, hasta evine gidebilir. Eğer bay arzu eder ise, yumurta toplama işlemi esnasında eşine refakat edebilir.
Oosit toplama işleminin komplikasyon oranı çok düşüktür. En sık karşılaşılan komplikasyon vajen duvarından iğnenin girdiği yerden olabilecek kanamadır ki bu hemen daima basit tamponaj ile kontrol edilir. Enfeksiyon oranı ise ihmal edilebilecek düzeydedir.
Genel olarak lokal anestezi altında yumurta toplama, hastalar tarafınca çok iyi tolere edilen emniyetli bir işlemdir.
YUMURTA TOPLAMA İŞLEMİ ÖNCESİ
Yumurta toplama öncesi aşağıdaki hususlara uymaya özen gösteriniz:
1. Aspirin veya benzeri (Apranax vs) ilaçlar kullanmayınız. Bu tür ilaçlar pıhtılaşmayı etkileyerek, işlem esnasında kanama riskini arttırabilirler.
2. Genel anestezi çok nadir durumlarda kullanılırsa da, yine de hazırlıklı olmak için, işlemden 1 gece öncesi saat 24.00’den sonra ağızdan hiç bir şey almamak (yemek ve içecek) gerekir.
3. Kıymetli eşyalarınızı (mücevher, para, kredi kart, vs) evde bırakınız; evlilik yüzüğünüz kalabilir.
YUMURTA TOPLAMA İŞLEMİ SONRASI
Genellikle bir saat sonrasında hasta hastaneden ayrılabilir ve 24 saat evde istirahat etmesi istenir. Aşağıdaki hususlara dikkat etmek gerekir:
1. 24 saat içinde araba kullanmayınız ve işinize başlamayınız.
2. Evde istirahat ediniz; hareket (ekzersiz) için kendi sınırınızı kendiniz çiziniz.
3. Yiyecek ve içecekde herhangi bir sınırlama yoktur; sigara ve alkol kullanmayınız.
4. Duş, banyo 24 saatden sonra alınabilir.
5. Cinsel ilişkide bulunmayınız.
6. Parasetomol (Parol) benzeri ağrı kesici kullanılabilir.
7. Progesteron (Proluton) kullanmaya yumurta toplama işleminden 1 gün sonra başlayacaksınız. Progesteron kullanmaya gebelik testi yaptırdığınız güne dek devam edeceksiniz. Gebelik testi sonucuna göre, doktorunuz devamı veya kesilmesi konusunda sizi bilgilendirecektir. Gebelik oluştuğunda, progesteron 10-12 gebelik haftasına dek devam edilir. Gebelik olmaz ise kesilir.
8. Aşağıda anılan durumlardan herhangi birisi olur ise saatden bağımsız olarak size verilen acil numaradan doktorunuzu arayınız:
a. Ölçmekle 38 °C’den yüksek ateş
b. Aşırı vajinal kanama (bir miktar kanama olması normaldir)
c. Çok şiddetli ve devam eden ağrı (bir miktar ağrı olması normaldir)
d. Ardışık iki günde 1 kilodan fazla kilo artışı
e. İşlemden 8-10 saat sonrasında, artan ağrı ile birlikte, idrar yapamama
