[empati72]

MAZERETİM VAR, "UYKUSUZUM" BEN!
Az önce okuduğunuz bir şeyi tekrar okumak zorunda kalıyorsanız yalnız olmadığınızı bilin! Çünkü dünyanın birçok ülkesinde, birçok yetişkin bu sorunu artık daha sık ve daha yaygın bir şekilde yaşıyor. Amerikan Ulusal Uyku Vakfı''nın (NSF) 1.500''den fazla denekle yaptığı bir araştırmaya göre, Amerikalı yetişkinlerin yarısı haftanın en az bir günü, yüzde 17''si ise neredeyse her gün kendini yorgun hissettiğini söylüyor.

Amerikalı yetişkinler günde ortalama 6.9 saat uyuyor. Bu rakam haftasonu ise 7.4 saate kadar uzuyor. Dünyanın diğer ülkelerinde de ortalama rakamlar söz konusu. NSF uzmanları ise bu sürenin biraz kısa olduğunu düşünüyor ve ne kadar dinlenmiş olduklarını hissetmelerine bağlı olarak kişilerin yedi ila dokuz saat arası uyumasını öneriyor.

Araştırmalar, insanların uyku sürelerinde geçmiş yıllara göre azalma olduğunu söylüyor. Çünkü deneklerin yüzde 16''sı haftaiçi altı saatten az uyuduğunu söylüyor ki, bu yedi yıl önceki oranın 12 puan üzerinde. Yüzde 10''u ise haftasonları altı saatten az uyuduğunu belirtiyor, bu rakam da 1998''de yüzde sekiz düzeyindeydi. Yetişkinlerin yaklaşık yarısının uyku düzensizliği riskiyle karşı karşıya olduğunu ifade eden NSF yönetim kurulu başkanı Richard Gelula, şu uyarıda bulunuyor: "Çalışanların hemen hemen tümü giderek daha erken uyuyup şafakta yollara düşüyor. Bu göz ardı edilmiş bir mesele".

Evlilik uykuyu öldürüyor

Uykusuzluğun en büyük nedenlerinden birisi yatak arkadaşı gibi görünüyor. Evli ya da birlikte yaşayan çiftlerin önemli bir bölümü eşlerinin uyku sorunlarından dolayı aynı sıkıntıyı yaşadıklarını söylerken partnerinde uykusuzluk (insomnia) belirtileri görülen 10 kişiden üçü son üç ay içinde en az bir kere işini kaybettiğini ya da işte hata yaptığını söylüyor. Dörtte birinden fazlası halsizliğin seks hayatlarını azalttığını, yüzde 38''i se partnerlerinin uyku düzensizliğinin ilişkilerinde sorunlar çıkmasına neden olduğunu belirtiyor.

Araştırma, uyku ile ilişkili sorunların çalışanların işe geç gelmesinin en büyük nedeni olduğunu söylüyor. Uyku Merkezi (The Center for Sleep) yöneticisi ve George Washington Üniversitesi Nöroloji Kliniği uzmanlarından Dr. Helene Emsellem, uyku sorunu yaşayan kişilerin gün içinde kısa süreli ''mikro uyku sendrom''u yaşadıklarını söylüyor. Emselleme göre bu kişiler, mikro uyku öncesi yaptığı şeyi unutup aynı şeyi birkaç kez yapmak zorunda kalıyor. Yoksunluğun kötü döngüsü "Beynimiz normal uyku süresini talep ediyor" diyen Emsellem, bu talebin defalarca bastırılabileceğini ancak bu durumun fonksiyonları giderek etkisizleştireceğini ifade ediyor.

Emsellem, bu durumu "uyku yoksunluğunun kötü döngüsü" olarak adlandırıyor ve insanların sık sık geç kalmasına, kendilerini yorgun hissetmesine ve işlerin giderek yığılmasına yol açtığını belirtiyor. Sonuçta ortaya çıkan açığı gidermenin yolu uykuya ayrılan zamanı azaltıyor. Uyku, yaşamın her alanında olduğu gibi iş dünyası ve çalışanların da önemli sorunlarından biri.

Bu sorunun çözümünde işverenlere önemli görevler düştüğünü söyleyen Gelula, işverenlere çalışanlarını uyku düzensizliği konusunda eğitmelerini ve uzun süreli çalışmalarına engel olmalarını öneriyor. "Uyku çalışanlar için gerçekten önemli bir kaynak. Uyku çalışanları daha iyi, hızlı, dikkatli, pozitif yaklaşımlı yapacaktır. Çünkü duygu, düşünce ve hafıza ile yeterli uyku arasında karşılıklı ilişki var" şeklinde konuşan Gelula, çalışanların uykuya yeterli zamanı ayırmaları için işe geliş gidiş saatlerinin iş gününe dahil edilmesi gerektiğini söylüyor. Gelula, bu öneriyi şu temele oturtuyor: "Eğer çalışma ve işe gidiş geliş zamanı toplamı 10 saati buluyorsa, bu en yüksek değer demektir. Egzersiz yapmak ve dinlenmek ve yatağa gittiğinizde kaliteli bir uyku istiyorsanız iş dışında başka uğraşlarınız da olmalı.

Uyku deposu dolmuyor

Çalışmaya katılan Stanford Uyku Düzensizliği Kliniği''nden Dr. Rafael Pelayo raporun insanların çoğunluğunun uyku sorunlarının farkında olmadığını ya da göz ardı ettiklerini doğruladığını söylüyor ve ekliyor: "Eğer yorgun uyanıyorsanız, şeyler yanlış gidiyor demektir". Uyuklamak atıştırmanın sizi bir sonraki yemeğe kadar idare edecek- uyku karşılığıdır, eksik uykuyu yerine koymak için ekstra bir iki saatten daha fazlası gerekir, diyor Pelayo. Bir gecelik uykusuzluğu yerine koymak üç ila beş gece gerektiğini söyleyen Pelayo, "İşte bu yüzden sık sık beş günlük uykusuzluğu yerine koyamazsınız. Haftasonu açığı kapattığınızda kesinlikle daha iyi hissedeceksiniz, fakat deponuz hala dolu olmayacak diyor.

İlaç kullanımı yaygınlaşıyor

Araştırmaya göre, insanların dörtte üçü uyumalarına yardım etmek için ilaç kullanmadığını söylerken, yüzde 11''i alkolü, yüzde 9''u reçetesiz ilaçları ve yüzde 7''si ise reçeteli ilaçları kullanmayı tercih ediyor. Yüzde üç göz maskesi ya da kulak tıkacı kullanırken, önemli bir kısmı da melatonin takviyesi kullanıyor. IMS Health adlı sağlık bilgi ve danışma firmasına göre, 2004 yılında 2.1 milyar dolarlık bir pazar hacmine ulaşan uyku ilacı dışı uyku yardımcıları satışı, bu pazarda en büyük paya sahip kategori. Çoğunlukla markalı reçeteli ilaçlardan oluşan uyku yardımcıları pazarı son beş yılda ortalama yüzde 20 büyüdü.

Yazan : Wall Street Journal'den derleyen Esin Gedik
Kaynak : Sabah