[vittoria è nostra]

AŞIRI YÜKTEN KURTULMAK

İkinci bir seçeneğiniz de elinizdeki işle meşgul olmak ve ekstra işlere hayır diyebilmektir. Ama çoğumuz, “hayır” derken kendimizi suçlu hisseder, yanlış bir iş yapıyor hissine kapılırız. Hayır derken karşımızdaki insanı kıracak ya da kızdıracak bir tutum takınmanın lüzumu yoktur. Bu işi yaparken bile kibar olmalı, yumuşak bir ses tonu ile karşımızdaki insanın ihtiyaçlarını anladığımızı gösterebilecek jest ve mimikler kullanmalıyız.

Çoğu insan bir takım düşüncelerden dolayı bu tür istekleri geri çevirmez, “hayır” demekten kaçınır. Siz, eğer varsa, aşağıdaki düşüncelerden hangisine katılıyorsunuz?

• Eğer isteklerini reddedersem, kırılır ya da kızarlar.
• Hayır dersem beni artık sevmezler.
• Hayır demek kaba ve bencilce bir tutumdur.
• Eğer onları reddedersem onlar da benim isteklerimi geri çevirebilir.
• Diğerlerinin ihtiyaçları benimkilerden daha önemlidir.
• Küçük şeyleri geri çevirmek, dar kafalı insanlara yakışır.

Eğer bu düşüncelerden herhangi birine sahipseniz, muhtemelen hayır derken kullanacağınız ifadeleri netleştiremeyeceksiniz ve;

• Hayır demek isterken evet diyeceksiniz
• Evet deyip sonra kızacak ve kendinizi suçlu hissedeceksiniz
• Hayır diyeceksiniz ve bunu gereksiz bir takım mazeretlerle desteklemeye çalışacaksınız.

Diğerlerinin doğrudan hayır dediğini anlaması için bazı yeni alışkanlıklar edinmeniz gerekir. Bunun için şu taktikleri kullanabilirsiniz:

• Eğer doğrudan hayır demeyi zor buluyorsanız, düşünmek için biraz zaman isteyin. Eğer düşünmeden birtakım angajmanlara girerseniz, sonradan kendinize kızabilirsiniz.
• Aşırı kibarlık yapmaksızın ve bahaneler üretmeksizin, hayır deme provaları yapın. Kendinizi suçlu hissetmeden niçin hayır dediğinizi açıklayabilirsiniz.

• Bir kez hayır dedikten sonra konuşmayı daha fazla uzatmayın, aksi takdirde bir dizi özür dileme girişimlerine başlayabilir ve hatta kararınızdan vazgeçebilirsiniz.
• Karşınızdaki kişiye kararınız hakkındaki duygularınızı açıklayın. “Üzgünüm ama… Bunu söylemek acı ama…” gibi başlangıç cümleleri ile düşman gibi görünmenizi engelleyebilirsiniz.

Kararınıza sahip çıkmak

Birçok diğer yetenek gibi “hayır” diyebilmek de, zaman ve pratik gerektirir. Ama bu şekilde elde edebileceğiniz avantajların farkına ne kadar çok varırsanız, o kadar çabuk bu yeteneği edinirsiniz. İnsanlar, sizin sadece boş zamanlarınızda ekstra iş yaptığınız bilincine varırsa, sizden yararlanmayı kesecektir.

Önemli olan başka bir konu ise, ilk “hayır” cevabından sonra kararınızı değiştirmek için sergilenecek yeni girişimler konusunda yumuşamamak ve kararlılığınızı devam ettirebilmektir. Bunun için, karşı tarafça net biçimde anlaşılana kadar sebeplerinizi yumuşak ve keskin bir dille tekrar edebilirsiniz, kendinizi daha iyi ifade edebilmek açısından faydalıdır.

Karşı tarafın isteğini de kendi argümanınız içinde kullanmanız, size sakin, kararlı ve anlayışlı görünmenize imkan veren bir pozisyon sağlayacaktır. Bu arada karşı tarafın argümanlarını kullanırken yeni tartışmalar açmaktan kaçının.

Beden dili

Şu ana kadar ekstradan bir işi yapmayı reddetmek için kullanmanız gereken sözcükler üzerinde durduk. Ama doğru sözcükler üzerinde durduk. Aynı zamanda sesinizin tonuna ve beden dilinize de dikkat etmelisiniz. Eğer utangaç bir tavırla ya da gülerek “hayır” derseniz, karşınızdaki kişi tam tersi mesaj alır.

Aslında hepimiz, her gün kullandığımız için beden dili konusunda uzmanızdır. Burada önemli olan, beden dilini kendi isteklerimiz doğrultusunda bilinçli olarak kullanabilmektir.

Mesajınızı doğru bir şekilde vermek için şu konulara dikkat etmeniz gerekir:

• Konuşurken cümlenin sonunda sesinizi titretmeyin.
• Konuşurken elinizi ağzınıza koymayın.
• Biri ile konuşurken yere ya da başka bir yere bakmayın, göz temasını kaybetmeyin.

Sinirlilik ya da saldırganlık ifade eden şu tür davranışlardan da sakınmanız gerekir:

• Parmağınızı sallamak ya da karşınızdakine doğru işaret etmek.
• Elinizi kalçanıza koyup, biraz öne doğru eğilmek.
• Saldırgan bir ses tonu kullanmak.

Eğer beden dilini doğru bir şekilde kullanırsanız, karşınızdaki kişiyi, hayır deme konusunda kararlı olduğunuz ama yine de onu dinlemeye hazır olduğunuz konusunda ikna edebilirsiniz. Beden dilini kullanmak için şunlara da dikkat edin:

• Rahat ve samimi bir tavır.
• Rahat göz teması.
• Dik (ama fazla sert değil) bir duruş.