[Işıldayan Safir]

Başarıya Giden Yol

Unutkanlığınızı Tekrarla Yenin

Yapılan araştırmalar öğrenmeyi müteakiben ilk gün içerisinde ayrıntılar başta olmak üzere öğrenilenlerin yaklaşık dörtte üçünün unutulmakta olduğunu göstermektedir. Sadece bu sonuç bile tekrarın ne kadar önemli olduğunu anlatmaya yetmektedir.

Aklınıza "Unutkanlığın önüne nasıl geçebiliriz?" diye bir soru gelebilir. Sonraki bölümlerde ayrıntılı olarak anlatılacak ama çok kısa bir ifadeyle verilebilecek yanıt, düzenli tekrarlar olacaktır.

Henüz ders çalışmanız bitmeden kırk dakikalık çalışmanın ardından iki kez çok hızlı tekrarla (beş dakika sessiz, beş dakika sesli) başlanan bu sistemde ikinci önemli tekrar yaklaşık bir gün sonra yine kısa süreli tekrarla devam eder. Bu ikinci tekrar henüz unutmanın başlamamış olması nedeniyle kısa sürede, yaklaşık beş dakikada tamamlanır. Unutmanın önüne geçilmesindeki en önemli aşamalardan biri budur. Ne yazık ki ikinci tekrara gerektiği önem çoğu kez verilmemektedir.

Dolayısıyla öğrendiklerimizden bazı dikkat çekici noktalar aklımızda kalmakta, ayrıntıların yüzde 75'i unutulmaktadır. Oysa ikinci tekrar bunun önüne geçmekte, ana tema yanında konunun anlaşılmasına ve bellekte yer etmesine yardımcı olacak ayrıntıları da uzun süreli hafızaya yüklemektedir.

Bundan sonraki aşama haftalık programda yer alması gereken haftalık tekrardır. Sözü edilen sistemle çalışma yapılırsa sonraki tekrarlar pek o kadar fazla zaman almayacaktır.

Bir hafta sonraki tekrarda unutma olmadığı için en fazla 5-10 dakika sürer. Üstelik bir de özet çıkarmalı ders çalışma yapılmışsa bu tekrar daha kolay olur. En son ki tekrar, dördüncü tekrar olup, ders çalışıldıktan yaklaşık bir ay sonra yapılır.

Konunun Adını Yazın

Bu son tekrar da yine beş dakika sürmelidir. Aylık tekrar programınızda daha önceden belirtilmiş olmalıdır. Tahmin edebiliyorum aklınız karıştı. Ne zaman neyi tekrar edeceğinizi doğru bir şekilde nasıl yapacaksınız?

Aslında çok basit. Ders çalıştığınız günden bir hafta ve bir ay sonrasına tekabül eden günlere ajandanıza bir not düşerseniz bu işi kısa yoldan halletmiş olursunuz.

Sakın işlediğiniz ve tekrar etmeniz gereken konunun adını yazmayı unutmayın Bir ay sonraki tekrarla kazandığınız ve pekiştirdiğiniz bilgiler artık sizindir. İstediğiniz an çağırabilirsiniz.

Buraya kadar anlattıklarımızla 5'e 1 kuralının beşlik bölümünü bitirmiş olduk. Birlik bölüm on dakikalık zaman dilimine tekabül etmekte olup, çalışmanın mükafatı niteliğindeki olayı içermektedir. Ancak bu on dakikalık arayı değerlendirirken dikkat etmemiz gereken bazı noktalar olacak.

Bunlardan en önemlisi ve ilki, televizyonu bir dinlenme ya da değerlendirme aracı olarak görmemenizdir. Molada televizyon seyretmeye kalkarsanız genelde mola süresini aşarsınız. Dolayısıyla programda aksama olur.

Ayrıca mola sonrası çalışılması icabeden derse motivasyonda zorluk çekilebilir. Her ne kadar gözünüz derste olsa da aklınız az önce izlediğiniz filmde kalabilir. Tam motive olmadan yapılan çalışma verimsiz olur. Verimsiz çalışma ise faydasızdır. Mola süresi içinde yapılan hatalardan biri de o sürenin tamamen boşa geçirilmesidir. Bu kişiyi tembelliğe iter.

Öyleyse ne yapılmalıdır?

Ortamdan Uzaklaşın

Öncelikle ders çalışma ortamından bir an için uzaklaşmalısınız. Örneğin bir başka odaya geçebilirsiniz. Stresten uzaklaşma metotlarına çalışabilirsiniz. (Bu konuda Türkçe baskılı çeşitli kitaplar var, bunlardan yararlanabilirsiniz.) Temiz havaya çıkabilirsiniz. (Balkon gibi)

Kültür fizik hareketleri yapabilirsiniz. Bir şiir ya da kısa bir deneme okuyabilirsiniz. Karikatür çizebilir ya da yarım kalmış resminize devam edebilirsiniz. Kısacası boş kalmamak koşuluyla kendinizi dinlendirmelisiniz. Hiç mi hobiniz yok, kendinizde bir şeyler keşfedebilirsiniz. Önemli olan bilgilerle doldurduğunuz belleğinize yeni bilgiler için yer açmak olmalıdır. Düzensiz olarak on kutuyu zor alan bir dolap, düzenli yerleştirildiği takdirde elli kutuyu da alabilir. İşte 5'e 1'in amacı da bu!

Bazı aşırı çalışan (çalışkan değil) tipler vardır. Bu on dakikalık süreyi yersiz bulurlar. Onlar için bu süre boşa geçirilen bir süredir. Bir bilseler bu düşüncelerinin yanlış olduğunu o zaman çalışan değil, çalışkan yazacağım. Verilen on dakikalık mola bir zaman kaybı olmadığı gibi bilakis disiplinize çalışmanın önemli bir kademesidir.

On dakikalık arayı vermezseniz ikinci etap çalışma sürecini yarı yarıya verimsiz geçirirsiniz. Muhtemelen ilk yirmi dakikadan sonra kendinizi derse vermeniz zorlaşacaktır. Sonuç itibarıyla yine verimsiz çalışma ile karşı karşıya kalacaksınız. Program hazırlamada dikkat edilecek bir başka önemli nokta, hazırlanan bir günlük programın ne kadarının uygulanabildiğidir. Program yapmak nispeten kolaydır. Ama yapılan programı uygulamak irade ister, sabır ister, belli bir mücadeleyi gerektirir.

Her Şeyi Not Edin

Ama işte bunun sonunda zoru başarmanın rahatlığı ve huzuru yok mu? Mücadeleden başarıyla çıkmanın engin hazzı yok mu? İnan bu mutluluğu ben birçok kez tattım. Deneyin ve tadın. Bu huzurdan, bu mutluluktan mahrum kalmayın. Uygulanabilirliği test etmek için başarıyla sonuçlandırdığınız her basamağı işaretleyin. Sonuçta o gün program notlarınızın her tarafı "+" larla kaplanmalıdır. İşte bunu gerçekleştirdiğinizde rahatsınız demektir.

Şimdi arta kalan zamanınız varsa (ki her geçen gün bu tür zamanlar oluşacaktır) Bunu tamamen kendinize ayırabilir ya da çalışma döneminde "hayır" dediğiniz dostlarınızla geçirebilirsiniz. Uyku saatiniz gelmiş olabilir. Öyleyse derin bir huzur içerisinde tatlı rüyalara doğru pupa yelken yol alabilirsiniz.

Programın uygulanabilir olması için tabi ki her şeyden önce uygulanabilecek yoğunlukta bir program hazırlanmalıdır. Hazırlanan fakat uygulanmayan programlar stres kaynağıdırlar. Kendinize yeni bir düşman kazanmak istemiyorsanız öncelikle bir hafta on gün kadar kendinizi gözleyerek her gün ne yaptığınızı yazın. Sabah kaçta kalkıyorsunuz? Kaçta okula gidiyorsunuz? Öğle tatilinde neler yapıyorsunuz? Geliş gidiş ne kadar sürüyor? Eve kaçta dönebiliyorsunuz? Bu arada değerlendirebilecek olduğunuz zamanlar var mı? Tatil günlerinde ne yapıyorsunuz? gibi hemen her şeyi yazın.

Hazırlanan programın başarıya ulaşması bir bakıma gerektiği yerde "hayır" diyebilmekten geçer. Sizce zamanlama uygun değilse , programınızı bozacaksa kim ne surette olursa olsun sizin çalışma isteğinize müdahale edememelidir. Siz o noktada isteklerinize değil, iradenize kulak vermelisiniz. Bir mücadele içinde olduğunuzu unutmadan gerektiği yerde özveride bulunmayı bilmelisiniz. Gerçekten yapılan programı uygulamak çoğu zaman büyük fedakarlıkları gerektirebilir. La Fontaine boş yere söylememiş: "Hiçbir zafere çiçekli yollardan gidilmez."

* Günlük Plan

Günlük programınızda neyi, nerede, ne zaman, nasıl, ne kadar çalışacağınızı açıkça belirtmelisiniz. Ancak yine de elinizde olmayan nedenlerle bazı aksaklıklar meydana gelebilir. Böyle bir durumda hiçbir zaman ümitsizliğe kapılmamalısınız. Cumartesi-pazar ya da bu türden tatil günleri potansiyel boş vakitlerdir. Örneğin her gün, yarım gününüz okulda geçiyorsa, cumartesi-pazar size toplam bir gün kazandıracaktır. Hafta içi yarım kalan programlar bu iki tatil gününde biraz erkenden kalkmakla tamamlanabilir. Böylece günlük programdaki aksamayı hafta içerisinde telafi etmiş olursunuz. Bazen çok kötü giden ve üst üste aksayan programlar tıpkı burada olduğu gibi, aylık, üç aylık, beş aylık programlarda telafi edilmelidir. Aylık ve diğer programları yaparken bunları da göz önünde bulundurmalısınız.

Hazırladığınız günlük programlarınızı ajandanıza aldığınız gibi ufak bir not kağıdına da notlayabilirsiniz. Daima yanınızda bulundurduğunuz bu nota bakarak programın gidişatını kontrol etmeniz mümkün olabilecektir.

* Haftalık Plan

Haftalık ve aylık planlar kişinin ileriyi görmesine olanak tanır. Geleceğin şimdiden organizasyonu o gün geldiğinde vakit kaybını en aza indirir. Ne yapacağını bilen bir insanın kendi iradesi dışında gelişen olaylar hariç böyle programlarla düzenli ve başarılı bir hayata ulaşması niçin mümkün olmasın? Zamandan tasarruf da böyle...

Franklin'in söylediği "Bugün iki yarına bedeldir" sözü gerçek değerine ancak düzenli programlarla ulaşabilir. Planlı olmanın ruhu da budur. Geleceğe yönelik gerçekçi tahminlerde bulunup yapılacak işlerin belli bir düzen dahilinde gerçekleşmesine yardımcı olmak...

Haftalık program günlük plan yapmaya engel değildir. Hatta bunu gerekli kılar. Çünkü haftalık program günlük plana göre daha geneldir. Haftalık programda gelecek hafta matematik, fizik, biyoloji çalışacağım ayrıca tarihten dönem ödevi için araştırma yapacağım diyebilirsiniz. (Bu tür ödevler günlük programı aşan çalışmaları gerektirebilirler.)

Ancak programın günlük ayrıntısını, hangi konuya, nasıl ve hangi saatte çalışacağınızı ancak günlük planda gösterebilirsiniz. İlaveten bir hafta sonrasını ancak tahmin edebilirsiniz. Geleceğin kesin olarak tayini söz konusu edilemeyeceğine göre haftalık programların çok daha tahminlere dayalı olması doğaldır. Bu bakımdan günlük plan her halükarda gereklidir ve tüm ayrıntıları içermelidir.

Günlük programın anlatımında ifade edildiği üzere haftalık programda geçen hafta içinde çeşitli nedenlerle tamamlanamamış çalışmalarınız için yer almalısınız.

* Aylık Plan

Aslında haftalık programın bir şekli olarak görülebilir. Ancak ondan daha geneldir. Bir programdan çok yapılacakların genel anlamda kaba hatlarıyla tasarımını sağlar.

Ayrıca geriye dönüşüm yaparak programların ne kadarı gerçekleştirilebilmiş, aksama var mı, nerede? gibi kendinizi kontrol etmeye yarayan sorulara yanıtlar bulabilirsiniz.

Tekrarlar bölümünde anlatılan çalışılan konuların aylık tekrarı bu planda yer almalıdır.