Kırıkta ilk yardımın esasları
Kırık kemik bütünlüğünün bozulmasıdır.
1. Kırık olup olmadığı belirlenmeden hasta yerinden oynatılmamalıdır. Eğer
hasta kırık bölgesi hareketsiz hale getirilmeden kıpırdatılmaya çalışılırsa kırık uçları
nın, kemiğe yakından ve paralel uzanım gösteren damar ve sinirleri kesilmesi tehlikesi
olacaktır. Bütün kas iskelet sistemi sorunlarında atele almak gereklidir.
2. Hastanın oturmasına, kendini sürüklemesine, sağa sola hareket etmesine izin
verilmez.
3. Kırıkta müdahale hastanın bulunduğu yerde yapılmalıdır. (Hemen oradan
uzaklaştırmayı gerektiren, hastanın ve ilk yardımcının hayatını tehlikeye düşüren bir
durum yoksa)
4. Hasta taşınmadan önce kırık bölgesi hareketsiz hale getirilmelidir. İki yandan
tahta destekle kırığın iki tarafından bağlanarak kırık hareketsiz hale getirilebilir. Gere
ğinde bacak kırıklarında olduğu gibi sağlam ve kırık bacak araları desteklenerek tahta
at ellerle birlikte bağlanabilir.
5. Kırık bölgenin ötesinde nabız, duyular ve kanama kontrol edilmelidir.
6. Açık kırıklarda kanama varsa kanamanın kontrol edilmesi gerekir.
7. Kırık bölgelerinde kopmuş kemik parçalan varsa dokunulmaz.
Kas iskelet sistemi ile ilgili darbelerde atele alma nedenleri:
1. Hareketi engelleyerek kırık varsa çevre yapıların zedelenmesini önlemek
2. Ağrıyı azaltmak
3. Kapalı kırığın açık kırık haline gelmesini engellemek
4. Kanama ve şişlik varsa azaltmak
ÇIKIKLAR
Eklemi meydana getiren kemiklerden birisinin herhangi bir etki sonucu normal
yerinden çıkmasına çıkık adı verilmektedir. Çıkıklarda başlıca bulgular:
1. Ağrı, özellikle hareketle çok artar.
2. Yapısal şekil bozukluğu görünümü
3. Hassasiyet
4. Şişlik (Erken dönemde olmayabilir)
5. Hareket kısıtlılığı yada hareketin bütünüyle ortadan kalkması olarak sıralanabi
lir.
Çıkığın anatomik yapıyı iyi bilen kişiler tarafından yerine oturtulması gerekir.
Eğer bu yapıyı iyi bilmeyen deneyimsiz kişilerce oturtulacak olursa eklemin bozulmasına,
bağların incinmesine neden olunabilir. Omuz çıkığında olduğu gibi alışkanlık çıkığı
ortaya çıkabilir. Alışkanlık çıkığında eklem herhangi bir sarsıntı ve ufak bir zorlanmada
yuvasından çıkar. Tesbit edilmeli, hekime iletilmelidir.