Kıyılarımızda her geçen yıl daha fazla görülen ve yırtıcı özelliği nedeniyle balık türlerine zarar verdiği belirtilen balon balıkları, tezgahlarda satışa sunulurken, uzmanlar yoğun toksin içeren bu türün kesinlikle yenilmemesi gerektiğini bildiriyor.
Akdeniz'de su sıcaklığındaki artışla beraber Kızıldeniz'den Süveyş Kanalı yoluyla göç eden ve ekonomik değeri yüksek balıkları yiyerek beslenen İndo-Pasifik kökenli bir tür olan balon balığının (Lagocephalus sceleratus), Türkiye kıyılarında da giderek çoğalması balıkçıları endişelendirirken, bilinçsiz bazı satıcıların bu türü tezgahlarına taşıması tehlikeyi de beraberinde getiriyor.
Tatrodotoksin (TTX) ihtiva ettiğinden kas felci yaparak nefes darlığına sebep olduğu, dolaşım yetmezliğine bağlı ölümle sonuçlanabilen zehirlenme yaratabildiği bilinen balon balığı, bu tehlikesine karşın Mersin'de balık tezgahlarında yerini buluyor. Kilosu 8.5 YTL'den satılan ve kurbağa balığı olarak da bilinen bu türün, Kızıldeniz ve Japonya'daki benzerlerine oranla daha az toksit taşımasına karşın uzmanlar, tüketilmesinin tehlikeli olacağı konusunda uyarılarda bulunuyor.
Çukurova Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi öğretim üyesi Doç. Dr. Cem Çevik, Kızıldeniz ve Hint Okyanusu'na özgü türlerin Akdeniz'e girmesi ve koloni oluşturup yerli türlerle alan rekabetine girmesinin ana nedenlerinden birinin Akdeniz'deki su sıcaklığının artışı olduğunu belirtti.
Akdeniz'de artık tropikalleşme yaşandığını, bunun tüm havzayı etkilediğini ifade eden Çevik, şimdiden, tropikal türlerden olan ve tehlike yaratan yosunlar ile balon balığı gibi balık türlerinin havzada geliştiğini vurguladı.Çevik, balon balığının birkaç yıl önce Akdeniz'de görülmeye başlandığını, ancak bu dönemde sayı bakımından dikkat çekici olmadığı için çok fazla üstünde durulmadığını kaydetti.
Hızla üreyen ve yeni göçlerle sayıları artan balon balığının sıkıntı yaratmaya başladığını ifade eden Çevik, ''Bu türün kıyılarımızdaki etkileri üzerinde araştırmalar yapılıyor. Ülkemize giren balon balıklarının çok zehirli olmadığını biliyoruz. Uzakdoğuda bu türün toksit etkisi çok daha fazla bulunuyor. Ancak yine de bu balık güvenle tüketilemez'' dedi.
Çevik, küresel ısınmayla birlikte balon balığının yanı sıra ekonomik türlerin de kıyılarımıza girdiğini belirterek, ''Balıkçıların en çok yakaladığı ekonomik tür gümüş balığı, paşa barbunu, nil barbunu, bıldırcın kefal, deniz turnası ve ceylan balığıdır. Bu türler tüketim açısından bir sıkıntı yaratmaz. Türkiye kıyılarında 45, Akdeniz'in tamamında 60'a yakın balık türü bulunuyor'' diye konuştu.
BALON BALIĞI
Akdeniz sahillerinde iki çeşidi sıklıkla görülen ve iki ayrı yan çizgiye sahip, kuyruk sapı dar, kuyruk yüzgeci hilal şeklinde, burnun her iki tarafında az gelişmiş bir papilla ile birlikte iki adet burun deliği bulunan ve vücudun gerisinde pul bulunmayan balon balıkları, taşlık ve
yosunlu bölgelerde yaşıyor.
Vücutları grimsi kahverengi, düzensiz açık renkli benekleri bulunan ve sırt yüzgeci siyah olan balon balıkları, kafalarının da diğer balıklara göre daha büyük oluşuyla dikkati çekiyor.Şişkin olmadığı hallerde uzun ince bir vücut yapısına sahip olan balon balığında, başın arkasında ve vücudun gerisinde kuyruğa kadar dikenler bulunuyor.Dipte yatarak başının üstündeki gözleri ile küçük canlıları veya balıkları görüp avlayan bu balıklar, nisan ve mayıs aylarında kışladıkları derin sulardan sahillere, bazen de acı su bölgelerine sokulup, temmuz ve eylül ayları arasında ürüyorlar.