[Işıldayan Safir]

"İnsanlar tecrübeleri kadar bilge değildir, tecrübe kapasiteleri kadar bilgedir."
GEORGE BERNARD SHAW

Birkaç yıl önce, Dwayne Chapman adlı birinin inanılmaz başarı öyküsünü ilk defa duymaya başlamıştım. Chapman yıllardan beri yasanın pençesine düşmemeyi başarmış suçluları bir bir izleyip yakalıyordu. "Köpek" takma adıyla bilinen bu adam, ülkenin en başta gelen ödül avcısı olmuştu.

Ben bu duruma hayranlık duyduğum için onunla tanışmak, onu bu kadar etkin kılan şeyin ne olduğunu öğrenmek istedim. Köpek, aslında son derece ruhsal derinliğe sahip bir insan. Amacı suçluları yakalamakla kalmıyor, aynı zamanda o suçlunun hayatında değişiklikler yapmasına yardımcı oluyor. Nereden gelmiş bu istek ona? Kendi acılarından gelmiş.

Köpek, gençliğinde, arkadaş seçme konusunda bazı zayıf ve kötü değerlendirmeler yapmış. İlle de bir grubun üyesi olma hevesi içinde, bir motosikletli çeteye katılmış, şeytanın hempaları arasına girmiş. Günün birinde bir uyuşturucu alışverişi ters gitmiş, çeteden biri ateş açmış, oradaki birini, ölüme yol açacak şekilde, ağır yaralamış. Panik başlamış, tüm çete üyeleri çil yavrusu gibi kaçışmışlar. Cinayeti işleyen gerçi Köpek değilmiş, ama o eyalette yasalar, tetiği çekenle cinayete yataklık eden arasında pek de fark gütmüyormuş. Köpek, kendini cezaevinde bulmuş, mahkûmlarla birlikte çalıştırılmış.

Hapiste yatmak ona o kadar acı vermiş ki, hayat felsefesini yeni baştan bir değerlendirmeye tabî tutmuş. Acıyı yaratanın, kendi çekirdek inançları, değerleri ve kuralları olduğunu anlamaya başlamış. Kendine yeni sorular sormaya başlamış, cezaevi tecrübelerini (referanslar) de eski felsefesine dayanarak yaptığı seçimlerin bir sonucu olarak görür olmuş. Bu onu öyle bir noktaya getirmiş ki, hayatını artık kökten değiştirmesi gerektiğine karar vermiş.

Tahliye edildikten sonraki yıllarda Köpek birkaç çok renkli kariyere girip çıkmış, sonunda da özel hafiyelik işinde karar kılmış. Çocuğuna nafaka ödemediği için (cezaevindeyken olsun, tahliyeden sonraki parasal dengesizlik döneminde olsun, ödemeleri gerçekten yapamamıştı) yargıç karşısına çıkarıldığında, yargıç ona sahip olmadığı bir parayı ödemesini emretmek yerine, bir para kazanma olanağı sunmuş. Denver yöresinde birçok kadına saldırmış olan bir ırz düşmanını yakalamasını önermiş. Köpeğin cezaevinde edindiği referanslar sayesinde, bu suçlunun saklandığı yeri öğrenebileceği kanısındaymış. Polisler bir yıldır uğraştıkları halde adamı bulamıyorlarmış, ama Köpek onu üç gün içinde bulup getirivermiş!

Yargıç bundan çok etkilenmiş. Bu olay çok parlak bir kariyerin başlangıcı olmuş. Köpek bugüne kadar 3000'den fazla tutuklama sağlamış, ülkedeki en iyi ajan değilse bile, en iyilerinden biri olmuş. Yıllık ortalaması 360 tutuklama, yani demek ki günde bir tutuklama. Nedir bu başarısının anahtarı? En kritik etkenlerden biri elbette yaptığı değerlendirmelerdir.

Köpek, avının akrabalarıyla ve sevdiği insanlarla konuşuyor ve türlü yollarla onlardan ihtiyaç duyduğu enformasyonu alabiliyor. İzlemekte olduğu kişinin inançlarını, değerlerini ve alışkanlık haline getirdiği kurallarını öğreniyor. Onların hayattaki referanslarını anlayınca, onlar gibi davranması mümkün oluyor, onların ne yapacağını inanılmaz bir doğrulukla biliyor. Yani bu insanların Master Sistem'ini anlıyor, aldığı sonuçlar da ortada.