HÜCUM TAKTİĞİ

[SerenaY.]

HÜCUM TAKTİĞİ
Modelde taktiğin diğer alt parçasını hücum taktiği oluşturmaktadır. Hücum taktiği hücumun takım boyutunu içerir Basketbol oyununda hücum taktiği bir takımın planlı hücum davranışları ve stratejilerini kapsamaktadır. Basketbolda takım hücumu, savunma oyuncularının değişik hareketleri karşısında tüm takım oyuncularının planlı olarak hareket etmesi ve bunun sonucu topu rakip takım çemberinden geçirme çabasıdır. Bu çaba planlanan stratejiler doğrultusunda hücum becerilerini bütün olarak kullanmayı gerektirmektedir. Hücum taktiğinde oyuncular savunmanın durumuna göre uygun pozisyon alma, çabuk hareket etme ve değişik durumlarda hücum becerilerini doğru olarak kullanmayı öğrenecektir Çocukluk dönemi “enine/boyuna büyüme" gelişiminde denge sağlanacağı için basketbol becerilerini öğrenmesi daha kolay olacaktır. Araştırmalar beceri gelişiminde en iyi öğrenmenin bu dönemde elde edileceğini söylemektedir Oyuncu bu dönem içerisinde öncelikle basketbol oyununun temel becerilerini öğrenmeyi ve geliştirmeyi hedeflemektedir. Bu dönemde beceri gelişimini zihinsel, duygusal ve ınotorsal bir çok faktör etkileyecektir. Becerilerdeki hareket hızları, koordinasyon, bedensel – duygusal yapı ve boy beceri gelişimini etkileyen faktörlerden yalnızca bir kaçıdır. Bu dönemde beceriyi etkileyen faktörler göz önünde bulundurulmalı ve oyuncunun temel becerileri motorsal özelliklerle birlikte geliştirilmelidir.

Bu dönem çalışmaları antrenmanın çok yönlülük prensibi doğrultusunda basketbol temel becerilerinin öğrenimi ve gelişimi üzerine kurulmalıdır. Bu dönem içerisinde basketbol teknik/taktik becerileri sporculara genelde yoğun bir şekilde ya da zaman içerisine yayılarak verilmektedir. Bu dönemde beceriler sporculara yoğun değil, yaygın olarak verilmelidir. Bir çok bilimsel çalışma zaman içerisine yayılarak verilen alıştırmaların oyuncuların beceri gelişimlerinde daha fazla artışa neden olduğunu söylemektedir. Bu uygulama içerisinde oyuncu öncelikle basketbola özgü olarak öğrendiği ve geliştirdiği teknik becerilerin ince koordinasyonunu yapmayı ve bu becerileri motorsal özelliklerle birlikte geliştirmeyi öğrenecektir. Oyuncu yine bu dönem içerisinde beceri gelişimiyle" birlikte değişik ön – taktik ve takım taktiği çalışmaları ile oyunun yarışma etkinlikleri yani performansın ön aşamasıyla da tanışacaktır. Çalıştırıcı özellikle bu dönem oyuncusunu yaş, boy, kilo gibi gelişim değerleri ile birlikte algılama, kavrama ve yorumlama yönünden değerlendirmelidir. Bu değerlendirme ise mutlaka performans sporcusundan farklı olarak yapılmalıdır. Bu dönem sporcunun bir çok etkinlikle başarı ve başarısızlığı aynı anda yoğun olarak yaşayacağı dönemdir Bu aşamada yapılan başarılı etkinlikler genellikle oyuncunun gelişme düzeyi, başarısız etkinlikler ise çalıştırıcının aşırı performans beklentisi olarak verime yansımaktadır Çalıştırıcı unutmamalıdır ki bu dönem oyuncunun basketbola yoğunlaşmaya başladığı dönemdir. Performansın biçimi, doğruluğu ve becerilerin yapılış şekli bu dönem sporcusu için önemlidir. Yukarıda belirtilen faktörler şunlardır.

1. Oyunu Tanıma Dönemi
2. Oyunu Öğrenme Dönemi
3. Oyunu Geliştirme Dönemi

[SerenaY.]

OYUNU TANIMA DÖNEMİ
Basketbolda oyuncunun oyunu tanıma dönemi basketbola başlama yaşı olan 8-10 yaş arası Basketbol okulu çalışmalarını yani 2-3 yıllık bir süreci kapsamaktadır. Oyuncu bu dönemde bireysel gelişim koşulları altında oyunla tanışacaktır. Bu dönem oyuncunun oyunu ve oyun içi toplumsallığı ilk yaşayacağı dönemdir.

Yine bu dönem basketbol eğitim sürecinin en zor ve önemli dönemlerinden biridir Oyuncu bu dönemde oyunla tanışacak ve oyunu öğrenme çabası içerisine girecektir. Bu durum oyuncu – oyuncu ve antrenör – oyuncu arasında belirli bir iletişim sürecini gerektirmektedir, iletişim, bireyler arası ilişkilerin hedefler kapsamında ortak kılınma işlemidir Hedefe yönelik ortaklığın kurulması ve devamlılığı açısından bu aşama önemlidir. Bu aşamada çalıştırıcı öncelikle oyuncunun oyunu tanıması ve başarılı performans gelişimine doğru başlangıç yapmasını hedeflemelidir. Bu döneni oyuncunun tüm sporlara ilgi duyduğu bir dönemdir. Çalıştırıcı bu dönemde oyuncunun ilgisini göz önünde bulundurarak oyuncuya çok yönlülük prensibine uygun olarak çalıştırılmalı ve bu çalışmalarını da yaygın eğitim yöntemleri ile desteklemelidir. Bu dönem içerisinde çalıştırıcı basketbolü öğretmekten çok oyuncuya oyunu ve sportif çalışmanın temel ilkelerini sevdirmeyi hedeflemelidir. Zira bu dönemde oyuncu oyunla tanışacak ve bu tanışma içerisinde geliştireceği basit basketbol becerileri ile doğru orantılı olarak da yoğun öğrenme çalışmalarına hazır hale gelecektir.

[SerenaY.]

OYUNU ÖĞRENME DÖNEMİ
Oyuncu tamına dönemi sonrası uzunca bir süreci içeren oyunu öğrenme dönemi ile karşılaşacaktır. Basketbolda oyunu öğrenme dönemi minik, küçük ve yıldız takım aşamaları olmak üzere yaklaşık 5-6 yıllık bir süreci içermektedir. Bu dönemde oyuncunun biyolojik ve fiziksel yapı "enine/boyuna büyüme" gelişiminde denge sağlanacağı için basketbol becerilerini öğrenmesi daha kolay olacaktır. Araştırmalar beceri gelişiminde en iyi öğrenmenin bu dönemde elde edileceğini söylemektedir Oyuncu bu dönem içerisinde öncelikle basketbol oyununun temel becerilerini öğrenmeyi ve geliştirmeyi hedeflemektedir. Bu dönemde beceri gelişimini zihinsel, duygusal ve motorsal bir çok faktör etkileyecektir. Becerilerdeki hareket hızları, koordinasyon, bedensel-duygusal yapı ve boy beceri gelişimini etkileyen faktörlerden yalnızca bir kaçıdır. Bu dönemde beceriyi etkileyen faktörler göz önünde bulundurulmalı ve oyuncunun temel becerileri motorsal özelliklerle birlikte geliştirilmelidir. Bu dönem çalışmaları antrenmanın çok yönlülük prensibi doğrultusunda basketbol temel becerilerinin öğrenimi ve gelişimi üzerine kurulmalıdır.

Bu dönem içerisinde basketbol teknik/taktik becerileri sporculara genelde yoğun bir şekilde ya da zaman içerisine yayılarak verilmektedir. Bu dönemde beceriler sporculara yoğun değil, yaygın olarak verilmelidir. Bir çok bilimsel çalışma zaman içerisine yayılarak verilen alıştırmaların oyuncuların beceri gelişimlerinde daha fazla artışa neden olduğunu söylemektedir. Bu uygulama içerisinde oyuncu öncelikle basketbola özgü olarak öğrendiği ve geliştirdiği teknik becerilerin ince koordinasyonunu yapmayı ve bu becerileri motorsal özelliklerle birlikte geliştirmeyi öğrenecektir. Oyuncu yine bu dönem içerisinde beceri gelişimiyle" birlikte değişik ön-taktik ve takım taktiği çalışmaları ile oyunun yarışma etkinlikleri yani performansın ön aşamasıyla da tanışacaktır. Çalıştırıcı özellikle bu dönem oyuncusunu yaş, boy, kilo gibi gelişim değerleri ile birlikte algılama, kavrama ve yorumlama yönünden değerlendirmelidir. Bu değerlendirme ise mutlaka performans sporcusundan farklı olarak yapılmalıdır. Bu dönem sporcunun bir çok etkinlikte başarı ve başarısızlığı aynı anda yoğun olarak yaşayacağı dönemdir Bu aşamada yapılan başarılı etkinlikler genellikle oyuncunun gelişme düzeyi, başarısız etkinlikler ise çalıştırıcının aşırı performans beklentisi olarak verime yansımaktadır

Çalıştırıcı unutmamalıdır ki bu dönem oyuncunun basketbola yoğunlaşmaya başladığı dönemdir. Performansın biçimi, doğruluğu ve becerilerin yapılış şekli bu dönem sporcusu için önemlidir. Yukarıda belirtilen faktörler nedeniyle oyuncu bu dönemde stresle de tanışacaktır. Ölçüsüz performans beklentisi oyuncunun stres düzeyini arttıracak, bu durum dar oyuncunun öğrenim sürecini etkileyecektir. Becerilerin uygun öğretimi açısından bu dönemde yapılacak çalışmalarda alıştırmalar nitelik olarak doğru seçilmeli ve gerekli bilgiler verildikten sonra da yeteri kadar tekrar edilmelidir. Bu dönemde çalıştırıcı yapacağı planlamaları mutlaka yukarıda belirtilen hedefler doğrultusunda bireysel performansı arttırmaya yönelik olarak gerçekleştirmelidir

[SerenaY.]

OYUNU GELİŞTİRME DÖNEMİ
Modelde oyunu geliştirme dönemi oyuncunun Genç ve Ümit takım aşamalarını kapsamaktadır. Bu dönem oyuncunun basketbol öğretimi döneminin sonudur ve 3-4 yıllık bir süreci içerir. Basketbol becerilerini değişik özellikleri ile birlikte geliştiren oyuncu bu dönemde becerilerini performansa yönelik olarak pekiştirmeyi öğrenecektir. Bu süreç oyuncunun öğrenme ve performans ön koşullarını en iyi şekilde algılayacağı ve doğru olarak da uygulayacağı bir dönemdir. Oyuncu öğretimin bu son aşamasında öğrenerek ince becerisini «içlisiirdiği ve 1110(01 ik özelliklerle de pekiştirdiği basketbol teknik/taktik becerilerini performansa yönelik olarak oyun formu içerisinde kullanmayı öğrenecektir

Bu aşamada teknik/taktik becerileri performansa yönelik olarak kullanmayı öğrenen oyuncu ayrıca kendi bireysel stilini de geliştirecektir. Bu dönemde çalışmalar performansa yönelik olarak yoğunlaşacak, oyunun ve performansın kapsamı genişleyecektir. Çalıştırıcı bu dönemde oyunu; öğrenen oyuncunun eksiklerini gidermeyi ve oyun formu içerisinde basketbol performansını geliştirmeyi hedeflemelidir. Oyuncu bu dönemde performansa yönelik olarak hazırlanırken psikolojik, fizyolojik, motorsal ve sosyal baskılar altına alınarak yıpratılmamalıdır. Oyunu geliştirme dönemi sonrasında oyuncu basketbol eğitiminin öğretim sürecini tamamlayacak ve yüksek performans ile tanışacaktır

YÜKSEK PERFORMANS DÖNEMİ
Modelde basketbol öğretim dönemi sonrasını Yüksek Performans Dönemi kapsamaktadır. Yüksek performans, fiziksel aktivite sırasında aktivitenin gerektirdiği psiko – fiziksel verimdir. Cratty performansı hareketin ölçülebilen özelliği olarak tanımlamaktadır. Bu dönemde amaç, yüksek sportif verime ulaşmaktır.

Sporcudan bu aşamada mutlak verim yani başarı beklenmektedir Bir basketbolcu yüksek performans; yaklaşık olarak 19-20 yaş ve civarında ulaşmaktadır. Başlangıç süreci sporcunun öğretim döneminde ulaştığı .beceri düzeylerine göre uzamakta veya kısalmaktadır. Yani sporcunun öğretim aşamasında ulaştığı beceri düzeyleri yüksek performans sürecini direkt olarak etkilemektedir. Modelde Yüksek Performans süreci, Yüksek Performansa Uyum ve Yüksek Performans Dönemi olmak üzere 2 bölümde incelenmektedir