Cevap: KENDİ KENDİNE PSİKOTERAPİ Depresyon testinden sonra bilişsel çarpıtma tablosu vereceğim. Bu tablonun içeriğinde, depresyondayken kendimizi ve başkalarını aslı olmayan şeylere fazlasıyla inandırma yanılsamaları bulunur. Bu yanılsamalara müdahale edilmesi gerekir. Bu tabloda, kendimizi nasıl kandırdığımızı, beynimiz izi ne kadar yanlış çarpıtmalarla doldurduğumuzu göreceğiz. Bu tablo, ileride yayınlayacağım çalışmaları yaparken, sık sık dönüp başvuracağımız bir listedir. (NOT: Kitapta bu çarpıtmalar uzun, açıklayıcı bir şekilde verilmiştir. Fakat ben ancak tanımlamalarını yazabileceğim.) BİLİŞSEL ÇARPITMALARIN TANIMLARI 1. YA HEP YA HİÇ DÜŞÜNCESİ: herşeyi siyah ya da beyaz görürsünüz. Eğer performansınız mükkemmelin altındaysa, kendinizi tamamen başarısız bulursunuz. 2. AŞIRI GENELLEME: tek bir olumsuzluğu hiç bitmeyecek bir başarısızlık demekmiş gibi görürsünüz. 3. ZİHİNSEL FİLTRE: tek bir olumsuz detayı bulur onunla uğraşıp durursunuz; gerçeğe bakışınız, bir damla mürekkebin tüm şişedeki suyu bulandırması gibi kararır. 4. OLUMLUYU GEÇERSİZ KILMAK: olumlu olayların şu ya da bu nedenlerden "sayılmaz" olmasında ısrar edersiniz.böylece günlük hayatınızla ters düşen olumsuz bir düşünceye kapılırsınız. 5. SONUÇLARA ATLAMA: vardığınız sonucu destekleyecek kesin kanıtlar olmamasına rağmen olumsuz bir değerlendirme yaparsınız. a. Akıl Okumak: kendinizce birinin size ters davrandığını düşünür. araştırmaya gerek bile duymazsınız. b. Falcılık: işlerin kötü gideceğini öngörür, kehanetinizin bir gerçek olduğuna ikna olursunuz. 6. AŞIRI BÜYÜTME (Felaketleştirme) YA DA KÜÇÜLTME: olay ların önemini abartırsınız (beceriksizliğiniz ya da başkasının başarısı gibi), ya da minicik kalıncaya kadar küçültürsünüz ( iyi özellikleriniz ya da başkasının kusurları gibi). buna "dürbün hilesi" de denir. 7. DUYGUSAL KARARLAR: Olumsuz hislerinizin aslında gerçeği yansıttığına inanırsınız: " hissediyorum, o halde gerçek olmalı". 8. MELİ-MALI CÜMLELERİ: kendinizi -meli,-memeli'lerle motive etmeye çalışırsınız. 9. ETİKETLEME VE YANLIŞ ETİKETLEME: aşırı genellemenin uç halidir. hatanızı tarif etmek yerine, kendinize olumsuz bir etiket yapıştırırsınız. "ben beceriksizin tekiyim". başka birinin hoşunuza gitmeyen davranışı karşısında "kahrolası iğrenç herif!" dersiniz. yanlış etiketleme bir olayı çok renkli ve duygu yüklü bir dille anlatmayı içerir. 10. KİŞİSELLEŞTİRME: kendinizi, aslında başlıca sorumlusu olmadı ğınız olumsuz bir olayın nedeni olarak görürsünüz. |